3
gebied van natuurbescherming, planologie en
milieu met raad en daad bijgestaan.
De ZMF trad verder op als vertegenwoordiger van
de Zeeuwse natuur- en milieubelangen in lande
lijke overlegorganen en in diverse provinciale
kommissies.
2.5. Financiën
De problemen ontstaan door stijgende personeels
lasten zijn ondervangen doordat de provincie
heeft toegezegd om voor vier jaar, vanaf januari
1989, bij de subsidieverlening rekening te
houden met de werkelijk gemaakte loonkosten.
Bovendien zijn door de provincie de gemaakte
kosten voor de ATV-herbezetting over de jaren
'85 en '86 gedekt. Onze aanvraag om over het
jaar 1988 het exploitatietekort, ontstaan door
de meer dan trendmatige groei van de salariskos
ten vanaf 1985, op te vangen is echter afgewe
zen. Hierdoor is een probleemsituatie ontstaan.
Er zal ingeteerd worden op het beperkte eigen
vermogen van de ZMF. Hoewel de exploitatie over
1989 een klein overschot vertoont, is de finan
ciële situatie van de ZMF per saldo hierdoor
beduidend verslechterd. Als bezuinigingsmaat
regel is in 1989 de km-vergoeding voor vervoer
met de auto naar beneden gebracht en is besloten
om vanaf 1990 Wantij vier in plaats van vijf
maal per jaar uit te brengen.
3. AKTIVITEITEN
3.1. Algemeen
In 1989 verscheen ons tijdschrift Wantij zoals
gebruikelijk vijf maal. Het blad bevatte een
grote variatie aan natuur- en milieugerichte
artikelen: Milieumanagement, schaapskudde in
Saeftinge, scheepsongevallen, natuur in kuituur
landschap, kunststofverpakkingen, kreken enz.
De edukatieve vouwbladen, waarmee in 1987
begonnen is, zijn ook dit jaar in Wantij in
gevoegd en via extra oplagen naar diverse
doelgroepen verspreid. De thema's waren: natuur-
gerichte rekreatie, wonen en milieu, energiebe
sparing en water in het huishouden, steeds uit
gewerkt naar mogelijkheden voor milieubewust
handelen door burgers.
Ook dit jaar werd in diverse "huis aan huis"-
bladen een veertiendaagse milieu-voorlichtings
rubriek verzorgd. Alle regio's in Zeeland
krijgen nu op deze manier ZMF-informatie direkt
aan huis geleverd. Onderwerpen waren o.a. schar
relvlees, spaarlampen, klachten, kosmetica, tuin
en luchtverontreiniging.
In 1989 is er een regio-avond verzorgd op de
Bevelanden. De bedoeling van zulke avonden is
om de ZMF-achterban te tonen wat de ZMF voor de
individuele leden en aangesloten verenigingen
kan betekenen. Tevens bood de avond de aange
sloten verenigingen de mogelijkheid zichzelf aan
anderen te presenteren.
Via promotiestands deden we mee aan het Schaaps-
scheerdersfeest in Nisse en het Straatfestival
in Ovezande. Het blijft moeilijk de stands te
bemensen.
In de eerste helft van 1989 heeft de PR-kommis-
sie i.s.m. Albert Doorenbos gewerkt aan een PR-
notitie. Deze PR-notitie moet de basis vormen
van het PR-beleid voor de komende tijd. Voorheen
was de PR-kommissie tamelijk ad hoe bezig.
De belangrijkste punten uit deze notitie waren:
1. Nadrukkelijker aandacht voor PR in dagelijkse
aktiviteiten.
2. PR meer koppelen aan akties van de ZMF (b.v.
symposia, presentatie van plannen) om de
naambekendheid te vergroten en/of een goede
reputatie te verkrijgen.
3. Het maken van een ledenwerfplan. We vinden
een stabiel ledental belangrijk. Het streven
voor de korte termijn is een aanwas tot 2000.
