Natuurwaarden van Hoogduin
Water
LANDGOED HOOGDUIN
vele speelrijders uit Middelburg ziclt gedroegen of het hunne bezitting was en zij
daarin konden doen rooven wat zij goeddochten
Grote veranderingen doen zich op Hoogduin pas voor in de oorlog als de Duitsers
bezit nemen van het gebied. Ten behoeve van schootsveld wordt een belangrijk deel
van het bos gekapt. Ook zijn er veel bomen geveld voor gebruik als brandhout. De
lanenstelsels, die sinds 1815 waarschijnlijk al niet meer onderhouden werden, worden
gedecimeerd. Er wordt ook een smalspoor aangelegd. Het tracé daarvan is herkenbaar
als het huidige Mantelingepad. Na de oorlog wordt een deel van het bos heiplant,
voornamelijk met esdoorn. Met behulp van deze snelgroeiende, maar woekerende
houtsoort krijgt Hoogduin na de oorlog snel weer een bosrijk karakter. Het meest
oostelijke deel van Hoogduin wordt niet herplant; hier krijgt het bos de kans zich
spontaan te ontwikkelen.
V'uH
De combinatie van duin, binnenduinrandbos en de historische buitenplaatsaanleg staat
garant voor de ontwikkeling van bijzondere natuurwaarden. Natuurwaarden die van
wege het buitenplaatsaspect mede afhankelijk zijn van beheer door de mens. Zo heb
ben de diverse watergangen, grachten en Grand Canals periodiek onderhoud nodig
om de natuurwaarden die zich hierin hebben kunnen ontwikkelen in stand te houden.
Hetzelfde geldt voor de stinzenflora, die eveneens gebaat is bij een bepaalde vorm
van onderhoud van het bos en het gras. De geomorfologische situatie vormt echter
het uitgangspunt voor de waarden.
In de loop der eeuwen is er in de ondergrond van het duinmassief een zoetwaterlens
ontstaan van regenwater, dat naar de ondergrond is weggezakt en dat als het ware
drijft op het zwaardere zoute grondwater. Tijdens de infiltratie wordt het zure regen
water geneutraliseerd en krijgt een kalkrijk karakter. Als gevolg van eertijdse water
winning in de duinen en de verlaging van het polderpeil is hier de grondwaterstand
met 0,5 - 1,0 m gedaald. Het voorkomen van grote hoeveelheden duinriet in de duin
valleien wijst hier op.
In het volgende schema is het gevolg van de combinatie kustafslag en grondwater
standsdaling in de polder zichtbaar gemaakt. Door de kustafslag is de lijn van de
waterscheiding meer landinwaarts veiplaatst. De duinen zijn thans half zo breed als
in de 18e eeuw. Verder is het grondwater in de polder na de oorlog gedaald door de
'verbeterde' landbouwkundige ontwatering. Het kalkrijke kwelwater komt daardoor
niet of nauwelijks meer in het binnenduinrandbos aan de oppervlakte, maar juist in
de polder ten zuiden van het bos. Dit heeft grote gevolgen voor de waterkwaliteit in
het bosgebied van Hoogduin. Het effect van de afbuiging van de kwelstroom naar het
poldergebied wordt nog versterkt door de slechte afwatering van het gebied. De strem
mingen worden veroorzaakt door opgehoopt bladafval in de greppels, sloten en water
partijen. Het zure regenwater, dat het bos vooral in de wintermaanden een drassig karak
ter geeft, wordt niet voldoende afgevoerd. Deze eenzijdige voeding met regenwater
heeft op de zandige bodem een verzuring van het water en de bovengrond tot gevolg.
