11
eerst een monumentenvergunning worden
aangevraagd bij de gemeente Middelburg.
Deze aanvraag werd aanvankelijk niet
goedgekeurd waarna een tweede aanvraag
is ingediend die wel werd geaccepteerd.
Uiteraard is ook naar de bekostiging van
het beeld gekeken. Vanuit het restauratie
budget in 2018 was daarvoor geen ruimte
meer, zodat gestart is met fondsenwer
ving. Met dank aan met name de Stichting
de Godshuizen en het Prins Bernhard
Cultuurfonds Zeeland is het gelukt om de
kosten te dekken.
Uitgangspunten
In overleg met de beeldhouwer zijn de
volgende uitgangspunten gekozen bij het
maken van het beeld. Het beeld van Sint
Barbara moet passen in de nis boven de
deur en is 96 cm hoog. De achterkant
van het beeld moet vlak zijn, zodat het
tegen de achterkant van de nis kan staan.
Daardoor staat het zo ver mogelijk in de
nis, wat beschutting geeft en voorkomt
dat er bijvoorbeeld vogels achter kunnen
komen. Het beeld moet verankerd kun
nen worden in de nis. Voor het ontwerp
van het beeld wordt gebruik gemaakt van
afbeeldingen van enkele mooie bestaande
middeleeuwse beelden zodat het beeld
wordt uitgevoerd in de stijl van de periode
waarin de kerk is gebouwd. Dat betekent
een klassiek gezicht, draperie in de kleding
en klassieke haardracht waarbij het Sint
Barbarabeeld uit 1480 uit Schwaben als
uitgangspunt voor het maken van het
nieuwe beeld geformuleerd werd. Het
beeld van Sint Barbara dient vergezeld te
gaan van twee attributen: een toren en
een (bijbel)boek. Het beeld wordt naar de
oorspronkelijke kleuren gepolychromeerd
door een fijnschilder, bij het houtsnijden
wordt daar rekening mee gehouden.
Hoewel uitvoering in steen een mogelijk
heid was, is toch gekozen voor eikenhout.
Omdat het houten beeld in de buiten
lucht staat, moet rekening gehouden wor
den met verschillen in luchtvochtigheid.
Vervorming of scheurvorming is nooit
helemaal uit te sluiten, maar er is wel
het nodige gedaan om dat risico zo klein
mogelijk te laten zijn. Zo is topkwaliteit
eikenhout gekozen dat in verschillende
delen is verlijmd. Om de spanning op het
hout door temperatuurwisselingen in de
buitenlucht te verminderen, is het beeld
aan de achterkant uitgehold. Daarnaast
wordt het hout tegen weersinvloeden
beschermd door de aangebrachte verfla
gen en staat het beeld vrij in de nis, zodat
er geen water in de nis kan blijven staan.
Overigens staat het beeld in de noord
westgevel redelijk beschut voor wind en
regen.
Het beeld staat vrij hoog zodat het beeld
vanaf de straat schuin van onderop wordt
gezien. Overdag schijnt het licht tussen
de gebouwen en de bomen aan de Lange
Delft door, waarbij direct zonlicht vrijwel
niet optreedt. 's Avonds wordt het beeld
uitgelicht door een aangebrachte spot aan
de overkant van de straat. Doordat hier
mee bij het snijden van het beeld rekening
is gehouden, ontstaat schaduwwerking die
er samen met de polychromie voor zorgt
dat de details van het beeld vanaf de straat
goed te zien zijn. Het beeld is door een
stang verankerd aan de muur.
Werkwijze
De beeldhouwer is begonnen met het
inmeten van de afmetingen van de nis en
heeft vervolgens een ontwerptekening van
het beeld gemaakt waarbij met de hierbo
ven genoemde uitgangspunten rekening is
gehouden.
Daarmee werd de compositie vastgelegd,
passend in de nis en werd het globale
beeld bepaald van de houding, de kleding
en de attributen. Toen dit ontwerp was
goedgekeurd kon de heer Kaland begin
nen met het in klei boetseren van het
beeld op basis van de tekening en in de
juiste afmetingen. Op basis van dit model
zijn enige aanpassingen aan het ontwerp
van het beeld en de toren aangebracht
waarna het model goedgekeurd kon
worden.
Op basis van dit kleimodel is vervolgens
een afdruk in gips gemaakt wat als 'blauw
druk' voor het houten beeld kon dienen.
Dit gipsbeeld is in de nis geplaatst om te
bezien of de afmetingen, de houding en
de schaduwwerking van het beeld aan de
eisen voldeden.
Het bleek dat het gipsbeeld perfect paste
zodat met het uitsnijden van het beeld
uit het eikenhout kon worden begonnen.
In september 2019 was het houten beeld
gereed. Het zag er fantastisch uit tot in de
kleinste details. Ook de houtstructuur was
prachtig zodat even discussie ontstond
of het beeld wel gepolychromeerd moest
worden. Toch is het beeld door de beeld
houwer naar de meester-schilder gebracht.
