fn
m
F
Nehalennia winter 2022 nr. 218
Endrik, Henk Blom
1.
4.
8.
9.
13.
18.
29
Beantwoording Vragenlijst 216 zomer 2022
Varia
2.
3.
Onder óóns gezeed,
De taal van de Bijbelgordel
Door Klaas de Groot en Kees van Reenen
Omvang 152 blz.
ISBN 978 90 8718 8269
Uitgever De Banier, Apeldoorn
Over mahhe trouwe in motte trouwe
Onderlesten zag ik onze eindredacteur op de foto as trouw -
amtenaer. In toe bin ik s gae dienke over dat trouwen.
was geraekt. Daer ao de eêle buurte ’t dan ’n paer weken
over, ’t Was moe ok opevaole dat ’t kind bie ’t meespe
len mit de buurkinders dikkels van ’n oag muurtje nae
benee sprong. “Ze perbeert ’t kwiet te raeken”, lei ze uut.
Jao, over abortus wier in dien tied agheêl nie esproke! ’t
Kind was trouwes nog te joenk om te trouwen. Ik dienke
zóma, dat as je wè ouwer was in most trouwe de trouw
dag eêmae nie leutig was. Want wat was t’r vee over die
vrouwe eïie gekomme. Ok daevan mahhe m’n anneeme
dat ’t noe:’n beteren tied is. Ons “mahhe” noe in ons
“motte” nie. Lae m’n feêst viere! In as jen echt groot feêst
wil dan motje schoólmeêster of “juf” ore. Dat wul-
der zaalf meeemaekt.
In de krante è’k ‘s eleze, dat ‘r vier gemeentes in Zeêland
bin, waer je enkelt as inwoner van de gemeênte gratis
kan trouwe. Die van bute motte ma aarhest anders ulder
jaowoord gee. De gemeênte Schouwen-Duveland is dae
nie bie. Ier ka je op maendagochen in woensdagochen
om 9 ure vó niks trouwe. Dat kan onze gemeênte mak
kelijk doe, want ze bin varder d’n diersten van aolemaele
in Zeêland. D’r bin ier ok vee verschillende plekken waer
of je de plechtigeid wil Mooi Motte trouwe kwam
vroeher nog a s vó. Ik dienke dat ’t noe vee minder is,
want de voorlichtieng is gelokkig beter. As ik trugdienke
an mien jeugd dan mot ik toch an bepaelde gebeurtenis
sen dienke. Ik wete d’r nog van dat de buurvrouw düver-
taalde dat ‘r eêne most trouwe, want ze was in verwach-
tieng. Dat leste fluusterde ze dan, net zó-as tehenwoordig
vee maansen ’t woord kanker nie durve uut te spreken.
Wulder as joengers van n jaer of veertiene mochte ’t wè
oóre, ma de kleinere kinders nie. Noe was ’t vó wat seks-
zaeken anhaet bie ons tuus wat vriejer in daevan weet
ik ok nog, dat ‘r in de buurte n joeng meisse zwanger
ok rehelmaetig an ’t stirreliseren en zouten van hroenten.
Bie de mééste meaansen zat voo de winter dan de voor-
raedkasse stikvol mee weckflessen en bie ongs tuus stonge
in ‘t schuurtje ok nog nog twi Kuise potten mee hezoute
bóónen en hezoute witte kóól. Op zolder laehe d’r he-
droahde appeltjes die a m’n moeder bie d’n bakker in d’n
oven laete droahe.
Mè nie alléén mee ’t eten most rekenienge hehouwen óóre
mee de kouwe tied. De klêêren moste di ok voo anhepast
óóre. De vrouwen zurhden d’r voo da de hezinsleden ’t
nie koud zou-e kriehe. Da betekende: Vee brei-e van tevo
ren. In d’êêste plekke zurhden ze voo een bostrok voo de
kinders. Dat was een soort ongder-trui zongder mouwen,
die a over j’n èmde hedrohe wier, mè ok voo wolle truien,
vesten, lange kousen, musten, dassen en wangten droaiden
de vrouwen d’r angd nie om.
Lau Eikenhout, dialect van Kats
Onder dons gezeed
Onlangs verscheen het
boekje ‘Onder óón gezeed’
De ondertitel is De taal van
de Bijbelgordel. De auteurs
gaan niet alleen in op de taal
van de Bijbel, maar ook op
de verscheidenheid van de
dialecten in de Bijbelbelt.
