DE HERINNERING
gedrag van de gelovige vormen een betrekkelijk
gering onderdeel van zijn preken. Bovendien kan
men zijn opmerkingen over monopolie en andere
handelspraktijken moeilijk kapitalistisch noemen.
Wat uit zijn preken overduidelijk blijkt, is de wens
dat de gelovige zijn economisch gedrag voort
durend en principieel wenst te onderwerpen aan
de komst van het Koninkrijk Gods. In publicaties
over de relatie tussen de economische ethiek van
het calvinisme en de kapitalistische mentaliteit is
dat te vaak uit het oog verloren.
Nagtglas, F.: Levensberichten van Zeeuwen, deel II, Mid
delburg 1893, pag. 654.
2) Ruë, P. de la: Geletterd Zeeland, Middelburg 1741, pag. 426.
3) Smytegelt, B.: Des Christen eenige troost in leven en ster
ven, Amsterdam 1780, pag. 644.
4) Dez., a.w., pag. 642.
5) Dez., a.w., pag. 636.
6) Dez., a.w., pag. 642.
7) Dez., a.w., pag. 641.
8) Smytegelt, B.: Het gekrookte riet, deel II, Middelburg 1768,
pag. 327.
9) Dez., a.w., pag. 333.
10) Dez., a.w., pag. 328.
Dez., a.w., pag. 329.
12j Dez., a.w., pag. 304 en 305.
13) Dez., a.w., pag. 313.
14j Dez., a.w., pag. 333.
15j Dez., a.w., pag. 328.
16j Smytegelt, B.: Keurstoffen, Middelburg 1765, pag.577.
17) Dez., Des Christen eenige troost, pag. 643.
18) Dez., a.w., pag. 624.
19) Dez., Keurstoffen, pag. 11.
20) Dez., a.w., pag. 432.
21) Dez., Des Christen eenige troost, pag. 640.
22j Dez., a.w., pag. 567.
23j Zie: Weber, M.: Die protestantische Ethik, München/Ham-
burg 1965. Siebenstern-Taschenbuch 53/54.
24) Wieringa, W. J.: Kanttekeningen bij Webers these inzake
Protestantisme en kapitalisme. In Kritisch Kwintet. Histo
rische opstellen, Amsterdam 1964, pag. 95.
soms in de nacht
kraakt het huis
in gebinten en dak;
onverwacht
springt een deur
uit het slot
en gaat open
schrik niet
het hout,
ook al is het
zo oud,
droomt onrustig
vaak nog
de droom
van de boom
die het eenmaal was
met groene takken en blaren
in een ver voorjaar
tussen bloemen en gras
WILLEM ENZINCK
96
