Verwerving
Rechten
Inspanningen
Kooiker van Herk bij het einde der vangpijp waarin eenden gevangen worden.
en eik. In de struiklaag komt veel vlier
voor. De kruidenbegroeiïng is kenmer
kend voor voedselrijke gronden. Er staat
veel fluitekruid. Op plaatsen met weinig
lichtinval domineren mossen zoals fijn
laddermos en bleek dikkopmos. Op
vochtige plaatsen komen natuurweten
schappelijk waardevolle moerasvegeta
ties voor met soorten als cyperzegge,
moeraszegge, driedelig tandzaad, wolf-
spoot en gele lis. De broedvogelstand is
rijk en gevarieerd. In 1983 broedden er
onder meer koolmees, pimpelmees,
zwartkop, tuinfluiter, fitis, kleine kara-
kiet, bosrietzanger, roodborst en ransuil.
De verwerving van de ca. 7 ha grote kooi
met toebehoren verliep niet geheel pro
bleemloos. Er waren meerdere kapers
op de kust. Eén der kapers had het voor
nemen de kooi te verwerven met het
doel de oude rechten te laten vervallen.
Hierdoor zou een uitgestrekt jachtge
bied vrijkomen en kon op effectieve
wijze landbouwschade bestreden wor
den. Het Zeeuwse Landschap besefte
zeer goed, dat bij het verdwijnen der
rechten en het vervallen der registratie
deze kooi voor eeuwig verloren zou zijn.
Maar de Stichting zat in tij dnood, want zij
had slechts tot een bepaalde datum het
recht van koop verworven en de finan
ciering was nog niet rond. Met behulp
van garantiestelling door een particulier
fonds en de prijzenswaardige inzet van
de Rijksoverheid kon de Stichting toch
op het laatste nippertje de kooi van haar
ondergang redden.
Het afpalingsrecht beslaat een cirkel van
625 meter uit het midden der kooi en
bestrijkt daarmee een oppervlakte van
123 ha. Dit recht is gevestigd door de
familie del Campo genaamd Camp.
Deze familie heeft het noordelijk deel
van het eiland in 1847 ingedijkt. Bij de
verkoop van haar eigendommen heeft
zij een aantal bepalingen in de verkoop
akten laten opnemen, die bij elke vol
gende koper meegaan. Zo mag er door
eigenaren en gebruikers binnen het af
palingsrecht niet „worden geschoten of
vuurwerk afgestoken of op het veld met
stoom gedorschen of op andere wijze
geraas gemaakt worden of wild bemach
tigd of de vlucht daarvan belemmerd
worden..." Ook mag er niet gebouwd
worden.
Het kooikersvak wordt al vanouds
uitgeoefend door de familie van Herk.
De heer van Herk heeft met dit recht al
heel wat van doen gehad. Zo kan hij
vertellen dat zijn vrouw nog nooit een
mattenklopper heeft gehanteerd en dat
ook het lopen op klompen in zijn gezin
taboe was. Dat alles zou de schuwe een
den verstoren. Maar ook kon hij door
middel van dit recht voorkomen, dat er
binnen de afpalingskring gebouwd werd
of de rust door bejaging te veel verstoord
zou worden. Hier openbaart zich een
levensprobleem van de rechtgeaarde be
roepskooiker in een maatschappij van
toenemende onrust en intensivering van
omringende landbouwgronden.
Bij de aankoop van de eendenkooi heeft
Het Zeeuwse Landschap zich gereali
seerd, dat er nog heel wat inspanningen
nodig zijn om het achterstallige onder
houd weg te werken en de kooi in een
goede onderhoudstoestand te beheren.
Bij toenemende bezuinigingen is dit
geen eenvoudige opgave. De Stichting
had hier eenvoudig niet het geld voor,
zodat er dus naar andere wegen gezocht
moest worden. Voor de noodzakelijk te
verrichten werkzaamheden is daarom
een project gestart dat het mogelijk
maakt om met vrijwilligers 'met behoud
van uitkering' te kunnen werken. In
middels zijn reeds vier enthousiaste
mensen met hun werkzaamheden be
gonnen. De dagelijkse leiding heeft een
medewerker die dankzij een speciale re
geling tijdelijk kon worden aangesteld.
V anzelfsprekend isookdekooiker nauw
betrokken bij alle uit te voeren werken.
In de komende maanden krijgt het
kooibos een flinke opknapbeurt, wordt
het riet gemaaid, zullen de vangpijpen en
rietmatten geheel worden gerestaureerd
en zal de beschoeiing langs de kooiplas
worden vernieuwd. Als alles weer geheel
in orde is, zal de Stichting overwegen om
de kooi gedurende een bepaalde pe
riode van het jaar open te stellen voor
excursies, zodat ook u de gelegenheid
kan worden geboden kennis te nemen
van het boeiende kooikersvak, uitge
oefend in een bijzonder fraai stukje
Zeeuwse natuur.
8
