16
vrijwel geen straat op zijn kaart is recht.
Rond was en is nog steeds het stadshart
zoals dat vandaag begrensd wordt door
Lange Noordstraat, Lange Delft, Sint Pie
terstraat en Wagenaarstraat. Bast geeft
aan deze cirkel echter een soort peervorm.
Dit hart van de stad, met in de kern het
ronde terrein van de voormalige, negen-
de-eeuwse burg, werd tot aan de wederop
bouw doorsneden door de rechte lijn van
Lange Burg, Korte Burg en Balans. Wat
Detail van de plattegrond Pieter Bast, het vroe
gere spuikanaal (blauw) ten noorden van de Dam
en het groen beboomde gebied van de schutterij
van de kloveniers ten zuiden van de Dam.
(www.historischestadskaartenfullcolour.nl)
maakt Pieter Bast ervan? Bij hem vertonen
deze straten een S-vormig beloop - merk
waardig voor iemand die zich ook landme
ter mocht noemen! Vooral vergeleken met
zijn latere werk vertoont de kaart die Bast
van Middelburg maakte trekjes van vroeg
en mogelijk onaf werk. Zo lijkt de stad los
gesneden van de omgeving: wegen en
waterlopen ontbreken in het buitengebied.
Vergelijk dat eens met Van Deventers
kaart! Ook ontbreken gebruikelijke onder
delen als een windroos en een aanduiding
van de gehanteerde schaal. Veel aandacht
besteedt Bast aan de schepen in de oude
en nieuwe haven, maar dat gebeurt ronduit
primitief: zoals blijkt bij een aantal van de
schepen in de nieuwe haven. Op een kaart
die Bast later maakte van Amsterdam,
nemen de schepen een heel wat natuurlij
ker positie in.
Net als die van Goliath heeft de kaart van
Bast het kenmerk van een vogelvluchtper
spectief: Middelburg is in beeld gebracht
vanaf een (denkbeeldig) hoog punt, ergens
in het zuiden. En evenals bij Goliath zijn de
gebouwen 'in opstand' getekend. Dat
brengt met zich mee dat we van sommige
gebouwen en straatwanden, zoals die van
de kaaien en de noordzijde van de Dam,
vooral de voorgevels goed te zien krijgen,
terwijl bij andere de achtergevels in beeld
zijn. Een straat als de Lange Noordstraat
valt helemaal in de schaduw en vertoont
zich alleen maar via de daken. De meeste
woonhuizen behoren tot het in deze tijd
gebruikelijke type: smal, diep en met een
topgevel aan de straatkant. Vooral op en
kele straathoeken vallen huizen op die iets
breder zijn uitgevoerd. Pieter Bast had een
goed oog voor de heel simpele bebouwing
die op nogal wat achterterreinen in beeld is
gebracht.
