in een nieuw jasje
De verdwenen flora van Oost-Vlaanderen
GROEN
TOEN
I
Boekentip
Nieuw jasje
NMuurbr-Kh«niMnKSvcr*nt(int De Ste&luut
Sirwwikort
Frangoise Moeliker (tekst en beeld)
Tekst: Ingrid Smit
Welkom btj De Stetttóuut
Onze weikgroepeti
Steun lïj om ook’
Actief en betrokken
"Dit land kent weinig variatie in vegetatie en de landbouw
is dermate geperfectioneerd dat er geen plaats meer is voor
onkruiden." Het is een zin die nu geschreven zou kunnen zijn,
maar hij dateert uit 1810 en staat in een reisverslag over Vlaan
deren van de Zwitserse botanicus Candolle. Zijn publicatie
leidde er toe dat er meer wetenschappelijke belangstelling
ontstond voor de lokale flora. Zo verzamelde en beschreef de
apotheker en botanicus Charles van Hoorebeke (1790-1821
in zijn korte leven ruim duizend verschillende planten in het
Oost-Vlaanderen van voor de agrarische en industriële revo
lutie. Door zijn unieke herbarium weten we nu, dat er na zijn
leven 133 soorten uit deze streek zijn verdwenen, door verdere
intensivering van de landbouw en de door stikstof vervuilde
lucht. Soorten als zevenster, genadekruid en het rozenkransje
hebben het niet gered.
Fijn goudscherm is uit Oost-Vlaanderen verdwenen, maar is in
o.a. Saeftighe gelukkig nog wel te vinden.
De auteurs van Groen van toen betreuren het dat veel studies
de huidige plantenbiologie vergelijken met die van decen
nia geleden. Zij pleiten ervoor om verder terug te gaan in de
tijd en stellen dat door een meer diverse plantenrijkdom een
gebied veerkrachtiger kan reageren op klimaatverandering en
invasieve soorten.
In Groen van toen zijn de 133 verdwenen planten als uitgang
spunt genomen, voor het beschrijven van de verschillende
landschappen waar deze planten voorkwamen. Vanuit een his
torisch en ecologisch perspectief worden in aparte hoofdstuk-
De meeste hoofdstukken worden afgesloten met suggesties
voor mogelijk herstel. Zo zijn in goede staat verkerende kalk-
moerassen in Oost-Vlaanderen helaas niet meer te vinden,
terwijl deze moerassen tot de meest soortenrijke landschap
pen van Vlaanderen behoorden. Al in de negentiende eeuw
werden ze drooggelegd en gedraineerd. De wantsenorchis,
grote muggenorchis en honingorchis verdwenen zo uit de
streek. Herstel van moerassig kalkland is volgens de auteurs
mogelijk in het Waasland, de valleien van de Schelde en de
Leie en de Vinderhoutse bossen door o.a. de toe- en afvoer
van regenwater en kalkrijk grondwater weer in evenwicht te
brengen. Ook het verwijderen van de bovenste grondlaag is
effectief in dit soort gebieden, omdat in de grond daaronder
nog een langlevende zaadvoorraad zit van veel typische
moerasplanten. Over het herstel van andere landschappen zijn
de auteurs wat somberder. Zo hebben de resterende heischrale
graslanden doorgaans een te kleine oppervlakte. Daarbij komt
dat percelen die meer dan veertig jaar zijn bemest geen kriem-
krachtige zaden meer bevatten van de verdwenen soorten die
daar ooit leefden.
ken o.a. het blauwgrasland, kalkgrasland, akkers, heischraal
grasland en het Schelde-estuarium beschreven.
Even voorstellen
Mijn naam is Franchise Moeliker, 56 jaar, getrouwd met Frans en wonend in
Zaamslag. Ik werk als administratief ondersteuner van de beleidsmedewer
kers van Nucleuszorg, een ondersteunende eerstelijns-organisatie van en
voor huisartsen in Zeeuws-Vlaanderen.
Bij toeval zag ik een vacature voor webmaster van De Steltkluut voorbij ko
men en het leek mij ontzettend leuk om een bijdrage te mogen leveren aan
de digitale uitstraling van de vereniging. Omdat ik al enkele jaren ervaring in
webdesign en contentbeheer heb, solliciteerde ik.
Op dat moment beheerde Bernard de Ruyck tijdelijk de website nadat Bas
de Maat deze taak jarenlang op zich had genomen. Bernard liet weten dat
De Steltkluut openstond voor een nieuwe look feel van de website. Dat
maakte mij nog enthousiaster. Ik begon aan een voorstel voor een nieuwe
uitstraling en dat viel in goede aarde: ik kreeg groen licht om de hele web
site om te zetten.
Aanpak vernieuwen website
Ik heb eerst gekeken of alle informatie die de vereniging wil delen, beschik
baar is. De basis was prima op orde. En van daaruit ben ik dan ook gestart.
De bestaande teksten zijn overgenomen, gecontroleerd en waar nodig
aangepast. Ik heb ook gekeken of er wordt voldaan aan wet- en regelgeving.
Kloppen de verwijzingen naar andere sites nog? Is er een goede balans tus
sen tekst en foto's? Hoe zit het met contactformulieren? Hebben we ruimte
voor Socie? Wat is ANBI?
Lay-out
Voor het gebruik van kleuren ben ik uitgegaan van de kleuren van het Stelt-
kluut-logo. De informatie heb ik speelser weergegeven. De verschillende
werkgroepen hebben prachtige foto's aangeleverd en deze geven, in com
binatie met de tekst, een compleet en visueel aantrekkelijk beeld. De infor
matie die terug te vinden is op de website heb ik, waar nodig, uitgebreid
en ik heb gebruik gemaakt van vaste blokken die op verschillende pagina's
terugkeren.
Live-gang
Na de live-gang zullen zeker nog puntjes op de i gezet moeten worden.
Het is een nieuwe digitale start die we samen met alle werkgroepen zullen
onderhouden en optimaliseren. Jullie opmerkingen, tips, suggesties, foto's,
teksten, enz. zijn van zeer grote waarde. Blijf kritisch op je eigen onderdeel
van de website. Vraag om vernieuwing. Lever nieuwe informatie aan en geef
het aan als "oude" informatie kan vervallen.
Dankwoord
Dank aan iedereen die heeft geholpen met het optimaliseren van de tekst
op elke vernieuwde pagina. Dank ook voor de prachtige foto's die gemaakt
zijn en gedeeld mogen worden op de website.
M
Groen van toen: De verdwenen flora van
Oost-Vlaanderen
Auteurs: Katrijn Vannerum en
Thijs Lambrecht
Uitgeverij: Academia Press
ISBN: 9789401482073
- *r***^«T<*R M
De steltkluut herfst 2022
Een deel van de beschreven landschappen in Groen van toen
is ook in Zeeuws-Vlaanderen te vinden. Dat maakt dit vlot
geschreven boek boordevol informatie over uiteenlopende
plantengemeenschappen boeiend en/of inspirerend voor
bewoners, landschapsbeheerders en natuurbeschermers van
deze streek.
vtagen? wem contact op.
katrijn vannerum
Dit b.Kk bosofll hd VtlW
Nieuws
0
de verdwenen flora
VAN OOST-VLAANDEREN
KATRIJN VANNERUM THIJS LAMBRECI
VAN
