Jacobapolder
Van tot in m
Lp van Wormer
Gem. nivo in
'WWWV
meters
Huidig maaiveld
Zand nivo
1,2 +NAP
0,5 +NAP
1,S-NAP
Ojihï
2,2-NAP
HoIJLveen nivo
Veen dikte
1-1,3 +NAP
D,3-0,S+NAP
1,5-2,3 -NAP
0 -0,5 m
1,S - -NAP
SPUIJE 115 35
de voormalige westkust van het eiland, ten
noorden van Kamperland in de bodem is
teruggevonden. Mogelijk is hierop het mid
deleeuwse Camperland gesticht. Opvallend
is dat in het oudland van Noord-Beveland, in
tegenstelling van de andere eilanden, geen
kreekruggen teruggevonden zijn waarop de
nederzettingen zijn gesticht. Ook blijkt dat de
Wijtee geen diepe geul was, restanten van
het Hollandveen bevinden zich hier nog in de
bodem. Waarschijnlijk was de Wijtee in de
middeleeuwen een laaggelegen, uitgemoerd,
nat gebied dat buiten de eerste bedijkingen
is gehouden. Van de dijken langs de Wijtee,
waarvan in de historische bronnen sprake is,
is niets meer terug gevonden, ook niet van de
afdamming hiervan.
De middeleeuwse nederzettingen zullen zijn
beschermd tegen de regelmatig voorkomende
hoge vloeden die over het nog onbedijkte
schorlandschap stroomden. De oudste bewo
ning is waarschijnlijk op aangelegde terpen ont
staan, zoals nog te zien is bij Machielsdorp en
bij archeologische opgravingen is aangetoond.
Maar er zullen rondom de nederzettingen ter
bescherming van de landbouw ook lokale dijken
zijn aangelegd. Deze vinden we niet meer terug
met uitzondering van het ringdijkrestant rond
het dorp Weele. Dat is terug te zien op de land-
meterskaarten uit de zestiende en zeventiende
eeuw. Ook de toponiem Geersdijk geeft aan dat
er lokale dijken zijn geweest. In 1206 wordt bij
het huidige Kats 'Souburgdijk' genoemd, welke
plaats met kerk al eerder was gesticht.29)
Met de hulp van de bodemanalyse en de
dijkrestanten die zijn ingemeten en op kaart
gezet, is met redelijke zekerheid de locatie
van de zogenaamde ringdijk rond het eiland
Noord-Beveland vastgesteld. Deze ringdijk was
de jongste dijk van het eiland van vóór 1530.
Mogelijk zijn door dijkvallen oudere dijken
verloren gegaan en zijn nieuwe dijken meer
binnenwaarts gelegd, zoals we in de schrifte
lijke bronnen kunnen lezen over Hammerstede
en bij Kortgene.
Tabel 2. Bodemprofiel oude strandwal Noord-Beveland. (Uit: Vos, 1997. Strandwal tussen 500 en
1000.)
Bronnen en literatuur:
Alma V de Groot (IMARES Wageningen UR) Bregje K. van
Wesenbeeck (Deltares) Jantsje M. van Loon-Steensma
(Wageningen Universiteit) Rapportnummer: C004/13.
Baeteman, C. 1999 en 2006: De laat-holocene evolutie van
de Belgische kustvlakte: Sedimentatieprocessen versus
zeespiegelschommelingen en Duinkerke transgressies.
Beets e.a., Holocene ontwikkeling van de Nederlandse kust,
1994.
Bruin De M.P. en Wilderom M.H., Noord-Beveland,
Middelburg 1961.
Chamuleau B., Twaalfde-eeuwse ringdijken, 2006.
Chamuleau, De eerste ringdijken, 2008 (niet uitgegeven).
Chamuleau B. en Jongepier H., Poldersedijk, de oudste dijk
van Zuid-Beveland, Middelburg 2015.
Chamuleau B., De oude Havendijk, Archeologische
waarnemingen dijkprofiel, havendijk aan de Havenstraat te
Colijnsplaat, gemeente Noord-Beveland, Zeeland, 2019.
Chamuleau B., De stormvloed van 1134 en de gevolgen
hiervan, 2020 (in behandeling).
Chamuleau B., Vroege lokale dijken midden Zuid-Beveland,
2020 (in behandeling).
Dekker C., Zuid-Beveland, De historische geografie en de
instellingen van een Zeeuws eiland in de Middeleeuwen,
Assen 1971.
Ferguson, H.A., Dialoog met de Noordzee. Tweeduizend jaar
deltawerken, Hippolytushoef 1991.
