37
deze kasten met collages van soms wel
honderd kaarten, zelfs niet of ze ook wel
echt huwelijkskasten heten. Waarschijnlijk
werden ze vooral samengesteld in op
dracht van pasgetrouwde rijke boeren op
Walcheren in de periode 1900-1920. Het
bestaan van zo'n tien kasten is bekend,
maar er moeten er nog veel meer zijn." Van
de Merbel ging op bezoek bij boek- en
papierrestaurateur Marijn de Valk. Ze legt
uit dat de uittrekkers met de hand werden
gemaakt van poëzieplaatjes. Het driedi
mensionale effect ontstaat door met stijfsel
(warme beenderlijm) strookjes papier lood
recht tussen de plaatjes te plakken. In het
krantenartikel lezen we ook dat uittrekkers
in het begin van de twintigste eeuw alge
meen bekend waren, maar de huwelijks-
kasten zijn typisch Walchers. Marijn de
Valk restaureerde kasten voor het Zeeuws
Museum, de Schotse Huizen en enkele
particulieren. Houtworm werd aangepakt,
schimmels gedesinfecteerd, steunstrookjes
weer aangebracht of versterkt en de krul
lende plaatjes weer rechtgetrokken door de
achterkant met tarwestijfsel te bewerken.
Alleen aan verkleuring valt niets te doen,
wat vooral zichtbaar is bij de oranje en
rode waaiertjes die vaak in uittrekkers
voorkomen. In geen van de kasten trof zij
uittrekkers aan waarop een afzender was
vermeld, maar in ten minste één andere
kast in onze inventarisatie was dat wel het
geval.
Zo'n honderd jaar na dato mag duidelijk
zijn dat nogal wat kasten schade hebben
opgelopen; een kast viel, het glas brak of
bij transport lieten de kaarten los, maar ook
was sprake van waterschade na de inun
datie van 1944. Dat laatste overkwam de
kast van Janis Besuijen en Suzanna Pop-
pe die nu na restauratie weer in volle glorie
toonbaar is. De kast van Pieter Lampert en
Janna Koene hing al bijna in het water toen
hij gered kon worden. De kast zou later bij
'Tussen kunst en kitsch' als onbekend fe
nomeen nog heel wat opschudding te
weegbrengen; wel verzekerbaar, maar
onvervangbaar luidde het oordeel. Heel
wat kasten zullen aan de inundatie bezwe
ken zijn. Houtworm en schimmels deden
hun werk. Zo ging ook de kast van Cornelis
Monumentale felicitatiekaart, uitgeklapt. (foto
Ida Doorenweerd)
