Omdat het getij het resultaat is van de onderlinge aantrekking van zon, aarde en maan, zullen ook de meeste variaties in het getijpatroon de weerspiegeling zijn van veranderingen in de omwentelingsbanen van maan en aarde en hun posities ten opzichte van de zon. De getijvariatie met de hoogste frequentie is de dagelijkse ongelijkheid - een cyclus van 24 uur en 50 minuten - die door het niet samenvallen van de maansomloop met het equatorvlak van de aarde wordt veroorzaakt. Bij Vlissingen is deze ongelijkheid ca. 20 cm in de hoogwater (H W)-standen en ca. 50 cm in de laagwater (LW)-standen (Tabel 1). De springvloed-doodtij cyclus met ver schillen variërend van 20 tot 100 cm in HW- en LW-standen bij Vlissingen en een periode van 27,55 dagen is het gevolg van het meewerken respectievelijk tegen werken van de aantrekkingskrachten van maan en zon (Fig. 2). Dan is er de zonne cyclus, die samenhangt met de elleptische vorm van de baan waarmee de aarde om de zon draait en die een periodiciteit van 1 jaar heeft. Tenslotte zijn er enkele laag- frequente variaties, die veroorzaakt worden door veranderingen in de excentrici teit van de elliptische maanbaan (periode ongeveer 8,8 jaar) en door het „vlinde ren" van deze baan om de aarde (periode ca. 18,6 jaar). In Figuur 7 is de golfbewe ging in het getijverschil (A) en de hoogwaterstanden (B) als gevolg van deze laatste (nodale) cyclus duidelijk af te lezen. Tabel I. Kosmische invloeden op de getijstanden VariatiePeriodeVerschil in waterstanden te Vlissingen Dagcyclus 24 uur en 50 min. Maan (springtij-doodtij) cyclus 27, 55 dagen Excentriciteit maanbaan ca. 8,8 jaar Nodale cyclus maanbaan ca. 18,6 jaar HW hoog water, LW laag water ca. 20 cm bij HW- en 50 cm bij LW-standen 20-100 cm in het getijverschil, max. in juni 3-5 cm in HW-standen tot 7 cm in de HW-standen, maxima in 1923, 1941, I960, 1978 Hoogst bekende stand +655 (1953) 400_ iQO Hoogwater niveau met frequentie 0.5 jr 1 +327 Fig. 2. Getijpatroon te Vlissingen gedurende een maancyclus. Naar gegevens van de Rijkswaterstaat Getijtafels voor Nederland). 28

Tijdschriftenbank Zeeland

Walacria | 1989 | | pagina 30