'26
Aflevering 162 winter 2008
vee bij overstromingen, offerhoogten uit 'voor-christelijke tijden' en
begraafplaatsen.14 Later werden hieraan de functies van kasteelberg15,
stelbergen16, lust- of molenberg en akkergronddepot toegevoegd.17 Het
reeds gememoreerde vliedbergensymposium kan als voorlopig eindpunt
in de theorievorming rond de functies van de vliedbergen worden gezien.18
Voor wat betreft de functie wordt naar aanleiding van dit symposium de
conclusie getrokken dat het overgrote deel van de bergjes als relicten van
motteversterkingen kunnen worden opgevat. Deze conclusie wordt onder
andere ingegeven door de resultaten van na de Tweede Wereldoorlog op
verschillende plaatsen uitgevoerde opgravingen in vliedbergen.
Archeologische waarnemingen en onderzoek
Veel vliedbergen zijn na de middeleeuwen ten prooi gevallen aan
afgravingen. In het vlakke Zeeuwse land had men constant behoefte aan
grond, bijvoorbeeld bij de dijkbouw, het opvullen van laagtes etc. De
vliedbergen voldeden hiertoe uitstekend. Aan het eind van de 19e eeuw
- de tijd waarin De Man zijn vliedbergeninventarisatie maakte - waren
reeds tientallen bergen verdwenen. Ook later, zoals tijdens de Tweede
Wereldoorlog en na de watersnoodramp van 1953, ging men door met
het afgraven van de bergen. Soms gingen de afgravingen gepaard met
archeologische waarnemingen of onderzoek, maar lang niet altijd. De
Afb. 2. Tekening van meeste vaderlandse archeologen uit de 19e en vroege 20e eeuw hebben
de nu verdwenen berg wel eens in een vliedberg gegraven of bij afgravingen waarnemingen
bij Vlake op Zuid- gedaan. Zo was de reeds eerder genoemde nestor van de Nederlandse
Beveland. archeologie, Reuvens, in 1834 aanwezig bij het afgraven van de Luyksberg
