't hooft en de menselijke maat
71
aan de kust. De autotochtonen verhuizen
naar de buitenwijkjes en in de oude kernen
worden de huizen voor veel geld opge
kocht als tweede woonhuis. Men zal
nauwlettend moeten toezien op het be
houd van de kleine schaal, want het bie
den van een kleinschalige woonomgeving
is vrijwel de enige functie, die het dorp
nog in ons landschap en in onze samen
leving heeft te vervullen."
Tineke van Oosten: ,,De laatste drie, vier
jaar is het weer in om in kleine dorpen te
bouwen. Maar de bestemmingsplannen
dateren uit de tijd, dat het evenwicht van
de kleine schaal niet altijd werd onder
kend, ze zijn soms meer dan tien jaar oud.
En die plannen passen niet altijd meer in
de maat, die je je nu bij een klein dorp
voorstelt. Dat aan een rand van het dorp
bungalows worden neergezet is begrijpe
lijk, het is een van de weinige gangbare
typen woningen, waarvan de maat bij het
dorp en het landschap enigszins past.
Maar voor veel jonge mensen zijn ze
te duur, die moeten het hebben van wo
ningwetwoningen. Die moeten in grotere
aantallen ineens worden gebouwd en ze
passen zo moeilijk in het kleinschalige
beeld van veel dorpen, kijk naar Kats. In
de steden vind je steeds meer variatie in
woningbouw, steeds meer zorg ook om
woningen in de omgeving te laten passen.
Het moet toch mogelijk zijn die zorg ook
te besteden aan de bouw in de dorpen. Je
kunt niet blijven doorgaan op de manier,
waarop de woningbouw in veel dorpen nu
gebeurt. Juist nu het behoud van de dor
pen zo belangrijk is, heb je zin om 't Hooft
er weer bij te halen om mee te denken
over woningtypen, die passen bij de men
selijke maat van de dorpen."
6.
't Hooft en de menselijke maat. Op de
krant herinnerde één van mijn collega's
zich, dat hij twaalf, dertien jaar geleden
een stuk moest maken over het nieuwe
internaat voor schipperskinderen, een
ontwerp van ir. P. J. 't Hooft. Hij was er
getroffen door de manier, waarop de ka
mers vorm hadden gekregen: ze waren
niet recht-toe, recht-aan, maar bevatten
knusse hoeken en nissen. Er wonen ver
schillende kinderen op één kamer," had 't
Hooft hem gezegd. ,,ln zo'n situatie moe
ten kinderen de mogelijkheid hebben om
zich terug te trekken op privé-terrein. Van
daar die vorm."
Die maat is in veel van zijn ontwerpen
terug te vinden.
Tineke van Oosten: „Een complex als
Vijvervreugd in Middelburg heeft binnen
een sfeer van vertrouwdheid, hij zocht in
zijn ontwerpen voortdurend naar intimi
teit. In het bejaardentehuis in Oud-Beijer-
land is er ook iets van terug te vinden, in
het gebouw is een straatje gesitueerd,
waar allerlei voorzieningen aan zijn te vin
den. Het ontwerp voor het psychiatrisch
ziekenhuis in Goes is een voorbeeld van
de manier, waarop hij zocht naar moge
lijkheden om de sfeer van de Zeeuwse
dorpen binnen te halen. Ook hier komen
een aantal wegen samen, zij het dan niet
bij een ring, maar bij een vierkant plein.
Om dat plein zijn de verschillende ge
bouwen gegroepeerd. De wegen vormen
enerzijds de verbinding tussen die ver
schillende gebouwen, ze onderhouden
naar de andere kant de relatie met het
landschap buiten het complex." 't Hooft
keek naar de menselijke maat, van buiten
af én van binnenuit.