De ledenontwikkeling toont de laatste jaren
een negatieve tendens. Die proberen we dus
door ledenwerving om te buigen.
4. Het versterken van het kontakt met aange
sloten groepen (b.v. d.m.v. een bezoek aan de
besturen)
In de tweede helft van 1989 is de PR-kommissie
gestart met het opzetten van een ledenwerfplan.
Als eerste is de ZMF-stand grondig herzien.
Voor 1990 wordt gezocht naar een persoon die
het PR-beleid van de ZMF verder kan uitwerken.
3.2. Milieu en energie
Evenals in het vorige jaarverslag worden weer de
belangrijkste onderwerpen beschreven waaraan in
1989 aandacht werd besteed. Er is niet gestreefd
naar volledigheid. Zo zijn allerlei kleinere
zaken waar de ZMF zich mee bezig hield door het
uitbrengen van reakties, advies of voorlichting
onbesproken gelaten.
Milieu (algemeen)
Milieuwerkgroepen van de ZMF zijn de Kanaal
zonewerkgroep, Werkgroep milieubeleid Walcheren,
Milieuwerkgroep Zeeland. Daarvan heeft de
laatste enkele kleinere groepen gevormd. Dit
zijn: de Afvalwerkgroep, Werkgroep bodemveront
reiniging en Industriewerkgroep. De oprichting
van de Milieuwerkgroep Hulst/Hontenisse kreeg
dit jaar zijn beslag en een nieuwe werkgroep op
de Bevelanden is in voorbereiding. De ZMF bracht
hiermee haar streven ten uitvoer om te komen tot
een goed netwerk van regionale (natuur- en)
milieugroepen in Zeeland.
De Kanaalzonewerkgroep onderhoudt kontakten met
bewonersgroepen en volgt het provinciale projekt
"Gebiedsgerichte benadering Kanaalzone" op de
voet. Aandacht bestaat vooral voor: stankbele
vingsonderzoek, afvalverwerkingsplannen, lucht
kwaliteit, Axelse Vlakte, baggerspecieberging,
extern veiligheidsonderzoek (gevaren buiten de
bedrijfsterreinen) en vergunningen.
De Werkgroep Milieubeleid Walcheren is een
sterk regionaal gerichte groep. Zij besteedde
aandacht aan voorbereiding voor de oprichting
van een milieuinformatie en -edukatiecentrum op
Walcheren (Middelburg) en aan de uitworp van
CFK's door de Vitrite in Middelburg.
De Milieuwerkgroep Zeeland houdt zich bezig met
meer algemene Zeeuwse milieuzaken, zoals de
toekomstige afvalverwijdering met aandacht voor:
afvalpreventie, hergebruik en nuttige toepassin
gen, komposteren gft-afval en uiteindelijk
storten of verbranden. De afvalstudie van DHV
voor de provincie Zeeland met daarin argumenten
voor een keuze tussen de afvalverbranding in het
Sloegebied of Moerdijk werd bekritiseerd.
Daarbij is aangedrongen op toepassing van
eerdergenoemde mogelijkheden om de afvalstroom
drastisch te verkleinen.
Een afval-enquête onder de Zeeuwse gemeenten
naar de gescheiden inzameling van de verschil
lende opnieuw te gebruiken frakties in het
huishoudelijk afval werd afgerond met een
brochure die op ruime schaal werd verspreid.
Alle gemeentelijke en provinciale politieke
partijen ontvingen daarover een vouwblad.
Andere zaken die in 1989 tot de aktiviteiten
behoorden:
- deelname aan de landbouwwerkgroep energiepro-
duktie uit gewassen;
- medewerking met een flink aantal personen aan
FNV-avonden diskussie-projekt Milieu;
- verzorging kursus "Milieu bij huis" ter
versterking en scholing van de werkgroep
milieu en huishouden Sas van Gent;
- overleg met enkele gemeenten over afval en
alternatieven in gebruik bestrijdingsmid
delen;
- verzorging van diverse lezingen op natuur- en
milieugebied;
- behandeling van tientallen klachten/vragen op
natuur- en milieugebied.
