Colofon Inhoud Jb-WW Grote boski ie bosjes 1 sjes V Ecologische eig< ng en beheer en, on i AN BI Jé® V L'-' r Lid worden? F F- 22 Agenda 2 i i r Opmaak Productie: De Ideeënfabriek van Pieters Hoogbejaarde haagbeuk in de boskem van het Clingse bos 14 Korte berichten 16 Bijzondere waarnemingen Jaargang 52, nummer 4, ISSN 1875-1385 De Steltkluut Uitgave van Natuurbeschermingsvereniging De Steltkluut verschijnt 4x per jaar. Overname is toegestaan, mits met bronvermelding. Auteurs zijn verantwoordelijk voor de inhoud van hun artikelen. Foto voorpagina: Winterlandschap. Foto Lucien Calle Redactie: Lucien Calle, Carola André, Jaap Verheist, Ingrid Smit, Marleen Peeters en Bas de Maat redactie@steltkluut.nl Adresgegevens: Postbus 319,4530 AH Terneuzen www.steltkluut.nl info@steltkluut.nl Vogelwerkgroep: vogelwerkgroep@steltkluut.nl Jeugdgroep: jeugdgroep@steltkluut.nl Werkgroep Landschapsbeheer: landschapsbeheer@steltkluut.nl Planologiewerkgroep: planologiewerkgroep@steltkluut.nl Bestuur: Marleen Blommaert, voorzitter@steltkluut.nl Vacant, secretaris@steltkluut.nl Ria van Minnen, penningmeester@steltkluut.nl Plantenwerkgroep: plantenwerkgroep@steltkluut.nl Insectenwerkgroep: insectenwerkgroep@steltkluut.nl www.steltkluut.nl/vereniging/lid-worden 1 februari 1 mei 1 augustus 1 november Nationale en provinciale ambitie In Nederland komt er binnen 10 jaar 37.000 hectare bos bij en in Zeeland wordt er gesproken over 410 ha. De lat voor het aantal hectares is hiermee hoog gelegd. Daarmee dreigt het gevaar dat alle kansen die voorbij komen, direct zullen worden gegrepen en er lukraak in het landschap allerlei bos wordt aangeplant. Nu lijkt het er soms op dat organisaties overal op zoek zijn naar plekken waar ze nog wat bomen kunnen aanplanten. Noodzakelijk is het echter om steeds weloverwogen keuzes te maken voor de locaties en de bijbehorende bostypen. Daarbij behoort altijd een analyse van actuele en potentiële natuurwaarden van het beoogde terrein en de relaties met de omgeving. Landschappelijk en cultuurhistorisch gezien is het goed om ook delen van Zeeland open te houden. Zeeland is van oudsher een meer open provincie en het is fijn om hier en daar een horizon te kunnen zien. Ecologisch gezien is de openheid van gebieden nuttig voor weidevogels, akkernatuur, kustvogels, ganzen, bloemdijksoorten, bijen ed. Waar dat bij het karakter en de schaalgrootte van het landschap past, namelijk de van oudsher kleinschaliger gebieden, is wel ruimte voor vergroening, zoals bos of andere beplantingsvormen. In dit stuk richten we ons op die landschappen waar wél verdichting mogelijk of wenselijk is. Functieverdeling Bij de presentatie van de plannen in Zeeland valt op hoe weinig er soms vanuit bosecologie gedacht wordt. Nu is dat op zichzelf ook wel een ingewikkelde materie. Wat voor de ene soortgroep goed is, is voor de andere juist weer slecht. Toch zijn er wel algemene principes waarmee gewerkt kan worden en er is recentelijk veel studiewerk verricht (bijvoorbeeld Vandekerkhove 2019 en 2020 en Valdés A et al., 2019). Een nuttige indeling kan gehanteerd worden tussen boskern- en bosrandsoorten. Uit de studie van Valdes et al. blijkt dat er een soort van functieverdeling tussen kleine en grotere bossen kan worden opgemaakt: de grotere, oudere bossen zijn vooral erg belangrijk voor het behoud van de biodiversiteit, terwijl de kleinere bosjes buitenproportioneel bijdragen tot het leveren van ecosysteemdiensten. Bosranden Kleine bosjes hebben een relatief grote randlengte en meestal geen echte boskern. Het bosbiotoop heeft in meerdere (buitenrand) of mindere (binnenin) mate het karakter van bosranden. Kleine bosjes blijken een hoger potentieel per oppervlakte te hebben om ecosysteemdiensten te leveren dan grote bossen. Het gaat dan bijvoorbeeld om bestuivingsdiensten en plaagdierbestrijders voorde landbouw. Daarbij moet wel gezegd worden dat veel van de typische bosrandsoorten eigenlijk geen echte bossoorten zijn. Het gaat bijvoorbeeld om warmtelievende insecten als vlinders, loopkevers, sluipwespen, zweefvliegen en bijen, die net zo prima kunnen leven in goed ontwikkelde hagen, wegbermen, verspreide struwelen ed. Zolang er maar warme Contributie 2023 De contributie bedraagt minimaal €25,00. Betalingen op rekeningnummer IBAN: NL81 RABO 0136605540 Bic: RAB0NL2U t.n.v. Natuurbeschermingsvereniging De Steltkluut Algemeen bestuurslid: Huub Bun, Marian Sponselee Lucien Caile (tekst foto's tenzij anders vermeld) In het kader van de Nationale Bossenstrategie zal er in Nederland de komende jaren veel bos worden aangeplant. De vraag is óf en hoe met ecologische facetten rekening wordt gehouden. De eerste signalen zijn dat dat zeker niet overal goed gebeurt. Er zijn veel ecologische aspecten. In dit artikel een pleidooi om rekening te houden met de leeftijd en de grootte van de bossen. Ajgifinettn fleoi’vni lê h ist filing De Steltkluut winter 2022 Uiterste inleverdatum voor de kopij: Lentenummer Zomernummer Herfstnummer Winternummer 10 Oppervlaktewaterverontreiniging door zwemmende honden Hanneke Versol 26 Toon'aard: Ik zie, ik zie... Toon Hagenaar Steltkluut 3 Boskernen of kleine bosjes Lucien Calle 't Stekkertje 24 NatuurToon: Ogen in het bos Toon Hagenaar 11 De verdwaalgast Peter Maas 12 De status Franklin L.L. Tombeur Jaap Verhelst 13 Boekbespreking: Basisgids Wilde bijen Marleen Peeters 28 ToonsPuzzel: Filippine homoniemen Toon Hagenaar 6 Stadsvogels 2022 AlexdeSmet Website:webmaster@steltkluut.nl Voor meer nieuws volg ons op Facebook ra Steltkluut App (aanmelden via info@steltkluut.nl) c -t’- d i 4’ 'F A 4

Tijdschriftenbank Zeeland

de Steltkluut | 2022 | | pagina 2