De Nederlandse Hervormde Kerk te
Wilhelminadorp
10
G J. LEPOETER
In 1991 zal het 150 jaar geleden zijn dat de
Nederlandse Hervormde Kerk te
Wilhelminadorp in gebruik werd genomen.
Op 7 maart 1841 vond de inwijding plaats.
De eerse predikant, ds. A. J. J. Warnsinck
werd op 21 november 1841 bevestigd. De
voorganger van zowel de inwijdings- als de
bevestigingsdienst was de bekende
geschiedkundige ds. J.ab Utrecht
Dresselhuis, predikant te Wolphaartsdijk en
praeses van het classicaal bestuur van
Goes.
Ds. Warnsinck was een volle neef van de
ontwerper van de kerk, de Amsterdamse
architect I. H. Warnsinck.
Voorgeschiedenis
De voorgeschiedenis is nauw verbonden
met het ontstaan van de Wilhelminapolder
en het geleidelijk aan tot ontwikkeling
komen van een echt dorp in deze nieuwe
polder. Als beginjaar van de
Wilhelminapolder geldt het jaar 1809. Op 1
mei van dat jaar vond in logement De
Gouden Leeuw aan de Grote Markt te
Goes - op de plaats waar nu de Bank van
Zeeland gevestigd is - de openbare
aanbesteding plaats van de aanleg van de
kapitale zeedijk, die de toekomstige polder
moest omsluiten. De initiatieven waren
afkomstig van een aantal Rotterdamse
kooplieden, die een veilige belegging
zochten voor hun letterlijk geblokkeerde
kapitaal. Door de Engelse blokkade van de
zeehavens lag de handel finaal stil. Ze
vonden een uitlaatklep in de aankoop van
een inpolderingsrijp schorrengebied ten
noorden van de stad Goes. Dit zou
gemakkelijk in te dijken zijn en dan als
landbouwgebied het veelvoud van de
investering kunnen opbrengen. Zoals vaak
bleek men bij de uitvoering toch nog op
onvoorziene problemen te stuiten.
Het was een roerige tijd. De strijd tussen
Franse en Engelse troepen leverde
stagnatie en onzekerheid op. Verder was
er de aan de koop verbonden voorwaarde
dat de gronden direct moesten worden
ingedijkt en dat er een nieuw havenkanaal
voor de verbinding van Goes met de
Oosterschelde moest worden gegraven en
tevens een deugdelijke sluis moest worden
gebouwd. Vooral de sluis heeft veel
narigheid opgeleverd en geld gekost.
Voortdurend kwamen er verzakkingen en
dijkvallen voor, zodat het jaren heeft
geduurd voordat de onbelemmerde
scheepvaart op Goes gegarandeerd kon
worden.
Het dorp
Aanvankelijk heeft het er naar uitgezien dat
het dorp in de polder zou ontstaan aan het
einde van de Goese haven bij het sas,
waar in het begin de meeste werklieden
gevestigd waren. Dit punt was het dichtst
bij het dorp Kattendijke gelegen, vandaar
De schorren ten noorden van Goes en ten oosten van Wolphaartsdijk volgens de Hattingakaart, opgenomen in 1751Hier zou in 1809 de Wilhelminapolder bedijkt worden.
i V 2'old'e r \M
-Vn 7^^^cdsfrdcrccus V )A B fc-
A _PMr
PVAN
Cc si.Cf Jan i/s l'cider
Schorren
l'rster' landse
ScAorreih >an - Go
JGceren Judder