GRAFZERK PIETER DIGNUS DE VOS EN VERWANTEN
GERESTAUREERD
Op het hooggelegen terrein ten oosten van de
kern van Zierikzee moeten kapelmeester Charles
Hofmann en zijn schutterskorps in juni 1816 nog
een uitvoering ter herdenking van de Slag bij
Waterloo hebben gehouden. Als gevolg van de
wetgeving van de in dat gevecht overwonnen
Franse keizer, volgens welke begrafenissen binnen
de bebouwde kom niet meer waren toegestaan,
werden drie jaar eerder twee heuvels bij het Sas
veranderd in een 'plateau' dat als de nieuwe alge
mene begraafplaats van Zierikzee moest dienen.
Het terrein moest het kerkhof van de Sint Lievens-
monsterkerk én het kerkgebouw zelf als begraaf
plaats vervangen. Na de uitvoering van verdere
voorbereidende werken in de zomer van 1828,
had de eerste teraardebestelling op het terrein in
januari 1829 plaats. Uit het jaar van de egalisatie
van de heuvels dateert de forse muur aan de kant
van de Stapelshofweg. Door een van de drie poor
ten, onderbrekingen van het muurwerk met hek
ken door acanthusbladeren en rozetten versierd,
betreedt de bezoeker het uitgestrekte rechthoe
kige terrein.
In onze tijd kan de bezoeker van de lommerrijke
algemene begraafplaats aan de kant van de muur,
nog een relatief groot aantal gespaard gebleven
oude grafmonumenten en uit de kluiten gewas
sen bomen van hoge leeftijd zien. Een belangstel
lende Zierikzeese bezoeker die niet op de hoogte
is van de geschiedenis van zijn woonplaats, zal
toch wel vele geslachtsnamen op de stenen platen
herkennen. Deze ziet familienamen als Cau,
De Crane, Fokker, Mulock (Houwer) en
Schuurbeque Boeye, bekend van de straatnaam
borden in het Zierikzeese Malta. De borden in de
wijk dragen de namen van geslachten van stads
bestuurders; de meeste destijds geselecteerd met
behulp van een van de gezaghebbende
Nederlandse naslagwerken over stedelijke regen
tenfamilies De vroedschap van Zierikzee van de
tweede helft der 16e eeuw tot 1795. Dit bijbel-
dikke boekwerk nu verscheen begin jaren dertig,
vóór het bombardement van Middelburg waarbij
de meeste Zierikzeese kerkenboeken verloren gin
gen. Dankzij het titanenwerk verzet door samen
steller archivaris en geschiedschrijver Pieter Dignus
de Vos (1866-1942), zijn de verbanden tussen
families en familieleden van historisch Zierikzee
helder geworden. Vanaf het publicatiejaar tot op
heden hebben al vele onderzoekers met De vroed
schap hun voordeel gedaan. De Vos deelde zijn
kennis van de plaatselijke geschiedenis tevens in
de vorm van bijdragen aan kranten en tijdschrif
ten. Zo schrijft hij in het Nieuws- en
Advertentieblad voor Zierikzee en omstreken van
11 februari 1924 over de geschiedenis van de
algemene begraafplaats. Volgens hem was daar
toen al zo'n groot aantal overleden personen
(eind 1923 bijna 16.000 begrafenissen) ter aarde
besteld, dat dit het toenmalige inwonertal van
Zierikzee ruimschoots overtrof: "Inderdaad kan
men spreken van een 'grooter Zierikzee', dat bui
ten de muren der stad is ter ruste gelegd".
Ook had Pieter Dignus veel hart voor de geschie
denis van zijn eigen familie. Een brief in familiebe
zit getuigt hiervan op treffende wijze. Op 28 juni
1932 was in Groningen een mannelijk lid van het
Zeeuwse geslacht De Vos ter wereld gekomen:
Frederik Mathieu George. De blijde 'oom Piet' feli
citeert in zijn brief neef en nicht De Vos - Dörge
met de geboorte. Hij maakt de ouders erop attent
dat het kind, als grootvader Frederik senior nog
zou hebben geleefd, nagenoeg precies op diens
verjaardag ter wereld was gekomen:
"Ook ik neem deel in uw vreugde en vind het
natuurlijk aangenaam dat er van mijn broeder
nu een stamhouder is gekomen. Uw vader, met
wiens 75en geboortedag de zijne op enkele uren
na gelijk valt, zal er zich eveneens in verheugen;
want voor mijzelf ben ik ervan overtuigd dat hij
alles weet en met u en de uwen medeleeft."
Toen zes jaar later de ouders met Fré en hun eer
der geboren dochter Koosje, in de zomervakantie
van 1938 te Zierikzee hun oom zagen, maakte
deze een lichte buiging bij kennismaking met het
achterneefje, de stamhouder.
De bezoeker van de Zierikzeese begraafplaats kan in
afdeling D de grafstede zien waarin Pieter Dignus de
Vos op 8 september 1942 zijn laatste rustplaats
13