6 September
At noon the first spike in the wheel. From mouth-to-
mouth the word was spread to remove the flags, the
SS have come. They had heard from a few female
N.S.B. wives what was happening here. (Hontenisse
Boeykens)
11 September
A sad day! Us folk from the coastal stretch have been
warned, months already, but we don't know what war
is, so we might have been too reckless? The crackle of
gunfire is in the air, and one cannot go out. Around
03.30 hrs, 6 or 7 bomber-formations fly over, and
when they make a sweep over Breskens, we hear the
bombs fall. Moments later, a huge smoke-colon rises
up: Breskens has been bombed. All are shaken by
fright, thinking of the many relatives, friends and
acquaintances. Immediately help columns take action,
but there are no motorcars available, even from Oostburg
people arrive on bicycle. After a time of tension, the
first survivors arrive in Schoondijke. People ask around
for news of their loved ones, and soon it is quite
obvious that there are many casualties. Big fires rage,
making all rescue-attempts very difficult. On the quay,
German cars are burning.
A hotel full of Germans has been eradicated.
Breskens pours out. Every survivor saves what can be
saved, and seeks a shelter for the night. We all feel
this terrible war closing in. About 23.00 hrs, a recon
naissance-plane soars over the village. It shoots off
flares, and now everything is lit-up, barracks, schools,
barns, bunkers, church, and vicarage, all of
Schoondijke baths in a sea of light. Since bunkers sur
round Schoondijke, we don't feel assured, but think:
today Breskens, tomorrow Schoondijke. (Schoondijke
De Vries-Balhuizen)
12 September
The doctors have operated from Monday evening all
through the night and during today. There were about
70 patients needing surgical treatment. Yesterday I
arrived at the hospital round 21.30 hrs. The corridors
were filled with patients needing attention. How
many dead Breskens has to mourn is not yet known,
some are still buried beneath the rubble. Some have
been burned alive in their cellars. Two-thirds of
Breskens has vanished. According to eyewitnesses, it
must have been sheer hell. (Oostburg Mijs)
vuurwapenen De Duitsers kwamen bij de familie
Koster aan, waar Rudolph in zijn hazenslaapje werd
verrast door het licht van een zaklantaarn, dat plotse
ling in zijn gezicht scheen. Zodra de Duitsers de
inhoud van de vrachtwagen zagen, namelijk wapens,
munitie enz. en de O.D.-band rond de arm van Rudolph,
wisten ze meteen met wie ze te maken hadden. 'Een
terrorist'. Ze wilden meteen tot fusilleren van de ver
schrokken verzetsman overgaan. (Stan van Nispen)
6 september
Om twaalf uur kwam er een kink in de kabel. Toen
ging van mond tot mond trek uw vlaggen in want de
SS-mannen zijn gekomen. Deze hadden van een paar
vrouwelijke N.S.B.'ers vernomen hoe hier alles in zijn
werk ging. (Hontenisse Boeykens)
n september
Een droeve dag! Wij mensen van de kuststrook zijn
gewaarschuwd, al maandenlang, maar wij weten niet
wat oorlog is, dus zijn we misschien te roekeloos
geweest? 't Geknetter is niet van de lucht en men kan
haast niet meer uitgaan! Tegen halfvier komen 6 a 7
formaties bommenwerpers overvliegen en wanneer
ze een zwenking maken boven Breskens, horen we de
bommen vallen en even daarna stijgt een dikke rook
zuil op. Breskens is gebombardeerd! Allen zijn ont
daan van schrik en denken aan de vele familieleden,
vrienden en bekenden. Direct zijn de hulpcolonnes in
actie, maar geen auto is beschikbaar, zelfs vanuit
Oostburg komt men per fiets. Na een tijd van spanning
komen de eersten, die gespaard zijn, in Schoondijke
aan. Men vraagt naar deze of gene en wordt al spoedig
gewaar, dat er veel slachtoffers gevallen zijn. Er zijn
grote branden, daardoor wordt het reddingwerk
bemoeilijkt. Op de kade branden Duitse auto's. Een
hotel vol Duitsers is met de grond gelijk gemaakt.
Breskens loopt leeg! Iedereen die gespaard is gebleven,
redt wat er te redden is en zoekt een veilig plekje voor
de nacht. We voelen allen dat de gruwelijke oorlog
dichterbij komt! Tegen elf uur komt een verkennings
vliegtuig hier in ons dorp de zaak opnemen. Het gooit
lichtkogels uit en nu is alles verlicht, barakken, huizen,
schuren, bunkers, kerk, pastorie, héél Schoondijke
baadt in een zee van licht. Daar Schoondijke rondom
bezet is met bunkers voelen we ons niet erg rustig en
denken: vandaag Breskens, morgen Schoondijke.
(Schoondijke De Vries-Balhuizen)
30 Zeeuws Tijdschrift 2004/6-7
