Wie
versiert
Zeeland?
OPDRACHTENPOLITIEK BEDIENT HET KUNSTCIRCUIT
Fatsoen
Brief bonden aan bibliotheekbestuur
Het antwoord
Deltawerk
De Echte
HIEUW ZEELAND
7
De Zeeuwse afdelingen van de
Kunstenbond FNV en de Bond
voor Beeldende Kunstenaars heb
ben gezamelijk actie ondernomen
tegen de ondoorzichtige manier
waarop het bestuur van de nieuwe
Zeeuwse bibliotheek zich van
kunstwerken voorziet. De provin
ciale en de openbare bibliotheek in
Middelburg krijgen een gezamelijk
pand aan de Kousteensedijk in
Middelburg. De kosten zijn be
groot op 22 miljoen gulden en dat
kan via een éénprocentsregeling
een of meer flinke kunstopdrach
ten opleveren.
Inmiddels is duidelijk geworden dat
twee kunstenaars de opdracht vooreen
monumentaal kunstwerk voor de
bibliotheek hebben gekregen. Dat zijn
Nico van de Boezem en Antoine Mes.
Zij zullen er ongetwijfeld iets moois
van maken en misschien ook niet.
maar daar gaat het niet om. Het gaat
om de manier waarop de opdrachten
zijn verleend. De kunstenaarsbonden
verwijten het bestuur de opdrachten
buiten de openbaarheid gehouden te
hebben. Elders in het land is het niet
meer mogelijk dat bij dergelijk grote
projecten niet de weg van een open
democratische procedure wordt ge
volgd. Kortom, alle Zeeuwse kunste
naars hadden de kans moeten krijgen
zo'n opdracht binnen te slepen, niet
alleen de twee mensen die het bestuur
daarvoor heeft aangezocht.
In een briefje aan het bestuur maakten
de bonden hun grieven duidelijk. Het
bestuur, onder voorzitterschap van
gedeputeerde Boersma, heeft zich
erover beraden, maar heeft het niet
begrepen. Boersma schrijft namelijk
het volgende:
Uij hebban vernomen dat tuee kunstenaars opdracht hebt
gegeven tot het vervaardigen van ean monumentaal kunstwerk
bij da bouw van de nieuwe Zeeuwse Bibliotheek. Uij willen met
nadruk voorop stallen dat uij da vakbekwaamheid van deze collega's
op geen enkele manier in twijfal willen trékken.
Uel hebben wij principiële bezwaren tegen de manier waarop deze
opdrachten verleend zijn. Uij zijn van mening dat wanneer er
gemeenschapsgeld te besteden ia, dit nimmer op een ondoorzichtige
manier mag gebeuren. Het ia bovendien landelijk de gewoonte
dat bij aanzienlijke projekten een open -democratische- procedure
wordt gevolgd. Bij zo'n open procedure ia het ook voor jongere
of weinig ingevoerde collega's mogelijk om mee te dingen naar
een opdracht. Het spijt ons dan ook zeer dat deze opdrachten
buiten de openbaarheid Ijehouden zijn.
Wij hebben ons in onze vergadering van 27 februari j.l.
beraden over de bezwaren, die u in uw brief van 16 ja
nuari 1984 aanvoert tegen de procedure, die wij volgden
bij de inschakeling van twee kunstenaars bij het nieuw-
bouwcomplex Zeeuwse Bibliotheek.
Wij zijn van mening daarbij een zorgvuldige procedure
te hebben gevolgd.
Op voordracht van de architekt zijn twee gerenommeerde
plaatselijke kunstenaars verzocht vanaf het prilste begin
over de bouw van de Zeeuwse Bibliotheek mee te denken.
Pas in een later stadium heeft dit voor beide kunstenaars
geleid tot een opdracht voor een kunstobject.
Het dagelijks bestuur meent met deze gang van zaken geen
geldende regels te hebben overtreden.
Wij zijn van mening daarbij een
zorgvuldige procedure te hebben
gevolgd. Op voordracht van de archi
tect zijn twee gerenommeerde plaatse
lijke kunstenaars verzocht vanaf het
prilste begin over de bouw van de
Zeeuwse Bibliotheek mee te denken.
Pas in een later stadium heeft dit voor
beide kunstenaars geleid tot een
opdracht voor een kunstobject.' Het
briefje besluit met: 'Het dagelijks
bestuur meent met deze gang van
zaken geen geldende regels te hebben
overtreden.' Dat is waar, maar er zijn
wel algemeen geldende fatsoensregels
met voeten getreden, zoals Boersma als
gedeputeerde voor cultuur toch zou
moeten weten. Het is natuurlijk
prachtig dat de kunstenaars vanaf het
begin bij de bouw zijn betrokken maar
daar ging het dus niet om. Het ging
erom dat er geen open inschrijving was
geweest en daar rept Boersma niet
over. Als je heel kwaad wil denken,
kun je zeggen dat zo de kennissen van
de opdrachtgevers aan het werk
blijven. Niet zo leuk voor jonge
kunstenaars of kunstenaars die minder
goed liggen in het Middelburgse
circuit. Dit soort bezwaren zouden
wegvallen als iedereen de kans kreeg
mee te dingen en een commissie de
mededingers aan haar oordeel zou
onderwerpen.
