F
gi ijpt wereldwijd
zich heen
om
r
i
r
ci
Bastaardarend
Kroeskoppelikanen
F
wat slachtoffers betreft beperkt zou blijven tot hoofdzakelijk ganzen, waren te optimistisch."
noordelijke Delta als gevolg van vogelgriep omkwamen. Degenen die de ganzenaanwezigheid in de
Hoeksche Waard en op Goeree-Overflakkee min of meer plegen te volgen zijn het erover eens dat
het er vele, vele honderden waren, in de eerste plaats brandganzen, maar ook andere.
Gerard Ouweneei Twijfels of we ooit zullen weten hoeveel ganzen de afgelopen winter alleen al in de
"Degenen die erop vlasten dat het na de winter met de vogelgriep zou zijn gedaan en dat het
f f f
Illustratie: Vos Broekema. Hierin verwerkt een ingekleurde microscopische (elektronen) foto van influenzavirus A subtype H5N1 virus cellen
29
28
In het kielzog van de pandemie vielen ook slachtoffers onder
andere vogelsoorten. Zo kreeg de Rotterdamse Vogelklas
Karei Schot nogal wat slechtvalken die kennelijk ook niet
afkerig waren van een vogelgriepgans. Op 9 februari 2022
zag schrijver langs de Molenweg in het Oude Land van Strijen
een knaap van een wijfje slechtvalk zich tegoed doen aan
een brandgans. Op enkele meters afstand troonde een man
slechtvalk op een eigen prooi, ook een brandgans.
Slechtvalken zijn luchtjagers dus de vraag dringt zich op of
deze ertoe waren overgegaan creperende ganzen als buit
te kiezen. Minder valide vogels zijn voor hen nu eenmaal
gemakkelijk te grijpen prooien. Hoe dan ook, in tegenstelling
tot vorige jaren had de Hoeksche Waard in 2022 waarschijnlijk
geen broedende slechtvalken. Is er een verband?
Onder de een of meer zeearenden die winter 2022 welhaast
dagelijks in het Oude Land van Strijen hun tafeltje-dek-je
vonden vielen geen slachtoffers, althans, ze werden niet
gevonden c.q. gemeld. De zeearend-pul van het nest op de
Slikken van Flal&ee redde het niet, waarbij het heel wel mo
gelijk is dat deze omkwam als gevolg van vogelgriep, opgelopen
door overdosissen van het virus dat zich bevond in door
oude vogels aangevoerde voedselprooien. Zeearenden zijn
niet afkerig van aas.
Degenen die erop vlasten dat het na de winter met de vogel
griep zou zijn gedaan en dat het wat slachtoffers betreft
beperkt zou blijven tot hoofdzakelijk ganzen, waren te
optimistisch. Al in januari kwamen er van elders in Europa
en daarbuiten berichten over grote aantallen slachtoffers
onder andere vogelsoorten. Van de 40.000 in de HuIa-Vallei
in Israël overwinterende kraanvogels kwamen er 8000 om.
Google eens naar 'Bird-mortality in the Hula-Valley' en huiver
bij het bekijken van de foto's. Daarbij is veelzeggend dat de
mens niet alleen door zijn industrieel opgezette pluimvee
houderijen betrokken is bij deze kraanvogelcatastrofe, maar
ook op andere wijze.
Ten gerieve van het toerisme wordt, om doortrekkende
kraanvogels te bewegen in de Hula te blijven pleisteren, hun
voedsel gedoneerd, een handelwijze die leidt tot een enorme
en daardoor kwetsbare concentratie.
Het bleef niet bij kraanvogels. Half februari kwam uit Grieken
land het bericht over massale sterfte onder de kroeskop
pelikanen van het Prespa-meer, dat ligt op de grens met
Albanië. Eind maart was het aantal kadavers opgelopen tot
1860 stuks, ongeveer 50% van het Prespa-bestand dat een
belangrijk aandeel inneemt van de wereldpopulatie van deze
op de Bird Life staande mondiale rode lijst. De wereldpopulatie
omvat circa 12.000 individuen. Andere slachtoffers in het
Prespa-gebied, maar in veel geringer aantal, waren knobbel
zwanen, roze pelikanen, bergeenden, meeuwen en grote
zilverreigers. In Schotland was het ook raak met sterfte
onder brandganzen. Van de déér overwinterende exemplaren
van de Spitsbergen-populatie kwam ruwweg een derde deel
om, circa 16.000 stuks. Ook daar bleef het niet bij. In de
loop van juni kwamen er van de Britse eilanden berichten
los over grote sterfte in zeevogelkolonies, waarbij met name
onder jan-van-genten en grote jagers veel slachtoffers vielen.
Droef makende beelden van de Bass Rock, de grootste
jan-van-gentenkolonie van de Atlantische Oceaan, brachten
de zich daar voltrekkende catastrofe indringend in beeld.
Vanaf juli spoelden er op de Nederlandse stranden dode
jan-van-genten aan. Nadat er honderden zeevogelslachtoffers
vielen op Coquet Island, waar óók de zeldzame Dougalls
sterns broeden, ging dat eiland begin juli op slot. Het virus
ging de oceaan over zodat ook de gentenkolonies langs de
Noord-Amerikaanse kust getroffen raakten. Een veelzeggende
foto was er eentje van een reuzensternkolonie op een eiland
in Lake Michigan in de VS.
VOGÈLGRIEP
