Bouwkundige onderwerpen 19 Uit de reacties op de gehouden enquête bleek dat onder de donateurs de behoefte leeft aan informatie over bouwkundige termen en vergelijkbare zaken. Vandaar dat de redactie gemeend heeft om vanaf dit nummer van het bulletin steeds plaats in te ruimen voor een rubriek 'Bouwkundi ge onderwerpen'. In de persoon van de heer Maarten van Doorn te Goes hebben wij een deskundi ge bereid gevonden om met inzet en enthousiasme deze rubriek te verzorgen. De heer Van Doorn, architect BNA, die meer dan 25 jaar een eigen architecten bureau heeft geleid, heeft zijn sporen in de renovatie- en restauratiesector ruim schoots verdiend. Zo is hij bijvoorbeeld in Goes vele jaren nauw betrokken geweest bij uitgebreide renovatieprojecten, waar door de verpaupering van grote delen van het oude stadscentrum een halt toegeroe pen is. Voor zijn inspanningen in dit vlak is aan hem de culturele prijs van de gemeente Goes 1989 toegekend. De laat ste jaren heeft hij aan de Hogeschool Zeeland een cursus restauratietechniek verzorgd. De redactie vertrouwt er op dat de nieuwe £3 M. var. Doom rubriek de belangstelling voor en kennis van bouwhistorie als aanvulling op histo risch inzicht zal vergroten en meer besef zal verschaffen van constructies, bena mingen en termen die daarbij gebruikelijk zijn. Het gotische kerkvenster M. VAN DOORN De gotiek (13de-16de eeuw) kenmerkt zich door het verlangen naar ruimte, licht en gerichtheid naar boven. Bij de vertol king daarvan in de gotische bouwstijl was de spitsboog een uitstekend middel. De spitsboog wordt gevormd uit twee cirkel segmenten. Dit boogtype is dan ook uiter lijk het grote kenmerk van de gotiek geworden en werd toegepast daar waar openingen overspannen moesten worden. Zo ook en op opvallende wijze voor het 1 gedrukle spitsboog 2 gelijkzijdige spitsboog 3 lancetboog 4 korfboog 5 tudorboog 6 accoladeboog overbruggen van vensteropeningen. In de gotiek zijn echter ook andere, minder spectaculaire boogvormen in zwang gekomen. De belangrijkste boogvormen worden bijgaand afgebeeld. Bij de gedrukte spitsboog is de hoogte van de boog kleiner dan de vensterbreed te, bij de gelijkzijdige spitsboog zijn hoog te en vensterbreedte gelijk en bij de lan cetboog is de booghoogte groter dan de breedte van het venster. De spitsboog heeft zich ontwikkeld uit de romaanse rondboog. Aanvankelijk, in de vroege gotiek dus, werd dan ook de spits boog die daar het dichtst bij komt, de gedrukte spitsboog, toegepast. In de late- SPITSBOOG BK.U<ó!JZE.g glas im lood re perioden van de gotiek werden de boogconstructies steeds spitser. Dit had, naast wellicht een geestelijke oorsprong, het grote voordeel dat hoe spitser de boog werd, hoe geringer de zijdelingse druk. Deze zogenaamde spatkrachten werden kleiner in relatie tot de breedte van de opening. Daardoor werd de stabili teit, door de slanke wijze van opbouw altijd al de grote zorg bij de gotische bouwstijl, beter gewaarborgd. Zeker bij gewelven, maar ook bij vensters in bij voorbeeld eindtraveeën, kende men sta- biliteitsproblemen. Dus hoe geringer de zijdelingse druk, hoe stabieler kon worden gebouwd. spitsboog &LIT<DE BOOGOPENING KOBrfeOOG

Tijdschriftenbank Zeeland

Bulletin Stichting Oude Zeeuwse kerken | 1997 | | pagina 23