Diverse personen hebben
aan dit boekje meegewerkt,
zoals ook uw voorzitter. De
inhoud is heel geschakeerd
en interessant voor in taal
geïnteresseerden.
Het is een leuk boekje om zelf te hebben en om cadeau te
geven. Aanbevolen!
Deze keer kregen we een recordaantal keurig ingevulde vragenlijsten binnen. Dat is heel verheugend. Sommige leden doen
het beantwooden individueel en bellen daarvoor bekenden op. Anderen komen samen in groepen en hebben een gezellig
dagdeel. Dat gebeurt in drie groepen. Die komen samen in Zierikzee, de Zak van Beveland en in Biervliet. Het zijn altijd
gezellige avonden of middagen.
We zijn enorm verrast nu er weer lijsten binnenkomen uit Sint-Philipsland. De heemkundige kring van dat vroegere eiland
is lid van onze vereniging geworden en voorziet ons van zorgvuldig ingevulde vragenlijsten. Dat is een bedankje waard.
Een advies: probeer ook eens samen met iemand die je kent, de lijst in de vullen. Ook al komen jullie uit verschillende
streken van Zeeland, het maakt niets uit! Op deze manier lezen we straks nog meer gevarieerde antwoorden in de komende
Nehalennia’s. Alvast bedankt.
We ontvingen van de heer Ad Beenhakker uit Middelburg elf zorgvuldig ingevulde vragenlijsten voor Kloetinge:
de nummers 196 tot en met 215. In zijn begeleidende brief schrijft hij: ‘Tijdens de corontijd stagneerde bij mij ook
de invulling van de vragenlijsten. Toen deze niet meer los bij Nehalennia werden gevoegd, maar in de tekst werden
opgenomen, probeerde ik de lijsten te kopiëren in de Zeeuwse Bibliotheek, omdat ik het tijdschrift niet wilde beschadigen.
Toen de Biliotheek maandenlang gesloten was, kon dat ook niet meer. Nu is het kopëren wel weer mogelijk, maar het
simpele betalingssteem is vervangen dor een onhandig en ingewikkeld bonnensysteem, wat het kopiën omslachtig maakt.
Kortom, het kwam er niet meer van.’
van je betutter gae(n) flauwvallen: T(Tln), ZVW (Bvt, Hp, Obg, Gde, Nvt) LvA (Nz); van je verzij gae(n) Dwg, Hkz;
van fn eigen gae(n) Lwd, Po, Bns, Mdh; van fn butje gae(n) Phi; van wiek gae(n) Otl; van je zelve gae(n) Drs, Odp; van
je betutter valle(n) Hp, Bks, Wtk, Cz en van zijnen sies gaan Js, Ovs.
vraogschole catechisatie T(Po), SchD (Otl), kattebak Hkz, Tin, kattegesaosie Tin, Gde en vraegkerke Phi, Bns, Odp.
dat lae 'kje zegge einde van het debat ZB (Hrh) T (Po) SchD (Drs: me stoppe(n) d’rmee Dwg, mbuwe d’r over op Lwd,
net wè Hkz, Zo is ‘t en nie anders Po, ‘kgae d’r nie mêêr op in Drs, Daor wou ‘k bie laote(n) Hp, Zan (k mao zegge(n)
Obg en einde ver’aol Cz.
stik deurnat druipnat ZB (Hrh, Lwd) ZB (Bzl) T (Tin, Po) SchD (Otl, Zr, Drs) LvA (Hok) ZV)-Zd (Ovs) GOfl (Mdh,
Odp); zeiknat Dwg, Lwd, Otl, Hp, driefnat Hkz, druupdeunat Tin, deuwaeternat Phi, nat as ‘n dwil Rns, strontdeunat
Bns, strontnat Drs, Hp, Gde, Cz, Nvt, Mdh, deuwêêktNz, zijkende nat Gde, zeeknat Js en strontdeunat Odp.
deur regen en slegen door weer en wind GOfl (Odp) en boagweer Bns, Drs.
knuve(n) knabbelen ZB (Dwg, Hrh, Lwd, Hkz, Bzl) T (Tin. Po) P (Phi) SchD (Bns) ZVW (Hp, Obg, Gde, Nvt) en
knuvele(n) Bvt.
een smoskonte een morspot ZB (Dwg, Lwd,Hkz, Bzl) T (Po) ZVW (Hp); moskonte Tin, Bns, Mdh, Odp, mospot Po,
Phi, n proes Rns, moskongte Otl, n knoeipot Bns, Drs, n pospot Drs, n proskont Bvt, Hp,Bks, Wtk, Obg, Zzd, Gde, Cz,
Nvt, Nz, n moskont Js en n mueskonte Ovs.
