11
gelegerd. Wim Abeleven is dan een van de
weinige Abeelenaren die Frans spreekt en
hij tolkt tussen de militairen en de bevol
king. Een saillant detail dat Kaljouw toe
voegt is dat Wim Abeleven altijd een defti
ge plusfour draagt, een driekwart pofbroek
met gespen onder de knie.28
De verwoesting van de binnenstad van
Middelburg op 17 mei 1940 - door brand
als gevolg van oorlogshandelingen - is ook
voor Wim Abeleven een enorme schok, en
inspireert hem tot een tiental etsen. Het
Stadsarchief van Kampen bezit sinds 18
september 2019 deze serie van tien etsen,
na een genereuze schenking door het
Zeeuws Archief te Middelburg. De etsen
tonen het verwoeste hart van Middelburg.29
In 1942 moet het echtpaar noodgedwon
gen verhuizen. Hun statige huis, Huize
Abeele, waaraan zij zo zijn gehecht, ligt te
dicht bij het vliegveld Souburg. Ze vestigen
zich op Zuid-Beveland op het landgoed
Landlust in Heinkenszand.30 De Zeeuw
Ernst Braat, een van de weinige auteurs
die diepgaand onderzoek heeft gedaan
naar het echtpaar Abeleven-Labberton,
komt tot de conclusie dat er, behalve over
de Veerse periode (dus na 1950), slechts
weinig bekend is over hen en dat er weinig
informatie over hun werk van voor die tijd
bewaard is gebleven. Hij vertelt dat Wim
en Wil Abeleven en zijn ouders van 1930
tot 1947, het jaar waarin Braats ouders
Zeeland verlieten, goede vrienden waren.
Zijn moeder was evenals Wim Abeleven in
1903 in Kampen geboren, waarschijnlijk
kenden zij elkaar uit hun jeugd in deze
IJsselstad. De hierbij geplaatste afbeelding
toont een paneeltje dat Wim Abeleven,
waarschijnlijk ter gelegenheid van het hu
welijk van de ouders van Ernst Braat, heeft
gemaakt. Het was in het bezit van Ernst
Braat en toont de wapens van de geboor
teplaatsen van zijn ouders (Arnhem en
Kampen) en hun toenmalige woonplaats.31
Genoemd artikel van Ernst Braat is een
van de weinige algemene, uitvoerige publi
caties over Wim Abeleven die mijn speur
tocht heeft opgeleverd. Er staat nog een
vermeldenswaardig feit in. In het boek Zee
land vocht door32 is het voorwoord geda
teerd 1942, maar in het boekje wordt gere
fereerd aan het oorlogsjaar 1945 en het is
pas in 1946 uitgegeven. Braat oppert als
verklaring hiervoor dat eerdere publicatie
van het boek riskant was gezien enkele
anti-Duitse opmerkingen erin. Papier
schaarste kan ook een rol hebben ge
speeld. Papier werd in de oorlogsjaren al
vroeg gedistribueerd.
De bevrijding
Zeeland wordt in het najaar van 1944 be
vrijd; in november 1944 geven de Duitse
troepen op Walcheren zich over. Het lot
van noordwest-Nederland, de hongerwin
ter, blijft de provincie bespaard. Wim Abe
leven en zijn vrouw zijn erg begaan met de
bevolking van het noorden van Nederland
en hij speelt een belangrijke rol in het co
mité dat de actie Zeeuwsche Hulp voor
Boven de Rivieren lanceert. Het is dan ook
niet verwonderlijk dat Wim hiervoor posters
Wim Abeleven, paneeltje met de wapens van
Arnhem, Nieuw- en Sint Joosland en Kampen.
(coll. fam. Braat)
