Zinvolle verwerking van
snoeihout en maaisel
Lanaschap
Sjaak Herman
De wetgever speelt de verstokte stoker van snoeihout
en maaisel lelijk parten. Stoken in de open lucht is
volgens de algemene politieverordening verboden.
Terecht, want bij het a/branden van bermen bijvoor
beeld worden insekten, kleine knaagdieren en hun
overwinteringsmogelijkheden vernietigd.
Houtrillen
Ook kan men voor snoeihout zogenaamde
houtrillen (wie weet er een mooi Zeeuws
woord voor?) maken. Ze lijken op de eer
der beschreven omheiningen, maar zijn
veel breder en ongelijkmatiger waardoor
de natuurwaarde nog groter is. De rillen
kunnen als verbinding gebruikt worden
tussen bosjes, zodat kleine dieren zich
beschut kunnen verplaatsen, of van een
watertje naar een nabijgelegen struweel,
zodat amfibieën een overwinteringsplek
vinden. In een bestaande tuin moet men
dikwijls improviseren. Bij nieuwe aanleg
moet men al van te voren met de verwer
king van vrijkomend materiaal rekening
houden. Dat levert een welhaast ideale
Het maken van een houtril.
Foto: 5LZ
Een hoop snoeihout levert een
e prima schuil-, nest- en overwinte
ringsgelegenheid op voor vogels,
egels, bunzingen, wezels en amfi
bieën als pad en kikker. De mossen en pad
destoelen krijgt men erbij cadeau. Het
beste is om snoeihout op het eigen erf te
verwerken. Het laten ophalen en verwer
ken tot compost is door het benodigde
transport niet zo milieuvriendelijk. Helaas
pakt ook hier de overheid het probleem
niet bij de bron aan.
Natuurontwikkeling
In ieder tuintje kan aan natuurontwikke
ling gedaan worden. Al is het maar met het
laten liggen van blad en het achter de bos
jes wegmoffelen van maaisel en klein
gemaakt snoeihout. Je staat versteld hoe
snel alles verteert. Zelf leg ik gemaaid gras
en bladeren onder fruit- en knotbomen,
met als resultaat dat de grond vrij blijft van
kweekgras. De jonge bomen groeien
bovendien als kool. Merels scharrelen in
het maaisel hun kostje bij elkaar.
In grotere tuinen is altijd wel een hoekje
te vinden voor een takkenhoop, al dan niet
gemengd met maaisel. Zulke hopen ver
oorzaken absoluut geen stankoverlast.
Misschien is het gezicht erop storend. Dat
is op te lossen met een haag ervoor van bij
voorbeeld meidoorn of door van snoei
hout een omheining te maken. Maak zo 'n
omheining door naast elkaar twee rijen
palen te slaan met daartussen het snoei
hout. Een manier om aan mooi snoeihout
te geraken is als vrijwilliger meedoen met
het knotten van wilgen. Bovendien is dat
goed werk want het houdt de knotbomen
in stand. Voor de palen van de omheining
is onbehandelde tamme kastanje, robinia
of eiken het meest geschikt, aangezien wil-
genpalen maar ongeveer 3 tot 4 jaar mee
gaan. Klimop, kamperfoelie of bruidssluier
lenen zich goed voor het overwoekeren
van de omheining.
Mutserd
Is men in het gelukkige bezit van een gro
ter terrein dan kan men, om gesleep te
voorkomen, op diverse plekken houtmij
ten maken. Bijvoorbeeld in de vorm van
een houten raamwerk met daartegen mut-
serds: samengebonden en gestapelde tak
kenbossen (in het dialect vaak "mustert"
genoemd/noot redactie). Mutserds maakt
men met een "mutserdpaard"Dit is een
houten hulpstuk waarin het snoeihout met
een knuppel en een stuk touw tot een
geheel samengeperst wordt. Deze manier
van werken was eeuwenlang gebruikelijk.
De Stichting Landschapsverzorging
Zeeland (SLZ) heeft het weer opgepakt.
Daartoe zijn er vijf paarden gemaakt die
verdeeld zijn onder de vrijwilligersgroe-
pen. Belangstellenden kunnen bij de stich
ting een bouwtekening krijgen.
inrichting op en spaart werk. Jammer
genoeg is er tot nu toe, bij mijn weten, in
Zeeland geen enkele hovenier, tuin- of
landschapsarchitect te vinden, die vanuit
het ecologische principe ontwerpen
maakt. De Stichting Landschapsverzorging
benadrukt bij plannen voor het buitenge
bied, gevraagd of ongevraagd, altijd het
ecologische aspect van de inrichting.
Voorlichting wordt verstrekt door terrein-
bezoeken en met folders. De folders zijn
op het kantoor van de SLZ verkrijgbaar.
Al deze voor de natuur belangrijke maatre
gelen kunnen toegepast worden als de
mens het juk van het properheidssyn
droom afwerpt. Dat mag wel in de
vuilbak.
Voor meer informatie:
Stichting Landschapsverzorging
Zeeland
tel.01100-30936.
Sjaak Herman is regiomedewerker van de
Stichting Landschapsverzorging Zeeland.
8 WANTIJ DECEMBER 1994