geloof, de levensover
tuiging van anderen
in onze omgeving is
er zeker, ook bij mij.
Maar dat respect
werkt alleen als het
wederzijds is.
Als moderne ouder
vind ik een beetje shin-
to bovendien helemaal
niet verkeerd: mijn kinderen
mogen best respect hebben voor een steen, een boom,
water en vuur, dan gaan ze er misschien ook zuiniger
mee om. Voorouderverering is af te keuren wanneer de
verering de overhand neemt, maar respect voor de ouder
dom, luisteren naar de levenservaringen die de ouderen
hebben vergaard: dat zouden wij ook meer moeten doen.
Wij stoppen onze ouderen weg, zo gauw ze niet meer
productief zijn. Wij praten tegen onze ouderen alsof het
kleine kinderen zijn. Onze ouderen moeten hun mond
houden, niet zeuren en fijn achter de geraniums gaan
zitten. Wij kunnen nog heel wat leren van andere, oude
re beschavingen.
Ash als rolmodel
Nog is niet beantwoord waarom kinderen Pokémon zo
geweldig vinden. Natuurlijk appelleren de 151 Pokémon
door hun schattige uiterlijk en fantastische eigenschap
pen en hun gebrul aan de fantasie van de kinderen. Meer
nog is het de reis die Ash maakt die hen aanspreekt: een
queeste naar volwassenheid.
In andere culturen is het heel normaal dat verschil
lende levensfasen worden afgerond en begonnen met
rituelen. Van jongen tot man, van man tot krijger, van
man tot vader, van man tot oude man. Vaak gaan die
overgangen gepaard met een tocht, een reis, al was het
maar symbolisch. Aboriginals gaan nog regelmatig op
walkabout en verdwijnen vervolgens voor onbepaalde tijd
in de rimboe. Ook onze cultuur kent queesten: denk
maar aan de ridders van de Ronde Tafel en hun zoek
tocht naar de Heilige Graal, de kruistochten en de pelgri
mages, en boeken als Alleen op de wereld of Kruistocht in
spijkerbroek. Vaak blijkt de tocht op zich van meer belang
dan het uiteindelijke doel. Misschien dat je Interrailreizen
of rugzaktochten naar verre oorden daar ook wel onder
kan scharen: vaak ondernemen jongeren deze reizen in
de tijd na hun eindexamen maar voordat ze echt gesettel
de volwassenen zijn. In dat licht kun je ook de reis van
Ash zien: die symboliseert de overgang van kind naar
volwassene.
Wij eisen tegenwoordig zo veel van onze kinderen:
op zesjarige leeftijd moeten ze met argumenten komen,
wanneer ze iets willen hebben of willen doen. Ze moeten
weten wat ze later willen worden, ze moeten alles even
interessant vinden en de krant lezen. Eigenlijk wordt van
hen al jong gevraagd zich volwassen te gedragen. En dan
niet zo maar iemand: nee, de beste! In Japan en Amerika
is die competitiestrijd sterk, maar daar mag je er wel voor
uitkomen als je de beste bent. Daar krijg je medailles en
een eervolle vermelding in het jaarboek en je bent popu
lair. Ash is een van hun. In onze maatschappij is het nog
een stapje ingewikkelder: je moet wel de beste zijn, maar
je mag het niet laten zien als het zo is. Geen wonder dat
onze kinderen zoeken naar houvast, een rolmodel, iemand
die in hetzelfde schuitje zit. Ash is die iemand en zijn
avonturen verbeelden op een spannende manier de over
winningen op monsters en tegenstanders - leerkrachten,
ouders, klasgenoten, slechte cijfers, twee linkervoeten, een
bril moeten dragen - die kinderen moeten maken willen
ze echte 'menschen' worden en gelukkig zijn.
De tekening bij dit artikel zijn van Luuk de Visser (7 jaar).
7 Zeeuws Tijdschrift 2000/3