SAMENVATTINGEN AUTEURS
Stormvloeden als factor in de nederzettingsgeschiedenis van middeleeuws Zeeland
Op zeer verschillende manieren hebben in de Middeleeuwen stormvloeden invloed gehad op de
bewoonbaarheid en de bewoning van het mondingsgebied van de Schelde. Binnen het proces van
bodemvorming en erosie en de steeds veranderende geografische situatie, vormden stormvloeden
een essentieel element. Hetzelfde geldt voor de manier waarop bewoners hun woonplaatsen kozen
en inrichtten en maatregelen namen om zich zelf en hun huizen land en vee tegen de zee te
beschermen. Dit laatste overigens niet altijd met succes. De zeer ingrijpende stormvloeden van
1530 en 1532 betekenden het einde van grote delen van middeleeuws Zeeland, en ook in de
voorafgaande eeuwen waren er al heel wat nederzettingen verloren gegaan.
Prof. dr. Peter A. Henderikx (Goes, 1940) was van 1991 tot zijn emeritaat in 2001 hoogleraar aan
de Universiteit van Amsterdam in de Nederzettingsgeschiedenis van de Nederlanden in de
Middeleeuwen. Voordien was hij docent bij de vakgroep Middeleeuwse Geschiedenis van dezelfde
Universiteit.
Drie eeuwen sluimerend Valkenisse: verdwijning, verschijning en wederom verdwijning van een
Zuid-Bevelands dorpje onder de golven
Valkenisse is een unieke archeologische vindplaats in de Westerschelde bij Waarde. Het is het
eerste - buitendijks gelegen - verdronken dorp dat nauwkeurig in kaart is gebracht. Het onderzoek
was een lopend project, gezamenlijk uitgevoerd door het PDB (later het PACZ en thans de SCEZ),
de ROB en de afdeling Zeeland van de Archeologische Werkgemeenschap voor Nederland. Het
dorp ontstond in de twaalfde eeuw in een pas bedijkte polder. In 1682 ging het bij een stormvloed
voorgoed verloren. Een dik slibpakket bedekte de resten van het dorp, die eind jaren tachtig door
de eroderende werking van de getijden weer tevoorschijn kwamen. Er werd een plan opgesteld en
uitgevoerd teneinde zo goed mogelijk het dorpje te onderzoeken. In januari 2001 werd het dorpje
aangewezen als beschermd archeologisch monument.
Leida C.J. Goldschmitz-Wielinga (Veere, 1942) werkte van 1964 tot 1984 in het onderwijs,
behaalde in 1978 de akte l.o. Tekenen en studeert thans Cultuurwetenschappen aan de Open
Universiteit Nederland. Sinds 1970 is zij secretaris van de afdeling Zeeland van de Archeologische
Werkgemeenschap voor Nederland (AWN) en sinds 1988 als vrijwilliger nauw betrokken bij het
archeologisch onderzoek in Zeeland. Is als vrijwilliger bij de Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland
werkzaam.
"Het Verjaagde Water" door A. den Doolaard - Roman of Geschiedenisboek?
Wie was A. den Doolaard en wat is zijn plaats in de Nederlandse literatuur? We volgen Den
Doolaard tijdens zijn omzwervingen voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog en hoe hij op
Walcheren terechtkwam. Walcheren werd in 1944 door de geallieerden onder water gezet. Deze
inundatie heeft heel wat sporen nagelaten. Na de oorlog begon de droogmaking van het eiland. A.
den Doolaard heeft deze gebeurtenissen zeer nauwkeurig beschreven en geïnterpreteerd in zijn boek
Het verjaagde Water.
Dr. Kees d'Angremond (1939) was van 1989 tot zijn emeritaat in 2001 hoogleraar aan de
Technische Universiteit Delft in de Kustwaterbouwkunde. Voordien was hij directeur bij het
3
