16
boven de ingangspartij en de ijzeren
gehengen aan de deuren. Voorts is enigs
zins de invloed van het rationalisme waar
neembaar, onder andere in de natuurste
nen hoekblokken bij de vensteropeningen.
Ook rond 1930 werden in Midden-Zee
land enkele forse protestantse kerken
gebouwd, veelal in combinatie met een
pastorie. Een voorbeeld is de grote, uit
gesloten, zware bakstenen bouwmassa's
opgebouwde kerk van de Gereformeerde
Gemeente in Krabbendijke met losstaan
de pastorie.
De Westerkerk aan de Westwal in Goes
is een ontwerp van de Zeeuwse architect
A. Rothuizen, die hiermee aan het begin
stond van zijn 'vroegmoderne' werk.
Opvallend is de zijdelings van de voorge
vel geplaatste vierkante bakstenen toren
met slanke spits, een element dat in het
latere werk van Rothuizen vaker terug
keert. Tot het complex behoren tevens de
naast de kerk gelegen pastorie en kos
terswoning.
Ter vervanging van de door oorlogsge
weld verwoeste voorganger werd in 1942
de Nederlandse hervormde kerk in Scho-
re gebouwd naar een ontwerp van de
architect J. Roodenburgh. De kerk heeft
een vierkante fronttoren en aangebouwde
consistorie en kwam tot stand onder
invloed van de architectuur van de Delft-
se School. Kenmerkend voor deze tradi
tionalistische bouwstijl is een sobere vor
mentaal die vooral ontleend is aan de
vaderlandse (baksteen-)bouwtraditie.
Bij bestudering van het overzicht van
vooral de wat grotere protestantse kerk
gebouwen uit de periode 1850-1945 blijkt
dat in Midden-Zeeland over het algemeen
de landelijke stijlontwikkelingen werden
gevolgd, zij het dat deze hier meestal iets
later aan bod kwamen.
Katholieke kerkgebouwen
In Zuid-Beveland ontwikkelden zich in de
periode 1850-1945 enkele rooms-katho-
lieke enclaves. Sommige werden nieuw
gesticht, maar een aantal bouwde voort
op na de Reformatie niet geheel verdwe
nen bases van katholieke gemeenschap
pen. Hier verrezen enkele beeldbepalen
de complexen met kerk, pastorie, school
(soms jongens en meisjes gescheiden),
meesterswoning, klooster, verenigingsge
bouw, kerkhof of begraafplaats ('s-Hee-
renhoek, Kwadendamme). De kerken
werden vooral in neo-gotische stijl
gebouwd en meestal ontworpen door
architecten van het bisdom Breda, zoals
P. Soffers.
In Kwadendamme, dat na de stichting
van een parochie in 1801 het katholieke
centrum van de streek was geworden,
werd in 1902 het oude kerkgebouw ver
vangen door een neo-gotische eenbeu-
kige kruiskerk met fronttoren, ontworpen
door de architect P.J. van Genk, die
onder andere ook in Zeeuwsch-Vlaande-
ren zijn sporen heeft nagelaten. De slan
ke, vierkante toren met naaldspits wordt
aan de zuidzijde geflankeerd door een
Ontwerp van de architect K. Stoffels voor de kerk van de Doopsgezinde Gemeente aan de Lange Noordstraat in Middelburg
