Zomer 1992, regelmatig een jagende Boomvalk boven de
Hellegatsplaten. Foto: G. L. Ouweneel.
maken heeft met de maar matige omvang van de
rui-concentratie op de Ventjagersplaat de laatste
jaren (Ouweneel 1988). Ontzilting en het geleide
lijk aan dichtgroeien met steeds hoger reikende ve
getatie pakken ook nadelig uit voor steltlopercon
centraties. Ook hier over het algemeen dalende
trends (tabel 2). Overigens kunnen incidenteel ver
rassend hoge aantallen steltlopers het gebied nog
aandoen. Zo waren op 9 mei 1993 125 Rosse Grut
to's op de Hellegatsplaten en 600 op de tegenover
liggende Ventjagersplaat. Evenals de broedvo-
gelstand wordt ook de niet-broedende avifauna
soortenrijker. Allereerst is er de grote roofvogel
rijkdom met de Slechtvalk nog steeds prominent
aanwezig van september tot en met april. Toen in
april 1992 een paartje boven de plaat baltste,
loodsten de Hoeksche Waardse vogelaars binnen
24 uur een broedkist in een hoogspanningsmast.
Zonder succes. Te voorzien valt dat het gebied bin
nen afzienbare tijd broedende Buizerds zal herber
gen: er wordt al overzomerd. Zomer 1992 broed
den langs de noordzijde Volkerakdam Boomval
ken, die vaak verkozen te jagen boven de Helle
gatsplaten.
Visarend, rustend op hoogspanningsmast. In augustus
en september niet ongewoon. Foto: G. L. Ouweneel.
Interessant en veelbelovend is dat de op de Vent
jagersplaat ruiende Grauwe Ganzen (zomer 1993
ca. 1800), de Hellegatsplaten gebruikten als voor
verzamelplaats; ook na afloop verbleef er een con
centratie. Dit kan een beheersfactor van betekenis
worden (Vera 1988).
In mei komen er nog steeds Rotganzen op de la
ge zilte vlakten fourageren, maximaal 160 vogels
in mei 1993. De grote kom bij het Hellegatsplein
is een belangrijke slaapplaats voor Brandganzen
die hun voedselterreinen bezitten op de St. Anto-
niegorzen in Brabant. Bij hoger wordende bossa-
ges rondom zouden ze die slaapplaats wel eens
kunnen prijsgeven. Dat brengt ons op het terrein
beheer en naar te hopen valt aan de dag te leggen
creativiteit. Gelet op het grote aantal vogelslacht
offers zou het natuurlijk geweldig zijn indien de
hoogspanningsleiding ondergonds zou komen.
Bovendien zullen de vogels steeds minder manoeu
vreerruimte krijgen om uit te wijken naar gelang
de bomen hoger worden. Voorts vlassen we er op
dat Staatsbosbeheer aan het werk gaat met zaken
als een oeverzwaluwwand en inventief genoeg zal
zijn om dichtgroeien van de voor de Hellegatspla
ten in het Volkerak aangelegde eilandjes tegen te
gaan. Dan zullen de Hellegatsplaten hun sterns
behouden.
Toekomst
Vergeleken met het Hollandsch Diep-Haring-
vliet na de sluiting (Ouweneel 1977) is het beheer
in het Krammer-Volkerak best voortvarend aange
pakt. Een paar weken na het droogvallen werd
langs de Hellegatsplaten een heining aangebracht.
Niet ten onrechte, want het publiek was al aardig
doende het gebied te kraken. Zomer 1991 werden
vijf fjordenpaardjes ingeschaard, waarna de groep
regelmatig werd uitgebreid. Ook kwamen er een
paar kolossale Belgische paarden, die echter bin
nenkort zullen worden teruggenomen. Eind 1991
begin 1992 kwam de oeververdediging, zodat bin
nen vijf jaar de eerste fase achter de rug was. En
nu? We zagen al dat de Hellegatsplaten een park
achtig landschap moeten worden. Bij de argumen
ten die de Beheerscommissie hiervoor aandraagt
werden in dit tijdschrift al eens kritische kantteke
ningen geplaatst (Ouweneel 1990). Natuurlijk, wat
in werkelijkheid op de Hellegatsplaten de komen
de decennia staat te gebeuren is tamelijk duister.
Dat hangt af van het tempo van de ontzilting, of
het terrein na die fase niet zal dichtgroeien met
distel en netel, welk effect de ingeschaarde Heek-
runderen en paarden zullen hebben en in hoeverre
78