DE WESTERSCHELDE
Hoe meer soorten
een gebied telt,
hoe weerbaarder
en veerkrachtiger
de natuur is.
In Zeeuws-Vlaanderen zijn op
verschillende locaties langs
de Westerschelde
maatregelen toegepast om
natuurherstel te stimuleren.
Door die maatregelen zijn de
diversiteit en biomassa van
de bodemdieren, zoals
schaal-, schelp- en
weekdieren, de afgelopen
jaren flink gegroeid.
Tessa Wartena
De strekdammen bij Knuitershoek. Foto: Edwin Paree.
Chiu Cheng is marien ecoloog bij Wagenin-
gen Marine Research (WMR). Lauren
Wiesebron is PhD studente bij Koninklijk
Nederlands Instituut voor Onderzoek der
Zee (NIOZ). Samen werken ze vanuit Yerseke
aan de projecten Perkpolder, Baalhoek en
Knuitershoek. Ze onderzoeken welke
ongewervelde dieren er leven op de bodem
van deze locaties en wat de effecten zijn van
de genomen natuurherstelmaatregelen.
Perkpolder
In Perkpolder werd in 2015 besloten een
dijk aan de Westerschelde door te breken
en opnieuw uit te lijnen. Zo ontstond een
nieuw intergetijdengebied waar de natuur
zich helemaal opnieuw kon ontwikkelen.
Inmiddels is er een rijk natuurgebied
ontstaan. Het gebied wordt gemonitord en
wat Chiu en Lauren zien is dat in de eerste
jaren na de doorbraak van de dijk schaal
dieren het nieuwe gebied domineerden.
Ook bepaalde garnaalsoorten wisten zich
al snel te vestigen in het nieuwe leef
gebied. De jaren daarna kwamen schelp
dieren steeds meer voor, zoals de slijkgaper.
Deze soorten schelpdieren groeien minder
snel, maar worden wel ouder en groter.
Verbazingwekkend
Lauren zegt: 'Het is behoorlijk verbazing
wekkend hoe de biomassa van de bodem
dieren is gegroeid na slechts één jaar. Het
lijkt erop dat de diversiteit aan bodemdie
ren in Perkpolder na een paar jaar al bijna
op hetzelfde niveau is als bij de al bestaande
natuurgebieden Baalhoek en Knuitershoek.
Als je dieren en planten blijkbaar de ruimte
geeft, zullen ze dus zeker komen.' Baalhoek
en Knuitershoek liggen vlakbij Perkpolder
en zijn twee bestaande slikken aan de
Westerschelde. Dit zijn stukken grond die
overstromen bij vloed en droogvallen bij eb.
Veel vogels komen hier regelmatig naar
terug om te zoeken naar voedsel. In 2016
zijn strekdammen aangelegd om de natuur
er nog betere kansen te geven. De strek
dammen zorgen ervoor dat de stroomsnel
heid wordt verlaagd en sediment kan
bezinken. Hierin zit slib dat als voeding dient
6 wantij juni 2022
voor bodemdieren. De hoeveelheid soorten
bodemdieren en de biomassa hiervan is
sinds 2016 dan ook flink toegenomen.
Hoger niveau
Chiu en Lauren vergelijken de drie projecten
waar zij onderzoek doen met soortgelijke
locaties waar Rijkswaterstaat monitort.
De projectlocaties van Chiu en Lauren
verkeerden in eerste instantie in een
slechtere staat. Nu, een aantal jaar later,
lijkt het erop dat de staat van de biodiversi
teit in Baalhoek, Knuitershoek en Perkpol-
der naar hetzelfde niveau toegaat als op de
soortgelijke locaties van Rijkswaterstaat.
Dat laat zien dat, met een beetje hulp, de
natuur in de Westerschelde goed in staat is
om zich te herstellen.
Schelpkokerworm
Een hoge diversiteit aan dieren is van groot
belang voor mens en natuur. Hoe meer
soorten een gebied telt, hoe weerbaarder
en veerkrachtigere natuur er is en hoe
beter ze bestand is tegen ingrijpende
Foto: Lauren Wiesebron
Foto: Chiu Cheng
