4
Kerkelijke
gebouwen in
Middelburg naar
de situatie in
1550, gebaseerd
op de tekening
van Jacob van
Deventer uit 1545.
op de tekening van Jacob van Deventer uit
1545) werden deze met de verwoesting in
1940 grotendeels van de kaart geveegd.
De Sint Barbarakapel bleef als een van de
weinige kerkgebouwen behouden waar
door het nu het oudste overgebleven mid
deleeuwse kerkgebouw van Middelburg is.
Kort na de brand in 1492 werd in 1493
met de wederopbouw van de stad begon
nen waaronder de volledige nieuwbouw
van de Abdij met de daaromheen liggende
200 woningen. De binnenstad moet des
tijds een enorme bouwplaats zijn geweest.
Het bestuur van het Gasthuis besloot
hierbij aan te haken door het bouwen
van een nieuwe kapel. Vanwege de sterke
groei van de bevolking was het Gasthuis
namelijk te klein geworden, zodat met de
bouw van de nieuwe kapel, de kapel in het
Gasthuis plaats kon maken voor nieuwe
bedden voor zieken. Hierbij werd tegen
een bestaand gebouw, dat omgebouwd
werd tot het koor van de kapel, het schip
van de kapel geplaatst. De kapel werd niet
voorzien van een transept, waarschijnlijk
vanwege ruimtegebrek.
De rondboognis
Overeenkomstig de laatgotische bouw-
traditie werden de wanden van de Sint
Barbarakapel opgebouwd als een boog-
stelling opgevuld met lichtere wanden
waardoor hoog opgaande rondboognis
sen ontstonden. Deze rondboognissen
komt men ook tegen in de Abdij. Niet
uitgesloten moet worden dat de bouw
meester van de Abdij in 1493 dezelfde is
geweest als die van de Sint Barbarakapel.
Poort van de Gasthuiskerk, 2020.
(Particuliere collectie.)
aandacht aan oorspronkelijke elementen
is gegeven, waaronder het terugplaatsen
van een Sint Barbarabeeld in de nis boven
de voordeuren naar een voorbeeld uit eind
vijftiende eeuw. De muren van de kerk, in
het bijzonder die van de voorgevel, met
verschillende stenen en een hoek met uit
stekende stenen doen vermoeden dat niet
alleen in 2018 maar ook eerder het nodige
herstelwerk heeft plaatsgevonden. In dit
artikel wordt daar verder op ingegaan.
De bouw in 1493-1494
Het jaar 1492 was voor de stad Middel
burg een veelbewogen jaar. De binnenstad
van Middelburg werd in dat jaar, evenals
in 1432 en in 1940, bijna volledig in de
as gelegd. Waar na de brand in 1492 nog
diverse oude kerken in de binnenstad be
houden waren (zie het kaartje gebaseerd
De Witte poort van de Abdij, 2020.
(Particuliere collectie.)
Gezicht op het middeleeuwse gasthuis, gezien vanuit de Lange Delft te Middelburg T. Brouwer.
Schaal 1:100. 's-Gravenhage 1990. 2 tekeningen [in 1 omslag] pen, calque 13 x 12,5/71,5 x
38,3 cm, 1500 c.] Reconstructie naar kopergravure uit de zeventiende eeuw, kadastrale tekenin
gen en opmetingen uit 1960
(Zeeuws Archief, Zeeuws Genootschap, Zelandia Illustrata, deel II, nr. 2656.)
