LITERATUUR OVER KASTELEN IN ZEELAND
J.J.B. Kuipers
Als medewerker van het Provinciaal Depot voor Bodemvondsten (PDB) in Middelburg, nu
onderdeel van de Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland (werkveld archeologie), was de auteur van
deze bijdrage van 1996 tot 2001 als coördinator Zeeland betrokken bij een kastelen-
inventarisatieproject ten behoeve van het Lexicon Nederlandse Kastelen. Vanuit het PDB werden
Zeeuwse gegevens verzameld voor een landelijke, flexibele database van alle (voormalige)
kastelen, kasteelbergen en dergelijke. Het project werd beheerd door de Stichting Kastelenlexicon
Nederland (SKLN) te Wijk bij Duurstede. Behalve een database beoogde men de publicatie van een
landelijk lexicon of meerdere provinciale lexica. De verwerking van de Zeeuwse gegevens
geschiedde met medewerking van diverse personen en instellingen uit de provinciale erfgoed-,
archief- en documentatiewereld, onder anderen Anneke van Waarden-Koets (Zeeuws Archief), Jan
de Ruiter (Gemeente Borsele) en Bas Oele (voormalig assistent provinciaal-archeoloog). In 1999
waren ongeveer 35 Zeeuwse objecten uitvoerig beschreven en volgens de specificaties aangeleverd
bij de SKLN. Wegens een andere prioriteitenstelling is de medewerking aan het Lexicon
Nederlandse Kastelen in 2001 door de SCEZ beëindigd.
'Bijproduct' van de Zeeuwse bemoeienis was een literatuurlijst met publicaties over - of deels over
- de Zeeuwse kastelen en mottes. Hoewel deze lijst uiteraard onvolledig en in bibliografisch opzicht
bepaald niet onfeilbaar is, de opgenomen titels van ongelijke relevantie zijn en bovendien na 2000
maar sporadisch aangevuld, heeft hij ongetwijfeld zijn nut voor onderzoekers en andere
geïnteresseerden in het onderwerp. Vandaar de publicatie ervan in deze aflevering van Nehalennia.
Aa, A. J. van der: Aardrijkskundig woordenboek der Nederlanden (13 dln. en aanh., Gorinchem 1839-1851).
Aa, A. J. van der e.a.: Biographisch woordenboek der Nederlanden (21 dln. en bijvoegsel, Haarlem 1852-1878).
Aanen, Arnold, en Erna Ovaa: Met het oog op morgen: een studie naar de mogelijkheden om de kasteelbergen in Zeeland
te behouden voor de toekomst (Wageningen: Landbouwuniversiteit, Vakgroep Cultuurtechniek, 1990; intern studieverslag).
Aamoutse, W.: 'Achthonderd jaar Koudekerke? Een herdenking zonder jubileum'. De Wete 27(1998)1, 3-7, (p. 5).
Abelmann. L. J.: 'Het slot Oostende. Een vergeten hoofdstuk uit de Goese geschiedenis', Zeeuws Tijdschrift 21(1971)1-4.
Abelmann. L.J.: Prenten vertellen over Zuid- en Noord-Beveland (Alphen aan den Rijn 1973).
Abelmann, L. J.: Hellenburg. Dl. XXXII uit de serie 'Nederlandse kastelen' (Z.pl., Nederlandse kastelenstichting/ANWB,
1977).
Abelmann, L.J.: 'Hellenburg: bouw, bloei, verval, 'behoud", Zeeuws Tijdschrift 27(1977)153-160.
Abelmann, L.J.: 'Verdwenen kastelen. Chateaux disparus. Hellenburg', La Maison d'Hier d'Aujourd'hui. De woonstede
door de eeuwen heen. Orgaan van de Kon. Ver. der Historische Woonsteden van België en van de Nederlandse
kastelenstichting 1978, no. 39, 61-65.
Abelmann, L.J.: Middeleeuwse kastelen (Goes: Museum voor Zuid- en Noord-Beveland, 1987; Museumschrift 1).
Adriaanse, J.: De poort van Hulst voor de 15e eeuw. Schetsen uit de oude geschiedenis van Hulst en de Vier Ambachten
(Hulst 1927).
Adriaanse. J.: 'Het Hulstersche kerkgebouw, zijn bediening en zijn bedienaars, in den loop der eeuwen', Jaarboek
Oudheidkundige kring 'De Vier Ambachten" 1930, 61-83 en 1932, 65-94.
Adriaanse, J.: 'Het geslacht Van der Maelstede te Hulst en elders', Jaarboek Oudheidkundige Kring "De Vier Ambachten"
1931,23-39.
Adriaanse, J.: 'De Hulstersche stadsrekening van 1326', Jaarboek Oudheidkundige Kring 'De Vier Ambachten 1934, 15-60.
Adriaanse, J., en J. A. Everaard: 'De heerlijkheid van Sint Jan ten Steene', Jaarboek Oudheidkundige Kring "De Vier
Ambachten" 1936, 15-102.
Atlas van de Nederlandse kastelen: Nederland in kaart gebracht (Alphen aan den Rijn 1980).
Baan, J. van der: Geschiedkundige beschouwing van Zaamslag van de vroegste tijden tot op heden, zoo in het burgerlijke
als voornamelijk in het kerkelijke (Temeuzen 1859).
Baan, J. van der: Wolphaartsdijk, geschetst als eiland en ambachtsheerlijkheid, als burgerlijke en kerkelijke gemeente van
de vroegste tijden tot op heden (Goes 1866).
Berge, M, J van den: Watervliet, een verdwenen landjuweel (Goes: Museum voor Zuid- en Noord-Beveland, 1977).
Berge, M.J. van den: 'Het hof Watervliet te Heinkenszand van 1588 tot 1612', Historisch Jaarboek voor Zuid- en Noord-
Beveland no. 4, 1978, 7-12.
25
