DE INSPECTEUR
"Reimerswaal is tot nu toe de enige gemeente..."
Brabant hult zich in fraaie herfsttinten. Het Philipsstadion ligt er stil bij op deze Champions League dag.
Het kantoor van de Inspectie van de ruimtelijke ordening voor de drie zuidelijke provincies ligt op een
steenworp afstand van het station in Eindhoven.
Het is een hele toer om er achter te komen wat de inspecteur ruimtelijke ordening ir. J.R. Lambrechtsen
heeft bewogen om Reimerswaal zo aan te pakken. Het vraaggesprek verheldert veel. In ieder geval ontstaat
een heel ander beeld dan de gemeentebestuurders uit Reimerswaal oproepen. Geen wild west toestanden,
geen selectieve verontwaardiging, maar een Inspectie die zijn werk doet.
Staat het onderzoek naar de gemeente Reimerswaal op zich?
"De drie inspecties van het ministerie van VROM kennen sinds twee jaar een programma
om gemeenten te onderzoeken. Het gaat daarbij om het hele 'VROM-veld', dus volkshuisves
ting, ruimtelijke ordening en milieu. De belangrijkste vraag is: hoe zit het met de naleving
van de wet- en regelgeving, en dan met name de 'VROM-regels'. Hoe krijgt het beleid vorm,
hoe werkt het streekplan door naar de gemeente en dergelijke.
Br bestaat een toenemende behoefte de handhaving volwaardig mee te nemen. Er wordt 10%
van de gemeenten per jaar aan een onderzoek onderworpen. Voor ons in het zuiden is dat
zo'n 15 per jaar. Het is een a-selecte steekproef, maar we zijn niet ongevoelig voor signalen.
Iedere gemeente krijgt de komende 10 jaar een beurt."
Kwam Reimerswaal dan zo anders uit het onderzoek dan andere gemeenten?
"Wat we in Reimerswaal aantroffen was, dat op een breed veld van wet- en regelgeving het
niet volgens de regels verliep. Op zich komt dat wel vaker voor. Reimerswaal kent een enor
me hoeveelheid bestemmingsplannen, waarvan een groot deel erg verouderd is. Dat levert
een grote bestuurslast op. Ze hebben gekozen om dat te stroomlijnen met een interne richt-
34jn, die wettelijk niet mogelijk is.
Dat is de verkeerde weg. Er werd energie gestoken in het zoeken naar uitwegen, die een ille
gale situatie opleverde. Daar werd via een raadsbesluit nog wel een democratisch tintje aan
gegeven, maar het bleef buitenwettelijk. Het gemeentebestuur had zich beter kunnen richten
op het voorkomen van dit soort situaties, op het actualiseren van de bestemmingsplannen.
Uit het gemeentefonds krijgen gemeenten geld voor het adequaat in orde brengen van hun
regelgeving. Als je als gemeente achterloopt betekent dat dat je de prioriteiten in eigen huis
verkeerd hebt gelegd. Er zijn talloze mogelijkheden om het anders te doen.
We hebben enige tijd geleden nog extra geld beschikbaar gesteld zodat de gemeenten de ach
terstand in het actualiseren van bestemmingsplannen buitengebied kunnen inlopen."
Rlijkbaar had u weinig vertrouwen in de aanpak van het gemeentebestuur, want u ging vervolgens over
tot het onder toezicht plaatsen van de gemeente.
"Het gebeurt vaker dat gemeenten achterlopen, maar in een bestuurlijk gesprek wordt er
dan een 'verbetertraject' afgesproken om vervolgens na verloop van tijd de balans op te
maken. De meeste gemeenten zijn blij met zo'n doorlichting. Het gaat uiteindelijk toch om
een belangrijke taak van de gemeente. Maar in Reimerswaal was de reactie van het gemeen
tebestuur: bagatelliseren, vooral in de eerste tijd en vooral via de pers. Dat heeft bijvoorbeeld
ook de Commissaris van de Koningin behoorlijk geïrriteerd. De gemeente was niet echt
