Boekbesprekingen Krteen woord op het papier
De wereld van Wim Hofman
Francisca van Vloten
In 1977 publiceerde Wim Hofman
Mijnheer Gregoor, het verhaal van een
altijd bezige schrijver die zijn
gedachten tot woord, zijn woorden tot
beeld zag worden en vervolgens zijn
zelfstandig geworden creaties niet
meer kwijt raakte. Alleen onder de
grond vond deze tovenaarsleerling nog
rust.
Heeft Wim Hofman een sombere kijk
op het schrijverschap, of heeft hij een
sombere kijk op zijn onderwerp: onze
al te menselijke wereld?
Mijnheer Gregoors gedachten kwamen
via duizenden gangetjes zijn hoofd uit,
renden door zijn nek, schouder, arm,
hand en pen en krt: daar stond een
woord op het papier. De woorden
werden insecten die elkaar belaagden,
de rust van de schrijver verstoorden
en, toen hij naar hen sloeg, ook hem
belaagden.
Wim Hofmans creaties zijn niet zo
gemakkelijk onder één noemer te
brengen; onze wereld mag aan de
basis ervan liggen, direct daarop volgt
de fantasie.
Hofman, de altijd maar bezige
'doodler', de schrijver die met zijn
gedachten speelt tot zij woord of beeld
worden, de kunstenaar wiens creaties
een eigen leven gaan leiden voor wie
ze beziet en die soms, al dan niet per
toeval, een plaatsje vinden in het
In zijn dankwoord aan het bestuur en
de jury van de Jan Campert Stichting
voor de Nienke van Hichtumprijs
(1978) zei Hofman over het bekroonde
boek Wim: "Het is geen vrolijk boek,
want de kinderwereld is niet het
vrolijke, kleurrijke, avontuurlijke,
pijnloze wereldje zoals veel
volwassenen dat zouden zien (en zoals
al menig keer beschreven is). Het is
dezelfde wereld van ons allemaal; een
toestand waarin het meeste slecht is
geregeld, waarin soms helemaal geen
plaats is voor kinderen, en die eigenlijk
helemaal anders in elkaar zou moeten
zitten. In die zin is er niet veel verschil
tussen boeken voor kinderen en
boeken voor volwassenen. En
misschien moet er ook niet veel
verschil zijn
Wij delen één wereld, Wim Hofman
laat aspecten van die wereld in telkens
wisselende perspectieven zien.
"Boeken zijn voor mij stileringen van je
eigen ervaringen", zei hij in 1974 in
een interview.
In Wim is de hoofdpersoon een
eenzame jongen die vaak langs het
Zeeuwse strand slentert en daar van
alles verzamelt. Hij denkt en ziet veel.
Wim bleef op de bank. In de kamer
was het zo donker dat je niets kon
zien, maar in zijn hoofd gebeurde van
alles. Van alles was er te zien. Ook
overdag zag hij in zijn hoofd de dingen
haarscherp voor zich. Hij kon ze zo
tekenen of beschrijven. En dat deed
hij ook wel eens. Daar had hij zijn
boekje voor. In zijn hoofd zag hij
eigenlijk scherper dan gewoon, want
dan had hij een bril nodig. "Zou dat
wel eens ooit stoppen", vroeg hij zich
af, "al dat gedoe in mijn hoofd?"
Misschien was dat wat daar gebeurde
wel het eigenlijke. En hij vroeg zich af
of andere mensen dat ook hadden.
Misschien was wat je gewoon de dag
door meemaakte ook niet echt. Zat
alles weer in het hoofd van een
Bron: De Kleine Hofman, pag. 130.
Opname voor VPRO-programma
Lange-Jaap.
reusachtig iemand. En misschien werd
die iemand ook wel weer
uitgedacht
Het kan niet anders of het is een
schets van de schrijver zelf.
Leven
Wim Hofman werd op 2 februari 1941
in Oostkapelle geboren. Zijn vader,
ketelmaker bij de Schelde, werd het
jaar daarop in Duitsland tewerkgesteld;
zijn moeder keerde met Wim en diens
oudere broertje terug naar haar
geboortestreek Brabant. Na de
bevrijding werd het gezin herenigd, het
vestigde zich weer in zijn oorspron
kelijke woonplaats Vlissingen. Wim
kreeg nog drie broertjes. Zijn vrije tijd
bracht hij aan het strand door, met
rondzwerven, tekenen, kijken, lezen,
voetballen en dromen. De watersnood
ramp van 1953 was voor hem als een
jongensboek.
Omdat missionaris in Afrika worden
hem een mooi beroep leek, begon hij,
nog in 1953, aan een priesteropleiding
aan het seminarie van de Witte Paters
in Sterksel.
Studies aan andere instituten volgden
(Boechout bij Antwerpen, St. Charles
bij Esch, Santpoort, Broomehall in
Surrey, Leuven, en tenslotte Hoeven in
Noord-Brabant.) Wim wandelde, las en
tekende veel in die jaren, daarbij onder
meer geïnspireerd door Lewis Carroll,
James Joyce, Dylan Thomas, de
Vijftigers en de Cobrabeweging.
72
