Een voorrecht om in te leven
BOEKRECENSIE
~X
Op zoek naar het verdwenen land van Thijsse
DECEMBER 2022 STERNA 27
STERNA DECEMBER 2022
26
Ik deed bij mijn kinderen en bij collega-vogelaars op
onze trektelpost navraag of ze de Verkadealbums
kenden. Het resultaat van die mini-enquête viel reuze
mee. Dochter Anne memoreerde hoe ik met haar als
kind de albums doornam en bij het bekijken van de
platen verhalen fantaseerde. En bij de trektelpost-
collega’s waren lieden die, toen ik over de komst van
‘Een voorrecht om in te leven’ vertelde, het boek direct
bestelden.
De auteur Ed Buijsman was dusdanig geïmponeerd
doorThijsses teksten en het werk van het
kunstenaarstrio in met name WWW en OGR dat
Om de plekken te lokaliseren die de kunstschilders
kozen om de in totaal 65 illustraties van beide
albums te maken deed Buijsman ook een beroep op
anderen. Recensent is overigens van mening dat
het woord ‘illustraties’ de platen tekort doet. Zeker
Voerman vind ik een kunstenaar. Buijsman vindt
die kwalificatie van toepassing op Cornelis Rol, de
senior van het Rol-duo. Eerder waren in dit tijdschrift
de conclusies te lezen van speurtochten waarbij het
tot plaatsbepalingen kwam van twee Delta-platen.
hij, veertig jaar geleden al, ging reconstrueren waar
Voerman en de heren Rol rond 1930 positie hadden
gekozen om achter hun schildersezels plaats te
nemen. Daardoor kwam Buijsman ook op de locatie
van wijlen De Beer, waar niets meer te vinden was
van het landschap dat Voerman ooit aquarelleerde.
Het contrast met de situatie die hij aantrof intrigeerde
dusdanig dat het ervan kwam zich te verdiepen in
hetgeen op de kop van Rozenburg had plaatsgevonden,
de studie die het boek ‘Een eersteklas landschap’
opleverde.
Bij andere bleven er vraagtekens. Wanneer wij ons
beperken tot de Delta-illustraties, en dat zijn er vele,
dan is de plek die Voerman koos voor zijn schitterende
OGV-aquarel van de Zuidhavenpoort van Zierikzee
tot op de vierkante meter te duiden. Dat geldt niet
voor ‘Hellegat met strekdam’ van Cornelis Rol, een
dreigend overkomende plaat van het ontmoetingspunt
Hollandsch Diep-Haringvliet-Volkerak, waar de zich
toen nog verplaatsende Ventjagersplaten de doortocht
van schippers zuur maakten. Om tot detectie te
komen van Voermans ‘Westerschelde’, ook in OGV,
bood een gesprek met een bejaarde Zeeuw uitkomst.
Voor de plek waar vanaf‘Rivier met Aalscholvers’ in
WWW werd geschilderd ging de plaat langs enkele
Rotterdammers. Na die ronde bleef eensluidend
oordeel uit. Geopperd werd dat Voerman zich wellicht
een artistieke verschuiving had veroorloofd, een
vrijheid die een kunstschilder is toegestaan, nietwaar?
Maar de suggestie dat mogelijk Dordrecht diende als
decor wijs ik af. De op de plaat afgebeelde bruggen zijn
onmiskenbaar de oude in 1981 gesloopte Rotterdamse
Willemsbruggen.
Kennen nog slechts grijsaards Verkadealbums? En
in het bijzonder die waarvoor de in 1945 overleden
jac. P. Thijsse de teksten schreef? Om twee van diens
albums te illustreren reisden ruwweg 90 jaar geleden
drie kunstenaars met hun schildersezels Nederland
af. De vraag of huidige generaties natuurminnaars
die albums kennen rees toen ik, wetend waarmee Ed
Buijsman bezig was, beide in 1937 respectievelijk 1938
uitgekomen Verkade-uitgaven ‘Waar wij wonen’ (WWW)
en 'Onze groote rivieren’ (OGR) weer doornam. De
aquarellen en pentekeningen van Jan. P. Voerman
alsmede vader en zoon Rol brachten mij opnieuw in
vervoering. Ik was met die albums opgegroeid. De
uitgaven die mijn ouders misten stonden in buurman
Jansens boekenkast. Ongetwijfeld droegen Verkade,
Jac. P. Thijsse en andere albumauteurs alsmede
Voerman jr en de heren Rol destijds bij aan mijn latere
natuurbeleving. Nota bene, tijdens familievakanties
op Texel gingen mijn ouders de in hetTexel-album
beschreven fietsroutes over het eiland nafietsen.
.X.-.
Auteur: Ed Buijsman
170 pagina’s met 300 illustraties
Prijs inclusief verzendkosten:
tot 1 januari 2023 29.95, daarna 34.95
Te verkrijgen door overmaking van het bedrag op rekening:
NL20 ASNB 0707 1330 33 ten name van E. Buijsman.
Vergeet bij betaling niet de adresgegevens te vermelden.
Op de website thijsse.inzichten.nl staan meer gegevens en
ook weer de bestelwijze.
AJ~ -
