ZEEUWS MEISJE’ VAN DE
ONDERWATERWERELD
DE ZEEKAT,
i
De onderwaternatuur is lang voor de mens verborgen
gebleven. Een onbekende waterwereld vol mysteriën,
was nauwelijks sprake. De mens bleef een landrot.
Je ziet dit terug in de naamgeving voor zeedieren:
zeehond, zeeleeuw, zee-egel of zeekat, alles dat nat is
minnen. Zeelui en vissers waren eeuwenlang op zee,
maar van enig wetenschappelijk inzicht in het zeeleven
een blauwe bron van
krijgt een droge naam.
fabeldieren, monsters en meer-
9
Op vrouwtje jagende sepia’s (vrouwtje tweede van links).
Tekst: Freek Titselaar I Foto's: Peter Verhoog
Ij
25
Pas in de achttiende eeuw komt er een voorzichtige kentering. In onze
contreien onderzocht Job Baster, een geneesheer uit Zierikzee, de
mariene organismen langs de Oosterschelde en de Noordzee. In 1759
begon hij met de publicatie van Natuurkundige Uitspanningen behelzende
eenige waarnemingen over sommige zee-planten en zee-insecten.
Een prachtig geïllustreerd boekwerk, gewijd aan vele mariene soorten.
De verwijzing naar planten en insecten zij hem vergeven. Het werd al
natter. In het werk van Baster staan veel weekdieren, waaronder schelpen
en slakken. Weekdieren, ze zijn er ook in het weekend, hebben een
week lichaam zonder skelet. Ze vormen een stam van ongewervelde dieren:
de mollusken. Er is veel bewijs dat deze dieren gedurende het Cambrium
zijn ontstaan. Een lange, natte geschiedenis vanaf méér dan 500 miljoen
jaar geleden!
Ook de inktvissen, waaronder de zeekat (Sepia officinalis), behoren tot
deze stam. En dat zwemt dan gewoon onder de Zeelandbrug.
Zeekatten veroorzaken vanaf het voorjaar tot in de zomer files bij de
Zeelandbrug, niet erop, maar eronder. Dat komt doordat sportduikers
ongevraagd aanschuiven tijdens het paren van deze prachtige dieren.
Dat gebeurt overigens op meerdere duiklocaties in onze provincie.
Een gezellige drukte met een en al aandacht voor deze tienarmige
inktvis. Dientengevolge mag mevrouw Zeekat het Zeeuws Meisje van de
onderwaterwereld worden genoemd. Dat is toch weer een verwijzing
naar de droge wereld!
Deze inktvis geniet enige bekendheid omdat het witte, ovale rugschild
langs onze stranden aanspoelt. Dit schild bevat veel kalk en bestaat uit
vele kleine kamertjes die gevuld zijn met een gasmengsel. De zeekat
regelt daarmee zijn drijfvermogen; een dikke knipoog naar de duikers
die daarvoor een trimvest dragen.
l
24
