de stadspomp te sint anna ter muiden
203
Enige schamppalen van hardsteen zullen
van oudsher de pomp behoed hebben voor
ongelukken bij het verkeer op het pleintje
en tijdens jaarmarkten e.d.
Afgezien van de aesthetische kwaliteiten
en de utiliteitskant van de zaak zal de pomp
toch altijd de aandacht op zich gevestigd
hebben vanwege de hoogte: bijna drie
meter, midden op een pleintje met lage be
bouwing rondom. Voorts nog enige af
metingen: De hoogte van het pomp-
lichaam tot de dekplaat en de breedte van
het middenveld bedragen om precies te
zijn respectievelijk 147,5 cm en 73 cm. De
hoogte van het pomplichaam (inclusief de
dekplaat) heeft een afmeting boven de
grond van 214,5 cm., terwijl de bekroning
(inclusief de drie treden) 70 cm. bedraagt.
De bovenkant van de tuit bevindt zich op
V3 van de hoogte van het middenveld. Niet
alleen op grond van de harmonische af
metingen van dit 284,5 cm. hoge bouw
werkje, doch ook vanwege de versiering,
rechthoekig en symmetrisch met diverse
elementen uit de antieke ornamentiek,
dient geconcludeerd dat wij hier te maken
hebben met een object uit de stijlperiode
,,Lodewijk XVI".
Iets meer over de letters S.P.Q. en het
wapen
Het meest opvallende aan de pomp is het
stedewapen, in kleuren beschilderd en
voorzien van een banderolle met letters.
Stellig zal het overeenkomstig de be
doeling van de stichters van de pomp zijn
als wij aan dit onderdeel bijzondere aan
dacht schenken. Het is opvallend dat in die
dagen toen het stadje helemaal niets meer
te betekenen had de overheid links en
rechts heeft gestrooid met het middel
eeuwse stadswapen en niet geschroomd
heeft om zich daarbij te presenteren met
een aanduiding, die ontleend is aan het
aloude Rome. Immers de initialen S.P.Q.
betekenen Senatus Populus Oue, hetgeen
letterlijk betekent Senaat en Volk (van
Rome) en wij in ons geval moeten vertalen
met Burgemeesters en Raad. Het was van
af de Renaissance niet ongebruikelijk dat
een stedelijke overheid zichzelf op deze
wijze presenteerde; het was als men wil
een vorm van classicisme. Dat een stad als
Middelburg in haar bloeitijd, de hoofdstad
van een gewest en een voor die periode
niet onbelangrijke plaats, een nieuwe toe
gangspoort tot de Adbij decoreert met
S.P.Q.M. kan men nog wel begrijpen. Mis
schien is deze aanduiding op de poort van
het Provinciaal Abdijcomplex geplaatst om
aan te geven dat de poort is betaald en ge
maakt door de stad.
In St. Anna ter Muiden zijn de proporties
van dien aard, dat de bezoeker van het
stadje een glimlach niet kan onderdrukken
wanneer hij geconfronteerd wordt met de
aanduiding S.P.Q.St.A.T.M. Aan de
andere kant was het de gebruikelijke, in de
geest van die tijd passende en ook de
meest korte aanduiding om te kennen te
geven dat de pomp was betaald door de
stad, stadseigendom was. Overigens is het
voorkomen van deze letteraanduiding op
een openbaargebouw" in Sint Anna ter
Muiden een curieus en laat voorbeeld van
dit gebruik. Het is in 1789, het jaar van de
Ie. Het zou kunnen zijn dat de gebeeldhouwde (graven) kroon oorspronkelijk boven de schildhouder
van het stadswapen afgebeeld was. Deze foto uit 1902 (R.M.Z.) zou de restanten daarvan laten zien op
het stukje hardsteen onder de geprofileerde dekplaat. Het spreekt vanzelf dat van tijd tot tijd een beroep
moet worden gedaan op de verzorgende hand van de schilder voor het bijwerken van verschillende
ornamenten.
mtmüin
