1 juli 1918 Handley-Page 0/400, C 9648,
Valkenisse
Om half vier 's ochtends op 1 juli 1918
schrikken de bewoners van Dishoek en
omgeving wakker van het zware geluid van
een vliegtuig. Het toestel nadert uit noord
oostelijke richting en vliegt zo laag dat alle
getuigen aan een noodlanding denken. Zal
het vliegmachien in de Noordzee terecht
komen Diverse omwonenden, die de slaap
niet meer kunnen vatten springen hun bed
uit, trekken gauw wat kleren aan en rennen
naar een van de duinovergangen. Klaar
wakker na zo'n vroege klimpartij over deze
hoge bulten zien ze op het strand dat de
piloot erin geslaagd is z'n toestel vrijwel
onbeschadigd neer te zetten aan de binnen
zijde van de duinen. De drie inzittenden,
twee officieren en een sergeant worden geïn
terneerd. Het vliegtuig, een Handley Page
0/400 van de Engelse luchtmacht met regis
tratie C 9648 is een voor die tijd behoorlijk
zware en grote bommenwerper. De span
wijdte van de vleugels bedraagt maar liefst
30,48 meter, de lengte is 19,15 meter en het
vlieggewicht bedraagt 6060 kg. Desondanks
kan de bommenwerper (710 kg bommenlast)
nog een snelheid bereiken van ongeveer 157
km per uur. De HP 0/400 wordt in het laat
ste jaar van de Eerste Wereldoorlog vooral
gebruikt om 's nachts de industriële zones
van de Saar en de Ruhr te treffen in het har
tje van Duitsland. De Nederlandse Lucht
vaartafdeling is behoorlijk in zijn nopjes
met zo'n 'geschenk uit de hemel'. Eerder
kwamen twee andere Handley-Page 0/400's
op Nederlandse bodem terecht, maar deze
toestellen werden conform de meegegeven
orders onmiddellijk in brand gestoken, om
ze niet in vreemde handen te laten vallen.
De LVA heeft nog enige jaren gevlogen met
het toestel dat bij Dishoek landde.
31 juli 1918 Airco DH-9, D 5717,
Biggekerke
Op woensdagmiddag 31 juli 1918 landt een
tweedekker op het strand bij Valkenisse en
Biggekerke. Het is een Airco DH-9, bemand
door de Engelse officieren Pearse en Bugge,
beiden ongeveer 20 jaar oud. Ze verklaren te
zijn opgestegen in Frankrijk omstreeks half
twee 's middags. Na de landing wordt hun
toestel bewaakt door de kustwacht en wor
den de vliegers geïnterneerd. Tijdens de
Eerste Wereldoorlog werden in totaal 10 De
Havilland DH-9's geïnterneerd, waarvan er
negen een heel escadrille hebben gevormd
onder commandant Albert Plesman, in 1919
de oprichter van de Koninklijke Luchtvaart
Maatschappij.
16 augustus 1918 Airco DH-9, B 7623,
Koudekerke
Een 'aangeschoten' Frans vliegtuig, die
deelnam aan de hevige bombardementen op
de Belgische kust, moest uitwijken naar
Walcheren. Na enige tijd te hebben rondge-
circeld landde de piloot bij Koudekerke aan
de weg naar Biggekerke. Het vliegtuig was
bemand door de Amerikaanse vliegerluite
nant Ova Regen Harris en een Schotse
onderofficier James Muurs. De machine
bleek onbeschadigd te zijn en was slechts
door enkele kogels bij de brandstoftank
geraakt. De vliegeniers werden door de bur
gemeester van Koudekerke overgedragen
aan de Kustwacht.
5 september 1918 Airco DH-9, C 1294,
Oostkapelle
Het is 5 september 1918 en we bevinden ons
aan de Belgische kust. De Engelse lucht
macht heeft op deze dag diverse aanvals-
vluchten gepland. Grewer Munco en Tom
Wilson Brodie, luitenants bij de Royal Air
Force, hebben met succes aan een van deze
aanvallen deelgenomen met hun Airco DH-9
(registratie C 1294). Ze zijn met deze twee
dekker op weg naar een welverdiende 'cup of
tea'op hun thuisbasis. Plotseling krijgen ze
in de gaten dat ze worden achtervolgd door
een aantal Duitse vliegtuigen. Weldra rate
len de machinegeweren en de C 1294 krijgt
diverse voltreffers. Toch slagen de Engelsen
erin hun aanvallers af te schudden en hun
behoorlijk beschadigd toestel in de lucht te
houden. Piloot Munco besluit koers te zetten
naar de Nederlandse kust en daar een nood
landing te maken. Hij kiest voor een plaats
tussen Vrouwenpolder en Oranjezon, bij
Oostkapelle. De Engelsen worden na de lan
ding onmiddellijk geïnterneerd door
Nederlandse militairen en overgebracht
naar 's-Gravenhage. Hun Airco DH-9 wordt
toegevoegd aan het door interneringen als
maar groeiende bestand vliegtuigen van de
Luchtvaartafdeling van het Nederlandse
leger.
Den Spiegel, oktober 1997
13
