Restanten van de Koude Oorlog I “Messcherpe fragmenten gaan Dij een expo$& dwars y pil doorje auto” 3 22 23 Je vindt ze op verschillende plekken langs de Westerschelde: vierkante betonnen palen met een ronde bovenkant. Tegenwoordig hebben deze zogenoemde MUD-palen geen nut meer, dat was 70 jaar geleden wel anders... Na ambachtelijk graafwerk worden de explosieven in een zandkuil gelegd. Met kneedbare springstof wordt een holle lading ‘geboetseerd’, een soort puntmutsje. Dit moet zorgen voor een hogere impact op de te vernietigen projectielen. Bij het plaatsen van de elektrische ontstekingen moeten we ons tóch even terugtrekken. Zoals je het herkent uit de film wordt een snoer uitgerold naar de ontstekers. Met een “drie, twee, een, NUL” worden de ontstekers geactiveerd. Granaten uit het vuistje Tot onze verbazing zwaait onze deskundige de achterdeur van zijn busje open en pakt er een granaat uit. “Ik heb ze zojuist al opgegraven. Zie je hier die groefjes? Dat komt door de spiralen in de loop van het geschut. Hierdoor gaat een granaat roteren waardoor hij een stabielere vlucht krijgt. Deze is dus afgeschoten maar niet ontploft.” Maurice grinnikt als we achteruit deinzen. “Die gaat niet zomaar knallen hoor! Munitie is er juist op ontworpen om niet te exploderen; niet tijdens de productie, niet tijdens de opslag, niet tijdens transport, niet tijdens het afschieten maar pas bij het neerkomen. Zanddepot aan de Coxydeweg Het effect valt een beetje tegen >3 ggtll tekst: Anne Adriaansen foto: Cynthia Cats Scheldestromen lente 2023 Scheldestromen lente 2023 Hiernaast een van de granaten. Op dat moment arriveert een auto van de Explosieven Opruimingsdienst (EOD)Dit Defensieonderdeel zorgt voor het beheerst onschadelijk maken van explosieven. Maurice draagt de verantwoordelijkheid voor de explosieven nu formeel over aan de EOD. Twee militairen in opleiding determineren nogmaals zorgvuldig welke typen projectielen het betreft. De conclusies van T&A en de EOD blijken gelukkig overeen te komen. Onder: de ontploffing wordt zeer zorgvuldig voorbereid. in een rustig gebied waar niemand hinder ondervindt van een knal. Met de Tweede Wereldoorlog nog vers in het geheugen gaf de Koude Oorlog Vandaag de dag zijn er langs de Westerschelde nog een aantal MUD-palen te vinden. Onder andere op het Nollehoofd bij Vlissingen, maar ook bij Westkapelle, Zoutelande, Dishoek, Kruiningen, Terneuzen en Breskens kan je de palen tegenkomen. Meer over weten? Hans Sakkers en Johan den Hollander schreven er een boek over: Het verhaal van een paal. Daarvoor zijn allerlei trucs ingebouwd zoals het ongevoeliger maken van de springstof.” De overdracht vindt plaats met wat papierwerk en dan vertrekken we met de inmiddels gearriveerde politie naar de ruimingsplek. Dit zanddepot ligt aanleiding om de Nederlandse kustbescherming serieus te nemen. De angst ontstond dat vijandelijke schepen of vliegtuigen zeemijnen zouden lossen om de vaarroutes naar belangrijke havens als Antwerpen, Den Haag en Amsterdam te blokkeren. Dat leidde in 1949 tot de oprichting van de Mijnenuitkijkdienst (MUD) en het plaatsen van uitkijkposten langs de belangrijkste routes. Aan wal waren dit de MUD-palen: betonnen palen van 15 bij 15 centimeter dik en 2,20 meter hoog met bovenop een pelorus, een nautisch navigatiemiddel. Hiermee kon de positie van eventuele zeemijnen en andere objecten worden bepaald. De vaarroute naar Antwerpen kreeg prioriteit en in Een kleine knal, wat opstuivend zand en een beetje rook. Toch krijg je meer respect als je de scherven van de granaten ziet die uit het zand worden gegraven. “Deze roodgloeiende messcherpe fragmenten zouden dwars door onze auto’s op 40 meter afstand zijn gevlogen als het explosief niet in het zand begraven had gelegen”, vertelt Marc, de leidinggevende van de EOD. Toch maar goed dat we dit onderzoek hebben laten uitvoeren totaal werden er zo’n 93 MUD-palen langs de Westerschelde geplaatst. Verdere ontwikkeling van de radar maakte de Mijnenuitkijkdienst overbodig en in 1974 werd de dienst opgeheven. hü W»-. SM® Nollehoofd Vlissingen

Tijdschriftenbank Zeeland

Scheldestromen/de Waterwerker | 2023 | | pagina 12