4
wil en de meeste opoffering zich onmagtig
gevoelt om op eene voldoende wijze in de
geestelijke belangen van de R. Katholieken
zoo verre van de parochiekerk verwijderd
te voorzien Het is met dat doel dat de
beide ondergetekenden de eerbiedige vrij
heid nemen UEd. te verzoeken Uwen
naam op nevensgaande intekenlijst te
plaatsen.
Wg J.A. Eversteijn Pastoor,
J.B. van Hootegem.
Het initiatief tot stichting van een nieu
we parochie
In Hansweert had de toename van de be
volking door de aanleg van het kanaal en
de bouw van de sluizen automatisch ook
een snelle stijging van het aantal - zowel
tijdelijke als permanente - rooms-katho-
lieke inwoners tot gevolg. Gaandeweg
werd het ontbreken van een parochiekerk
ter plaatse of in de naaste omgeving dan
ook problematisch.
Het hele oostelijk deel van Zuid-Beveland
was opgenomen in de parochie van de
H. Maria Magdalena te Goes. De afstand
Fragment uit het
overzicht van het
aantal rooms-
katholieken van de
hand van pastoor J.A.
Eversteijn, gedateerd
13 november 1867.
(ZA, Archief van de
parochie.)
De woning annex herberg van Pieter d'Hondt (nu Kanaalstraat nr. 9) waar in 1867 de hulpkerk
in gebruik werd genomen. De voorgevel van het pand is later geheel vernieuwd.
(Foto T. Lepoeter-Boes.)
In Kapelle kwam in 1808 de parochie Van
het oosten' tot stand. Omstreeks 1840
ging deze weer ter ziele.
Van doorslaggevend belang voor de
versterking van het zelfbewustzijn van
de rooms-katholieken in heel ons land
halverwege de negentiende eeuw waren
de gebeurtenissen in 1853. Op 4 maart
van dat jaar besloot paus Pius IX definitief
tot herstel van de bisschoppelijke hiërar
chie in Nederland. Hiermee kwam een
einde aan de gefragmenteerde en slordige
bestuursstructuur die kenmerkend was
geweest voor de organisatie van het Ne
derlandse katholicisme in de voorbije peri
ode. Het werkte in alle geledingen door.
Het was na een lange periode van misken
ning niet minder dan een opstanding van
de Kerk, tevens het startsein voor de bouw
van veel nieuwe kerken in het hele land
gedurende de decennia die volgden.5'
tot de kerk in Goes en de mogelijkheden
van het verkeer in dit uitgestrekte gebied
waren van dien aard dat het stichten van
een nieuwe zelfstandige parochie de meest
voor de hand liggende optie was om de
problemen op te lossen.
Begin 1866, het jaar waarin het kanaal
door Zuid-Beveland voor de scheepvaart
opengesteld zou worden, was het zover.
De Goese pastoor J.A. Eversteijn nam
het initiatief. Hij stelde een betoog op
papier waarin hij opriep om bijdragen te
leveren die het mogelijk zouden maken
om een nieuwe parochie met een eigen
kerkgebouw te stichten. Uit de onderte
kening blijkt dat hij dit niet alleen deed.
We citeren: Dat gevaar [het ontberen van
geestelijke zorg] wordt bovenal ingezien en
met schrik doorschouwd door de Eerw. gees
telijkheid der Stad Goes die met den besten
Instemming van de bisschop
De oproep van pastoor Eversteijn en
de uit België afkomstige landbouwer
Van Hootegem was vooral gericht op
potentiële donateurs in België. Pastoor
A. van Schijndel, die in 1918 een globaal
overzicht van de eerste vijftig jaar van
het bestaan van de parochie gaf, schreef
er het volgende over: De eerste stap was
het zenden van eenige bedelbrieven aan
verscheidene Belgische grondbezitters, die
in dit deel van Z.-Beveland vele eigendom
men bezaten. Dit werd met het gewenschte
gevolg bekroond.®
Het resultaat was inderdaad boven ver
wachting. Al snel werden verschillende
toezeggingen voor financiële bijdragen
gedaan. Door J. Eisen te Antwerpen werd
in Hansweert drie gemeten grond (plm.
1,2 hectare) beschikbaar gesteld, bestemd
voor de bouw van kerk en pastorie en de
aanleg van een begraafplaats. Opmerkelijk
was de toezegging van P.L. Thomaes te
Hulst. Direct na de bekendmaking gaf hij
aan alle voor de bouw van kerk en pastorie
benodigde bakstenen voor zijn rekening te
nemen. Alleen de kosten van het vervoer
vanaf de steenbakkerij naar Hansweert
zouden voor rekening van de kerk komen.
De bisschop van Haarlem, mgr. G.P. Wil-
mer, nam verheugd kennis van het veel
belovende initiatief. Met zijn brief van 18
/7a wt
p.'//?! ZfSMSi t-f
//Uns éptjls As*0
/"V*xTst ff ff
