De recreatie en het Walcherse landschap
vriend of vijand
DOOR J. VAESSEN
Inleiding
Aangezien ik geen liefhebber ben van raadseltjes zal ik het antwoord op
bovenstaande vraag meteen geven. Het blijkt dat juist de specifieke opbouw van
het landschap en het daarop geënte toeristisch-recreatieve gebruik, de factoren
zijn waardoor Walcheren zich onderscheidt van toeristengebieden elders. Van
daar mijn stelling dat het Walcherse landschap kan worden gezien als drager van
recreatie en toerisme. Vertaald naar belangen betekent dit dat de toeristisch-
recreatieve ontwikkeling op Walcheren een ondersteuning zou moeten zijn van
„het landschapsbelang". Met andere woorden behoud en waar nodig verbetering
van de landschappelijke karakteristieken dienen in feite een primaire uitgangs
stelling voor de toeristisch-recreatieve ontwikkeling te zijn.
Dit is zeker geen nieuwe stelling. Immers reeds in een in april 1939 aan de
toenmalige streekplancommissie uitgebracht onderzoeksrapport, wordt het pri
maire belang van het Walcherse landschap voor het vreemdelingenverkeer
onderkend.
Sinds die tijd is er veel veranderd, zowel landschappelijk als op het gebied van
recreatie en toerisme. Het landschap heeft flinke klappen gekregen als gevolg van
de bekende calamiteiten en maatschappelijke ontwikkelingen, waaronder zeker
ook de enorme toeristisch-recreatieve groei.
Dit laatste ondanks het feit dat de waarde van het Walcherse landschap voor
recreatie en toerisme eigenlijk steeds hoog in het vaandel heeft gestaan.
Desondanks heeft de recreatieve ontwikkeling in de praktijk eigenlijk alleen maar
geparasiteerd op het landschap vrijwel zonder er een kwalitatieve versterking aan
toe te voegen. Dit heeft als gevolg gehad dat er is ingeteerd op de landschappelijke
kwaliteiten, waardoor een belangrijke drager van recreatie en toerisme in de
laatste decennia is aangetast. Mijns inziens zijn er evenwel de komende tijd
mogelijkheden aanwezig om de voor de kwaliteit van het landschap en dus ook
voor recreatie en toerisme broodnodige „herstelwerkzaamheden" uit te voeren.
Er daagt dus licht aan de horizon.
Alvorens hierop in te gaan, volgt nu eerst een schets van hoe de huidige situatie
kon ontstaan. Wanneer in deze schets gesproken wordt over de toeristisch-recrea
tieve ontwikkeling, wordt daarmee gedoeld op hetgeen vroeger werd aangeduid
met vreemdelingenverkeer, dus de van buiten het gebied naar Walcheren
komende dag- en verblijfsrecreanten.
108