Kritiek ook op een opdracht van
gedeputeerde staten. Zeven Zeeuwse
kunstenaars zijn uitgezocht om een
schetsontwerp te maken over het
thema De delta. Na uitvoering koopt
de provincie het werk van de zeven. In
een brief aan de kunstenaars schrijven
g.s. dat hun keus is gebaseerd op de
kwaliteit van het werk en op de
verschillende technieken die de kun
stenaars beheersen. Gedeputeerde sta
ten zullen ongetwijfeld zijn geadvi
seerd door de Zeeuwse Culturele
Raad, maar dat verandert niets aan het
feit dat er weer een willekeurige keus is
gemaakt. Kunstenaars die niet zo aan
de weg timmeren, zullen op deze
manier niet gauw aan bod komen. Dat
de term vriendjespolitiek vaak valt in
verband met dergelijke opdrachten,
kan bij de Zeeuwse Culturele Raad
geen verbazing wekken. Waarom geen
open inschrijving die iedereen kansen
biedt?
'Ja, dat kun je natuurlijk iedere keer
wel doen, maar de commissie heeft wel
een aardig beeld van wat er hier
allemaal wordt gemaakt', meent Henk
Koch, directeur van de Zeeuwse
Culturele Raad. Er is een commissie
ingesteld die een consistent aankoop
beleid van de provincie mogelijk moet
maken. De leden zijn: Marinus van de
Boezem, Piet van Daalen en David
van de| Kop. 'De commissie selecteerde
op kwaliteit en op het gegeven dat er in
het verleden nog geen werk door de
provincie mocht zijn aangekocht', vult
Koch aan. Voor de komende drie jaar
heeft de provincie jaarlijks 40.000 gul
den te besteden voor aankopen van
beeldende kunst. Dan kun je wel de
mocratische procedures volgen, maar
in het verleden is gebleken dat dat ook
niet altijd wat oplevert', aldus Koch.
AD DE JONG
Foto: de nieuwe provinciale biblio
theek in Middelburg. Foto Cor
Schuilwerve.
'Meneer, weet u waarde Gerefor
meerde kerk Is?'
Het vrouwtje dat me aanriep
stond aan de overkant van de
straat.
Samen met nog een vrouwtje en
een man.
Alledrie duidelijk In d'r
s zondagse kleren.
Het Walcherse dorpje fleurde er
even van op.
'Ik ben hier niet bekend', zei ik op
haar toelopend. 'Maar déér staat
een kerk.'
'Nee, nee, dat is de Hervormde',
riep ze afwerend, 'en daarnaast
staat de Gereformeerde kerk
vrijgemaakt.
Nee, we zoeken de echte.'
'De Echte', herhaalde ik pein
zend. 'Hier net buiten het dorp
heb ik er nog een zien staan.
Die leek me wel echt.
Maar misschien is dat ook wel
een afgescheurde. Je weet maar
nooit.'
'Afgescheiden', verbeterde ze
me; 'Zo noemen wij dat.
U bent daar blijkbaar niet van op
de hoogte.
We zullen in ieder geval eens
gaan kijken.
Bedankt voor uw informatie. Dag
meneer.'
Ze knikte me minzaam toe en ze
liepen met z'n drietjes naar hun
auto, die er na negen jaar nog als
nieuw uitzag.
Ik bleef staan en zag ze in de auto
heftig diskussiëren over de te
volgen weg.
Na vijf minuten startte de man en
reed langzaam met loeiende
motor en slippende koppeling
achteruit om tussen twee gepar
keerde auto's uit te komen.
Tot ongeveer twee meter van het
Hervormde muurtje.
Toen durfde hij niet verder.
Even bleef hij staan en kwam met
de wielen in dezelfde stand weer
terug.
De ruiten van de wagen begon
nen te beslaan en ik zag vaag hoe
de dames binnenin aanwijzingen
gaven.
Ook de derde keer mislukte het
volkomen.
Het zat de man niet mee.
Hij paste ook helemaal niet in z n
pak.
Bij de vierde poging kreeg de
vrouw naast hem een ingeving.
Ze nam het stuur van hem over en
draaide de wielen de andere kant
op.
Weer met brullende motor
schoof de auto achteruit en
kwam nu in de goede richting te
staan.
Hortend reed de auto in een
wijde boog om de Hervormde
kerk heen, nam nog een stukje
Vrijgemaakt mee en verdween
richting de Echte.
RAATS
