22
het gebouw. Zo is bekend dat Napoleon
rond 1813 de kerk ooit gebruikt heeft
als militair hospitaal en paardenstalling,
over meervoudig gebruik gesproken...
Ook kunnen de bezoekers er genieten van
optredens van internationale artiesten tot
en met het kijken naar kunst. De Grote
Kerk wordt een cultuurpodium en moet
het stadje Veere op de kaart zetten als
culturele hotspot. Dit alles wordt moge
lijk door bijdragen van de gemeente Veere
en de Provincie Zeeland, welke behoorlijk
wat geld steken in de ontwikkeling van
de kerk en een donatie van de BankGiro
Loterij van 750.000 euro. Dit alles om de
ambitie van de Stichting Grote Kerk Veere
om het kerkgebouw dé cultuurtempel van
Zeeland te laten worden, waar te maken.
In dit rijtje mag de Oostkerk te Middel
burg niet ontbreken. Deze protestantse
koepelkerk heeft een unieke classicistische
barokke bouwstijl en dito uitstraling en
werd in de periode 1648-1667 gebouwd.
Op 24 november 2018 heeft de officiële
overdracht plaats gevonden van de Pro
testantse Gemeente Middelburg aan de
Stichting Monumenten Bezit. De PKN-
gemeente, de gemeente Middelburg,
de Provincie Zeeland en de Stichting
Monumenten Bezit hebben tezamen bij
gedragen aan een onderhoudsfonds voor
de Oostkerk. Het idee is ook hier dat de
kerk een unieke en sfeervolle locatie wordt
voor onder meer zakelijke bijeenkomsten,
mini-symposia, recepties en diners. Maar
ook voor intieme concerten, klassiek en
eigentijds.
Zo vissen vele stichtingen en kerkbesturen
in dezelfde vijver. Hierdoor kan het meer
voudig gebruik ook geremd worden door
concurrentie onderling.
Op de website van de Vereniging Be
heerders Monumentale Kerkgebouwen
VBMK) is een handboek te vinden
voor multifunctioneel gebruik. Zie
https://www.vbmk.nl/wp-content/up-
loads/2019/03/Hoofdstuk-1 -Multifunc-
tioneel-gebruik.pdf.
De Rijksdienst voor het Cultureel Erf
goed (RCE) heeft natuurlijk ook aandacht
voor de leegloop van kerken. In 2016
publiceerde de RCE een stappenplan voor
kerkbestuurders. Een aanklikbaar stroom
schema op de website helpt de lezer om de
situatie te analyseren en verwijst naar de
juiste stappen en bronnen. Zo kan het een
optie zijn om een samenwerking of fusie
aan te gaan, het kerkgebouw te verbou
wen, of te zoeken naar een kleinere huis
vesting en het kerkgebouw te verkopen.
Ook bevat de publicatie een aantal capita
selecta: een overzicht van onder meer
belangrijke partijen, relevante adviseurs
en de vergunningsprocedure. De Sub
sidieregeling stimulering herbestemming
monumenten van de RCE bevordert een
duurzaam gebruik van monumenten en
van gebouwen met een cultuurhistorische
waarde. De regeling voorkomt dat mo
numenten waarvoor een nieuwe functie
lastig te vinden is, langere tijd leeg staan en
daardoor snel achteruit gaan. Deze rege
ling haakt in op de categorieën in de ker-
kenvisie: C 'kerken die voor herontwikke
ling worden vrijgegeven' en D 'kerken die
"in de mottenballen" gelegd worden'.
Kerken die voor herontwikkeling wor
den vrijgegeven
Kerken welke vrij komen worden vaak
eenvoudigweg te koop gezet. Hierbij is
er een verschil tussen protestantse kerken
en katholieke kerken. Katholieke kerken
worden aan de eredienst onttrokken en
het Bisdom stelt bij verkoop voorwaarden
aan de functie bij hergebruik, bij voor
keur een maatschappelijke functie. Het
internet afpluizend komt schrijver dezes
een aardig artikel tegen op het Vastgoed
Journaal. Al in maart 2015 wordt hier
geschreven dat het in Zeeland goedkoper
is om een kerk te kopen dan een woning.
Het artikel beschrijft dat de Cuyperskerk
in Sas van Gent in de verkoop is gegaan.
Na het sluiten van de kerk per 1 januari
2013 waren er in eerste instantie plannen
om ouderenhuisvesting te realiseren in de
kerk en in een nieuwbouwdeel ernaast.
Uiteindelijk is besloten dit toch niet te
doen en de kerk in de verkoop te zetten.
Inmiddels is deze kerk herbestemd. Als
Markt 4 gaat het godshuis voortaan door
het leven, met onder meer een overdekte
versmarkt, restaurant, bierbrouwerij en
koffiebar annex -branderij.
Per 1 januari 2013 sloten ook de kerken
in het Zeeuwse Axel, Hoek, Sluiskil en
Westdorpe en deze kerken zijn afgelopen
jaren allemaal verkocht. De tot B&B
verbouwde kerk in Hoofdplaat staat in
middels weer te koop. In bijna elke grote
plaats in Zeeland staat wel een kerk te
koop. En niet alleen in Zeeland sluiten
veel kerken hun deuren, dit is de trend
in heel Nederland. Actueel aanbod van
kerken is bijvoorbeeld te vinden op de
website van Reliplan.
Toch zullen niet alle kerken behouden
kunnen worden. Dat betekent in die
gevallen dat het kerkgebouw als herken
ningspunt in het landschap en binnen de
stad of dorpskern dreigt te verdwijnen.
Wat dit teweeg brengt geeft de discussie
rondom de toren van de Bathsewegkerk
in Rilland goed weer. Deze kerk heeft vele
jaren leeg gestaan en is in 2018 verkocht
aan aannemer Berting. De toren, beho
rend bij de Bathsewegkerk was hierdoor
geen eigendom meer van een kerkgenoot
schap in Rilland. Maar de inwoners van
Rilland wilden er ook geen afscheid van
nemen. En dat is begrijpelijk. De toren
heeft een beeldbepalend karakter voor
het dorp Rilland en is vanuit de wijde
omgeving te zien. De nieuwe eigenaar
van het complex zocht samen met de
klankbordgroep Rilland mogelijkheden
om de toren te behouden. Een eerste idee
RILLAND. HERV. KERK EN PASTORIE:
De Bathsekerk in beter tijden. (Bron: Reliwiki.)