Westerschelde
De ZMF heeft samen met de aktiegroep "Redt de
Schelde" en de Belgische milieuorganisatie BBL
en de Stichting Reinwater dit jaar verder ge
stalte gegeven aan de Scheldeloop: een voet
tocht voor een Schone Schelde van 3 weken van
Breskens tot aan de bron van de Schelde in
Noord-Frankrijk welke start op 9 april 1990.
Natuur- en milieuorganisaties langs de Schelde
zullen natuur- en milieuaktiviteiten verzorgen
tijdens de loop.
Het Westerscheldebeleidsplan werd van kommen-
taar voorzien. Voornaam aandachtspunt in het
kommentaar is, dat het internationale en natio
nale natuurbelang van de Westerschelde nauwe
lijks uit de verf komt in het beleidsplan, dat
de scheepvaart en industrie de overhand hebben
en dat de eisen en maatregelen op water- en
waterbodemkwaliteit achterlopen bij landelijk
beleid. Ook de onderwaterbodems en de waterkwa
liteit krijgen te weinig aandacht in vergelij
king met de hoofddoelstelling scheepvaart en
industrie. Gepleit is voor een overleg tussen de
Scheldeoeverstaten over verbetering van de
waterkwaliteit in plaats van voor de huidige
aanpak via de waterverdragen.
Bodemsanerino
Het ontwerp-bodemsaneringsprogramma 1990 van de
provincie Zeeland werd doorgelicht. Feitelijke
aanpak van de problemen blijft achter bij de
plannen. Een totaalvisie is gewenst voor alle
bodems, die nog voor onderzoek en sanering in
aanmerking komen. Niet alle vervuilde terreinen
zijn nog in kaart gebracht.
Waterbodemvervuiling
Naar aanleiding van diverse saneringsprojekten
van onderwaterbodems in Zeeland is landelijk
overleg gevoerd over de gewenste aanpak. De
konklusie daaruit is dat de milieuorganisaties
vasthouden aan het uitvoeren van de best be
staande technieken om vervuilde en schone
baggerspecie te scheiden en verdere reiniging
van de vuile specie toe te passen. Daarvoor moet
meer financiële inspanning door het Rijk worden
opgebracht. In deze zin werd door de ZMF beroep
ingesteld tegen de door RWS (Rijkswaterstaat)
verleende vergunning voor baggerspecieberging in
de voormalige buitenhaven Hansweert, waar
vervuilde specie uit te saneren Oosterschel-
dehavens wordt gedumpt. Met de hoofddirektie RWS
Zeeland is overleg geweest, dat echter weinig
opleverde. De behandeling van het ingediende
schorsingsverzoek bij de Raad van State was
niet positief. Het verzoek werd afgewezen.
Nadere informatie leert dat toch enkele extra
proeven werden genomen met beperkte scheidings-
en reinigingstechnieken.
RWS is niet erg te spreken over de opstelling
van de ZMF en SNM (Stichting Natuur en Milieu)
bij de vele slibbagger en -bergingsaanvragen.
Visies botsen vooral t.a.v. de door milieuor
ganisaties geweigerde terugstorting verontrei
nigde (klasse 2-specie) in de Oosterschelde
Ook het uitblijven van definitieve oplossingen
voor slibberging en toepassing van bestaande
reinigingstechnieken zorgt voor verschil in
inzicht
Op de provinciale Startnotitie MER (Milieu
Effekt Rapportage) voor baggerspecieberging in
Zeeland werd uitvoerig gereageerd met gebruik
making van adviezen van deskundigen uit het Del-
taoverleg en de Milieuwerkgroep Zeeland.
Energie
Door vertegenwoordiging in het bestuur van
Zeeuwind en middels de nauwe kontakten op de
werkplek, steunt de ZMF deze stichting die zich
bezig houdt met het bevorderen van windenergie
in de provincie. De opening van de molen in
Oostburg was een markant moment. De voortgang
