AMBASSADEURS
NATUURLIJKE
KLIMAATBUFFERS
AAN HET WERK
De akkers op Tholen liggen er verzorgd bij. Boeren inspecteren hun velden
met onder andere aardappelen, bieten, uien en tarwe. Toch is akkerbouw
hier niet overal vanzelfsprekend. Neem de Weihoek tussen Poortvliet en
Sint-Annaland, de laagst gelegen polder van Tholen. Een natte boel.
Soepbord
Tradities
Willem de Weert
'Het water in de sloten ligt op een aantal
plaatsen maar net onder het maaiveld.
Voor akkerbouw te nat. Deze polder zou
bij uitstek geschikt zijn als klimaatbuffer,'
zeggen Gerard Westerweel en Rob van
der Laan. 'Ons klimaat verandert. Het is
tegenwoordig al gauw te droog of te nat.
Het weer wordt extremer: warmer met
langere periodes met droogte en
hevigere regenbuien. Daarnaast neemt
de biodiversiteit schrikbarend af.
Er worden steeds minder soorten wilde
planten, vogels en insecten geteld.'
Aanpassing en andere inrichting
'Dat vraagt om aanpassing en een andere
inrichting van ons landschap,' zeggen
Gerard Westerweel en Rob van der Laan.
Beide zijn als vrijwilliger bij ZMf actief als
Ambassadeurs Natuurlijke Klimaatbuf
fers. 'Wij gaan op Tholen in gesprek met
boeren, burgers en buitenlui om hen te
motiveren mee te denken over een
andere inrichting van de leefomgeving.
Wat ons betreft met meer groen en
water en minder verstening zodat we ons
op tijd aangepast hebben aan de
klimaatverandering.'
Als voorbeeld nemen we een kijkje in de
Weihoek, hartje Tholen. Kronkelende
dijken met populieren, wilgen en
notenbomen. Watervogels in de sloten
die goed gevuld zijn. Hobbelige weitjes
met schapen. Een idyllische plek, maar
niet uit het oogpunt van landbouw.
Westerweel zegt: 'Het eiland Tholen is,
net als de andere Zeeuwse eilanden, een
soepbord. De rand wordt gevormd door
de jonge polders, die hoger zijn opge-
slibd, en de hoge dijken langs de
Oosterschelde. Door inklinking zijn de
oudere polders juist dieper weggezakt en
vandaar dat de Weihoek, als onderdeel
van de Poortvlietpolder, dieper ligt dan
de omgeving. Daar staan we nu, enkele
meters onder zeeniveau. Dit is oud land,
eeuwen geleden ingepolderd toen de
zeespiegel lager stond dan nu.
Het omringende land is hoger opgeslibd
toen het bedijkt werd. Ook is hier veen
gedolven waardoor het maaiveld nog
dieper kwam te liggen. Om het land hier
droog te houden moet je continu flink
bemalen en dat kost een hoop geld.
Moet je dat met zijn allen blijven betalen
20 wantij juni 2022
om het kweken van de laatste aardappel
mogelijk te maken?'
Zoetwaterbuffer
In de optiek van Westerweel en
Van der Laan is de Weihoek daarom
uitermate geschikt als klimaatbuffer.
'Technische oplossingen kosten veel geld.
Laat de natuur het werk doen. Dat houdt
in dat je het wegpompen van het water
vermindert of helemaal stop zodat
bepaalde lage delen van de Weihoek een
natuurlijke waterstand krijgen. In de
winter zal het land dan mogelijk onder
water komen en in de zomer nat blijven
en geschikt voor extensieve beweiding.
Dat zou een enorme winst voor de
biodiversiteit zijn. De Weihoek kan dan
een zoetwaterbuffer vormen in droge
tijden. Vooral voor de landbouw van
belang omdat de garantie van een zoet
Volkerak maar tot 2050 geldt
(klimaatverandering plus fossiele zoutlast
uit de bodem). Bijkomend voordeel is dat
als de grond nat blijft, het veen niet
oxideert zodat de inklinking stopt en
bovendien CO2 opgeslagen wordt.
Drie vliegen in één klap.'
Toch is lang niet iedereen overtuigd dat
dit de juiste weg is. 'Tradities zijn diep
geworteld, vooroordelen gauw geveld.
Toch staan wij niet tegenover de land
bouw, maar moeten samen een oplossing
zoeken omdat het klimaat verandert,'
aldus de Tholenaren.
Het is de bedoeling dat in heel Zeeland
deze ambassadeurs aan het werk gaan.
Ook belangstelling? Neem contact op
met ZMf.
Voor meer informatie: www.zmf.nl/
zmf-ambassadeur-natuurlijke-klimaatbuffers.
Willem de Weert is
eindredacteur van Wantij.
wantij juni 2022 21