dat zit in de meutelienge we zijn eraan bezig T(Po), P (Phi) GOfl (Odp); ‘t zit in de meulen Lwd, Hkz, Drs, Bvt, Hp,
Wtk, Obg, Cz, Nvt, Nz, Js en ‘k bin d’r mee doende Tin,
die gae op d 'n bl die draaft door T (Tin, Po) P (Phi) SchD (Otl, Bns, Zr, Drs) GOfl Mdh, die slae deu Rns, Hp, Gde,
Nz, Js, ie gae ‘n bitje op bl Lwd, die slaot op bl Cz, Hok en ‘n deudraover Hp,
10. pienke(n) knipogen ZB (Dwg, Hrh, Lwd, Hkz, Bzl) T (Tin, Po) P (Phi) ZVW (Hp,Bks, Wtk, Obg, Gde, Nvt) LvA (Nz,
Hok) ZV)-Zd (Ovsf, pienkele(n) Otl, Bns, Drs, pienkere(n) Bvt en ‘n oogsken trekke(n) Js,
11. gêênfeducie in iets hebben geen vertrouwen in iets hebben ZB (Dwg, Hrh, Lwd, Hkz) T(Tln, Po) SchD (Rns Otl, Bns,
Zr, Drs) ZVW (Hp, Bks, Wtk, Obg, Zzd, Gde, Cz, Nvt) ZVO-Zd (Js) GOF1 (Odp); daor en ‘kgin oógepette van op Hp,
12. boven aerde staen tijd tussen overlijden en begraven/cremeren Alg: ZB (Dwg, Hrh, Lwd, Hkz, Bzl) T (Tin,Po) P (Phi)
SchD (Otl, Bns, Zr, Drs) ZVW (Bvt, Hp, Bks, Wtk, Ob, Zzd, Gde, Cz) ZV)-Zd (Js, Ovs) GOfl (Mdh, Odp).
'k et stik druk heel erg druk, Alg zie 12.’k ‘tfreed druk Tin, Js, m’n kop lóóp du Rns, Tc bin zó druk as ‘n kraoie met ‘n
zwepe Otl en (hard)stikke druk Hp,
14. 'k bin zo flauw as n luus ik ben aan iets hartigs toe ZB (Dwg, Lwd, Hkz, Bzl) T(Po) P(Phi) SchD (Bns, Drs) ZVW (Hp,
Obg, Nvt) LvA (Nz) GOfl (Mdh, Odp) zó slap as wa Obg, Gde, Cz, zó flauw as iets Cz, Tc dr deu Js en Tc zij zue lap as e
vodde Ovs.
15. da kwam bescheeten uut liep slecht af ZB (Hkz, Bzl) T (Tin) P (Phi) SchD (Rns, Bns, Drs, Bvt, Hp, Bks, Obg, Gde, Cz,
Nvt) LvA (Nz, Hok) ZV)-Zd (Js, Ovs) GOfl (Mdh, Odp).
16. die is zo bostig as een ouw oen kortademig zijn ZB (Dwg, Bzl) T(Po) P(Phi) SchD (Otl) GOfl (Mdh, Odp); ‘n bostigen
bnd Bns.
17. ‘n stik vernien netig wuufje ZB (Dwg, Hrh, Lwd, Hkz, Bzl) T(Tln, Po) SchD (Rns, Otl, Bns, Zr) ZVW (Bvt, Hp, Bks,
Wtk, Obg, Gde, Cz) LvA (Nz, Hok) ZV)-Zd (Js, Ovs), GOfl (Mdh, Odp); n vernienig wuufje Cz en n katte Phi.
van ‘t endegae(n) beginnen ZB (Lwd, Bzl) T(Po) P(Phi) SchD (Rns, Otl, Bns) ZVW (Bvt, Hp, Bks, Wtk, Obg, Gde, Cz,
Nvt) ZV)-Zd (Js) GOfl (Odp) en van den end komme(n) Ovs.
19. perbere is 't naeste altijd proberen T (Po) SchD (Rns, Bns, Drs) ZVW (Hp, Bks, Nvt) ZVO-Zd (Js) prombere(n) is (t
leste Hp enprobere(n) is (t laesie Ovs.
7.
5.
6.
d« Groot
Kees van Reenen
