42
staan, is dit eiland identiek aan het Deense sagen-
eiland Wulpensant, de plaats waar in de Gudrunsage
koning Ketel van Denemarken de strijd aanbindt met
de ontvoerders van zijn schone dochter Gudrun.
Over het onstaan van het eiland valt weinig met ze
kerheid te zeggen. Aanvankelijk nam men aan, dat Wul
pen tussen de 4de en de 7de eeu?/ van het vasteland
is losgeslagen door een sterke stroom. Het latere
Zwin het Sincfal is ontstaan door een natuur
ramp. Thans heerst veeleer de.mening, dat het eiland
is ontstaan tijdens het geweld van de grootste storm,
die volgens de annalen ooit voor de Scheldemond heeft
gewoed, die van 1134.
Velen nemen als vaststaand aan, dat Willibrord reeds
in 690 op Wulpen het evangelie zou hebben gepredikt,
maar dat is niet aannemelijk voor tóe vasthoudt aan
het jaar van ontstaan 1134.
De manschappen der Vikingen konden door hun landingen
op het eiland Wulpen veilig deelnemen aan de stroop
tochten. Een geliefkoosd doelwit van de strooptochten
waren de rijke Gentse abdijen, die zonder bewaking wa
ren. Jarenlang waren ze het mikpunt der strooptoch
ten en meermalen zijn ze geplunderd en verwoest. De
toestand voor de monniken werd tenslotte onhoudbaar,
zodat ze tot diep in Frankrijk vluchtten.
De Foormannen hadden zich ook meester gemaakt van
Walcheren, om daar hun heerschappij te vestigen door
het stichten van een normandisch rijk, wat later ook
in Formandië is geschied.
Op het eiland Wulpen waren ze definitief gevestigd.
Die 9de en 10de eeuw waren dus voor dit gebied een
slechte tijd. In 930 verlaten de Foormannen de streek
en de schriftelijke bronnen gaan weer melding maken
van plaatsen in Zeeuwsch—Vlaanderen. Fu komt voor
het eerst de plaatsnaam Oostburg voor als een ,!be-
paaide plaats". Dat is in 939, als Oostburg genoemd
wordt als een inham aan de kust; en Aardenburgin
966, iets dieper dan Oostburg landinwaarts. Beide
plaatsen zijn ontstaan als burchten tegen de dreigen
de inval der Foormannen. De grondvormen zijn nog te
zien op een 16de-eeuwse kaart (Van Deventer)Boven
dien is het woord, 'burg' een aand.uid.ing of aanwijzing
43
van een versterkte burcht. Tegen deze argumentatie
zijn echter bezwaren naar voren gebracht,nl
1. Beide namen zijn voor de invallen ontstaan en pas
daarna genoemd;
2. Hoe konden de Foormannen, zich op Wulpen vestigen,
als die plaatsen er waren? Bovendien konden ze bij
terugkeer van strooptochten hierdoor afgesneden
worden van hun schuilplaats;
3-- Oostburg en Aardenburg behoorden aan de Gentse
abdijen en niet aan de graaf. Burchten zouden slechts
door de graaf zijn opgericht.
Het kan daarom pas tegen het eind van de Foormannen-
tijd geweest zijn, dat Aardenburg en Oost burg als krijgs-
bouwkundige projecten ontstaan zijn.
Bij hun eerste optreden vonden de Vikingen te Brugge
geen vesting. Oudenburg bij Oostende werd in 883 on
der de voet gelopen. Ook andere plaatsen moesten
veel van de Vikingen doorstaan, daar deze zeer ver
van de kust doordrongen in het land. In 883 trekken
de monniken van Gent weg naar Frankrijk. Dit is het
keerpunt. De graaf zet alleen de strijd voort; en wil
zich meester maken van die verlaten abdijen en gebie
den, om ze voor zich in te richten. Dé burcht te
Brugge durfden de Foormannen niet aan te vallen. Te
Gent, waar het gravenkasteel staat, laat de graaf
een nieuwe burcht bouwen en sluit daar de weg voor
de Vikingen af. Dit was dus een verweer tegen de
Foormannen uit Wulpen. Vóór het eiland Wulpen deed
de graaf ook een burcht ontstaan, dus ook een punt
tegen de Foormannen.
Het woord 'burg' kan ook op een Romeinse nederzet
ting wijzen (Domburg?). Het bewijs hiertoe is echter
niet geleverd, want waren beide burchten (Adbg en
Obg) gelijktijdig aangelegd, dan zouden de plattegron
den identiek moeten zijn, wat niet het geval is.
Rond 1000 schijnt Oostburg een belangrijke woonplaats.
Er is een vermelding van een kapel; en rond 1030 is
er vermelding van een kerk en kapel - ecclesia cum
capello -. Het dorp is rond die tijd niet groter dan
een Romeinse villa. Daarom kan men zich twee bid
plaatsen in zo'n dorp moeilijk voorstellen. Waarschijn
lijk is die kerk moederkerk van die van Aardenburg
