Signalementen
samenstelling Jan J.B. Kuipers
Kopers- of boekhandelsstaking
Een gerucht waart door Zeeland - het gerucht van
de kopersstaking. Juist in een jaar dat veel landelijke
uitgevers zich met zelandica-uitgaven op de Zeeuwse
boekenmarkt begaven hielden de kopers van dit genre
de knip dicht, is betoogd door belangrijke 'spelers' in
het Zeeuwse boekenveld. De veronderstelde staking
zou vooral het gevolg zijn van een voor het marktseg
ment desastreuze kijk- en leesserie als Zeeland van
toen el nu van Waanders, in elke sigarenzaak en super
markt te koop. Dezelfde uitgever flikte een aantal
jaren geleden met de nog succesvollere serie Ach lieve
tijd hetzelfde kunstje.
De Zeeuwse boekhandelaren spreken elkaar echter
gelukkig tegen wat die kopersstaking betreft. Men wijst
op een (te) groot aantal uitgegeven titels, of op een
hoogstens tijdelijke inzinking. Maar is het inkooppa
troon van boekhandels zelf mogelijk mede debet aan de
veronderstelde desinteresse bij de klant? Je hoort zelan-
dica-uitgevers vaak klagen over de zunige aanschaf van
nieuwe titels door sommige boekhandels. Het succes
van een recente titel als Brommers, gitaren en spandoeken
zou zijn geremd door benauwde nabestellingen, toen
de eerste stapels snel de deur uit waren gevlogen. Als
een verse titel, omhooggetild op een golf van gunstige
publiciteit, niet direct voorradig is haken de meeste
belangstellenden ogenblikkelijk af; voor bestellen wordt
de moeite niet genomen. Je wilt zo'n boek immers nu
hebben, straks en morgen zijn er weer duizend andere
dingen die de belangstelling wekken. De Zeeuwse boe
kenbranche heeft dan het nakijken en verneemt alleen
een aanzwellend, akelig gerucht dat door Zeeland waart
- het gerucht van een falend aanbod.
Zeelands mooiste monument?
Jeanine Dekker (eindred.), Katie Heyning (beeld-
red.), De Abdij van Middelburg. Utrecht: Uitgeverij
Matrijs i.s.m. Stichting Het Abdijboek, 2006, ISBN
90 5345 296 6, 39,95, na 1 oktober 2006 49,95.
Op pagina 186 en profil: hoofdcommies L.J.A. van
der Harst (familie van de apothekers destijds op de
Pottenmarkt?). Het dorre, perkamentachtige gezicht
Een blik op de Statenzaal in het Abijcomplex.
van een rasambtenaar in de door kliekjes- en standen
geest verziekte kleinsteedse en provinciale samenle
ving van Middelburg anno 1919. 'Ambtenaren bepalen
in de eerste helft van de twintigste eeuw het gezicht
van de Abij', leren we uit het bijschrift. Het is één van
de honderden rijk gevarieerde afbeeldingen uit het
langverbeide 'Abdijboek'. Het behandelt de bijna een
millennium omspannende geschiedenis van het com
plex in de perioden 1123-1574, 1574-1798, 1798-1940
en na 1940. Deze worden gemarkeerd door drie grote
keerpunten: de opheffing van de norbertijner abdij, de
omvorming van Nederland tot een centraal bestuurde
staat en de verwoesting van het Abdijcomplex op 17
mei 1940. Duidelijk is echter, aldus eindredacteur
Jeanine Dekker, dat deze keerpunten op veel terreinen
geen echte breukpunten waren.
Het eerste grote hoofdstuk behandelt de middel
eeuwen, toen de abdij als kloostergemeenschap func
tioneerde en daarnaast een onmiskenbaar wereldlijke
uitstraling had. In deze periode ontstond de grond
vorm van het huidige gebouwencomplex. Het tweede
is gewijd aan de periode tussen 1574 en 1798, waarin
het bestuur van Zeeland in tal van zaken soeverein
opereerde en de Abdij conform de hoge status van het
complex verder werd verfraaid. In de volgende ander
halve eeuw (derde hoofdstuk) maakte de provincie
Zeeland deel uit van de nationale eenheidsstaat en
kwam de Abdij in steeds bouwvalliger omstandighe
den te verkeren. Pas aan het eind van de negentiende
52 Zeeuws Tijdschrift 2006/1-2
