't Is niks
Marco Evenhuis (Souburg)
Vee mensen 't gevoel a de leste jaeren Zeêuws wi kan. 't Mag wi.
Ik 'oorde een Moluks misje in een Souburgse wienkel d'r excuses
maeke da ze gin Zeêuws kan, mae 't wè verstaet. Keurig netuurlijk.
Dat wienkeljuffrouwtje miek d'r excuses trouwens tegen een pronte
Ritthemse van in de tachentig die a me ooit groös as wat vertelde da
ze in 'eêl 'eur leven nog gin woord 'Ollands gesproken eit. 'Zelfs
toen ik mee m'n man voorin de kerke stoeng', zei ze, 'was 't nog
"jae'k, ik wille".'
'Oe mooi a dat ook klinkt, vo mien gevoel klop 't nie. Nie mi. Toen
as een gemiddeld Zeêuws durp nog vo 98% percent Zeêuwstaelig
was, ao je aolle reden om je poot stief te 'ouwen. Mae noe is de
samenleving zö divers g'ore, d'r bin zövee kleuren en smaeken, dat
zó'n 'oudinge as van die Ritthemse eigenlijk een bitje gedateerd is
g'ore.
Je ei je an te passen. Rekenienge te 'ouwen mee andere. Dat moe
nie van twi kanten komme, dat moe van aolle kanten komme. Bie
onbekende ei je je te 'ouwen an een setje algemeên geaccepteerde
omgangvurmen. Je geef mensen een 'and, spreekt mee tweê woor
den en je praot zö verstaenbaer meugelijk 'Ollands. Je 'puw je an
een aermlengte afstand a je mee iemand praot. Da doelons in
Nederland onbewust, mae vo sommige aore culturen i&dat wenne as
ze 'ier nieuw bin. Net as een bepaeld volume van prao'ten. Nie te
'ard, mae ook nie fluusterend, zöas in sommige Aziatische landen.
En zö bin d'r nog bergen voorbeelden, 't Gae om een koffertje vol
ongeschreve afspraeken daer a je je zövee meugelijk an te 'ouwen
eit a je mensen nog nie goed kent. Een gezond mens doe dat auto
matisch. En nieuwkommers misschien even tied nodig om deu te
kriegen 'oe a 't werkt.
Even los van of je 't seêns bin mee 't rijtje voorbeelden, eên dieng
mag dudelijk weze: 'ier in Zeêland wete me dat koffertje mee af
spraeken naer mien idee aoltmae beter te gebruken. Dat wienkelmis-
je liet dat keurig ziee. En die Vietnamees die as op de Middelburgse
mart op vo zien doen flienk volume z'n loempia's, bakpao's en siew
mai anpriest en grapjes maekt over Marco van Basten, ook.
Mae begriepe ze 't in de Randstad wè? Mee d'r onvermogen om
ulder stadstaele en standaerd Nederlands van mekaore te onder
scheiden. Mee d'r zelfs vo Nederlandse begrippen ruum bovenge
middeld stemvolume. Mee d'r dikkels te afstandelijke, dan wi vee-s
te familiaire 'oudinge bie 't praoten. 't Nie wille groete, zelfs nie van
mensen in d'r eigen straete. 't Aoltied klaer stae mee een even 'ard
as ongenuanceerd oordeêl.
Mensen d'r mond vol over integratie. Mae waerom bin d'r binnen
de Randstad onnoemelijk vee grotere problemen as daè buten? Zou
't nie kunne weze om a de grote steden nie allleên gróter bin, maer
om a daè aoltied a de mensen geweund die a een bevoorrechte
positie aodde of De laekens wiere uutgedeeld in Amsterdam en
Den 'Aegt. Nie in Zwolle of Middelburg, 't Platteland ei aoltied a
noe nummer 24 I
