verhaal, een sobere vertelling. Het gaat om een groep
mensen die continu op de speelplek aanwezig zullen zijn
en die met elkaar voortdurend een enorme concentratie
moeten opbrengen om dat verhaal interessant voor het
voetlicht te brengen.
Die Japanse elementen van opperste concentratie en
het met elkaar doen, wil ik wel benadrukken. Dat zijn dingen
die ik als westerling kan begrijpen en die hopelijk ook het
publiek zullen aanspreken'. Jeroen Lopes Cardozo heeft
zelf veel met Japan en het Oosten. 'Wat mij vooral aan
spreekt is de concentratie op simpele dingen. Je zou dat de
Zen-kant van Japan kunnen noemen. En als gevechts-
choreograaf heb ik ook veel te maken met oosterse ge
vechtstechnieken, waarin de gestileerde vormen worden
benadrukt die niet eens meer iets met vechten te maken
hebben. Dat je dus een eigenlijk puur agressieve beweging
laat zien die zo gesublimeerd is dat het een andere, maar
nog wel herkenbare vorm heeft gekregen. In deze voor
stelling zal het dus vooral en altijd gaan om bewegingen
vanuit de inhoud, vanuit het innerlijk en geen beweging
om de beweging.'
Van alle tijden
Curlew River is, net als de meeste van Brittens opera's,
vooral een psychologisch drama. De persoonlijke relaties
tussen mensen en hun emoties, zijn belangrijker dan de
gebeurtenissen en handelingen. Grote thema's die ook in
dit werk telkens terugkeren zijn: onderdrukking, isolement
en vervreemding. Regisseur Lopes Cardozo zou er ook
graag eenzaamheid en onzekerheid aan toe willen voegen.
'Voor mij heeft het hele verhaal ook sterk met het
afscheid en de dood te maken. Het gaat over de onwetend
heid wat er met een geliefde is gebeurd, in dit geval het
zoontje van de moeder. Maar ik ben geen moeder en heb
geen zoon, dus ik zie dat breder.
Die grote onzekerheid over het lot van een dierbare is
ook nu heel actueel, je ziet het bijna dagelijks op televisie.
Het verhaal gaat eigenlijk over de opluchting - hoe wreed
dat ook klinkt - die kan ontstaan wanneer je zeker weet dat
iemand is overleden. De vraag is dan: hoe gaat de overle
vende, die achterblijft, met het verlies om. Gaat die door
of haakt die af? Vaak zie je dat zo'n overleden geliefde
nog altijd een rol speelt in iemands leven, in zijn of haar
gedachten. Dat is een gegeven van alle tijden. Het is een
soort algemene waarde die bijna voor iedereen herken
baar is. Dat werkte in de veertiende eeuw in Japan en het
werkt waarschijnlijk ook nog in 2000 in Middelburg.'
Compliment voor Britten
De regisseur weet niet of iedereen er dat zal uithalen, dat
hoeft van hem ook niet. Hij is nogal huiverig voor het
belerende van een regisseur. Mensen mogen er iets heel
anders uithalen. 'Sfeer, beleving, contemplatie van mijn
part. Het kan best zijn dat mensen op dat moment op
een heel andere lijn zitten en er niet uithalen wat ik erin
heb gestopt. In principe zou dat kunnen en dat vind ik
ook goed. Het zou trouwens alleen maar een compliment
zijn voor het werk van Britten', zegt hij.
'Het mooie aan zijn muziek is ook dat je je niet eens
afvraagt uit welke tijd die komt. Ik heb nog nooit iemand
gesproken die afhaakte door de muziek, terwijl dat bij veel
andere twintigste eeuwse componisten wel het geval is.
Voice ff ffespïtï
n Zeeuws Tijdschrift 2000/3
