1
o<an den Atlantischen Oceaao
UD&II& woinidliQir^ini
:l
k
1
-1
1650
Eerste
oorlogsschip.
60 dagen.
1833
„Royal William’’.
Eerste werkelijke
stoomschip.
Overtocht 231I2
dag.
1819
..Savannah".
Eerste schip
met stoom
machines als
hulpkracht.
Overtocht 28
dagen.
1815
Eers(ezeil-„Packd”,
„Pacific’’.
Overtocht 40
dagen
1909
„Lusitania**.
Door turbine
gedreven
mailschip. Vijf
dagen.
I
1844
„Great Britain’’.
Eerste schroef
stoomboot.
Overtocht 16
dagen.
lederen dag heerscht
men het net van 1”
naar den anderen vliej
pen met zich voert, oefent op de temperatuur
van zelfs zeer verafgelegen landen grooten in
vloed uit, bijvoorbeeld op Scandinavië, waar
het zonder dien Golfstroom zóó koud zou zijn,
dat er geen menschen konden wonen. De La-
brador-Golfstroom daarentegen is een koude
ijsber-
Zij. die de record-overtochten van den Atlantischen Oceaan op hun naam wisten te zetten. De vliegmachine links
onderaan stak het breede water zonder tusschenlanding over in zestien uur. Het watervliegtuig er naast had er
373/4 vlieguren voor noodig.
er op den Atlantischen Oceaan enorme drukte. Men zal dit nauwelijks betwijfelen, indien
lijnen beziet, dat de onderzeesche kabels, waarlangs de mededeelingen van den eenen oever
vliegen, en de routen der stoom- en zeilschepen voorstelt. De pijltjes geven de richting der
stroomingen aan. De „Noordamerikaansche diepte” is de diepste plaats van den Atlantischen Oceaan.
wonen. 1
is een
stroom, die uit de Poolstreken komt en
gen met zich voert, die vaak een bedreiging
vormen voor dé scheepvaart op den Atlanti
schen Oceaan.
Er bestaan geen algemeen aangenomen gren
zen voor den Atlantischen Oceaan, maar in
dien wij den Noord- en Zuidpoolcirkel als de
noordelijke en zuidelijke grenzen beschouwen,
dan bedraagt zijn lengte ongeveer dertiendui
zend vijfhonderd kilometer. Volgens deze be
rekening zou de totale oppervlakte 34.000.000
vierkante mijl zijn, of meer dan tweemaal de
oppervlakte van Noord- en Zuid-Amerika te
zamen. Op de grootste breedte, tusschen de
Golf van Mexico en de kust van Afrika, heeft
hij een uitgestrektheid van zesduizend zeven-
honderdvijftig kilometer, terwijl hij, op het
minst breede gedeelte, tusschen Cape St. Ro
que in Brazilië en Kaap Palmas in Afrika, on
geveer drieduizend kilometer meet.
De naam Atlantische Oceaan is volgens som
migen afgeleid van het Atlas-gebergte in N.W.-
Afrika; waarschijnlijker is het echter, dat hij
zijn naam dankt aan „Atlantis", een kolossaal
eiland, dat volgens sommige oude schrijvers,
ten Westen van de Straat van Gibraltar heeft
gelegen en lang vóór het begin onzer jaartelling
met al zijn bewoners door den Oceaan zou zijn
verzwolgen.
rijke soorten zee-zoogdieren leven, waarvan de
walvisch en de rob de meest bekende vertegen
woordigers zijn.
De Atlantische Oceaan heeft verscheidene
stroomingen, zoowel koude als warme, die
hoofdzakelijk veroorzaakt worden door de pas
saatwinden. Langs den equator, van Afrika naar
Zuid-Amerika, beweegt de strooming zich in
Westelijke richting. In de buurt van Brazilië
splitst zij zich, waarna één stroom de Golf van
Mexico binnendringt en vandaar noordwaarts
gaat, den Noordelijken Golfstroom vormend,
terwijl de andere naar het Zuiden afbuigt en
vervolgens in een cirkelvormige beweging terug
loopt naar de kust van Afrika. De beroemde
Golfstroom, die de warme wateren van de tro-
1492
„Santa Maria".
Columbus' vlaggescliip.
Eerste overtocht
70 dagen.
T Foor onze voorouders, die eenige eeuwen
geleden leefden, beteekende de Atlantische
yOceaan nog een grenzenlooze watermassa,
die even angst-aanjagend als breed was. Hoe
zeer de wereld oók in dit opzicht veranderd is,
blijkt wel duidelijk uit het feit, dat hij voor ons
een drukke verkeersweg is geworden, die goed-
kooper en veiliger is dan welke spoorweg ook.
In alle richtingen wordt hij bevaren door de
groote vracht- en passagiersschepen, die als
het ware een brug vormen tusschen de Oude en
de Nieuwe Wereld, terwijl de ondergrondsche
telefoon- en telegraafkabels een directe en on
middellijke gemeenschap tusschen zijn beide
oevers mogelijk maken. En zelfs vliegmachines
hebben dezen geweldigen slagboom tusschen de
beide werelddeelen weten te overwinnenl
Indien men op een of andere wijze al het
water uit de bedding van den Atlantischen Oce
aan kon pompen, zouden wij een breede, gol
vende vlakte te zien krijgen, die hier en daar
onderbroken werd door toppen van vulkanen,
bergketens en plateaux. Over het geheel ge
nomen zou de bodem van den Oceaan echter
een „gladderen” indruk maken dan het vaste
land van Amerika. Gemiddeld is de Oceaan tus
schen de drie en vier en een halven kilometer
diep, maar bij Porto Rico heeft men een diepte
van zeven en een half duizend meter gepeild!
Een typisch kenmerk van den bodem van den
Atlantischen Oceaan is een S-vormige keten,
die zich van het Noorden naar het Zuiden over
bijna de geheele lengte uitstrekt. De diepte
boven deze keten variëert van twee en een half
tot drieduizend meter, maar aan iederen kant
daalt de bodem in een vallei van vier en een
half tot vijfduizend meter beneden de opper
vlakte. De hoogste toppen van dit onderzeesche
gebergte steken boven het water uit en vormen
behalve de Azoren, ook de eilanden St. Paul,
Ascension en Tristan da Cunha.
In de geschiedenis der onderzeesche telefoon
zal het „Telegraaf Plateau”, dat tusschen New
Foundland en Ierland ligt, steeds n belangrijke
plaats innemen, want indien deze ondiepe zand
bank er niet was geweest, zou het leggen der
eerste oceaan-kabels bijna stellig tot de onmo
gelijkheden hebben behoord. Thans kruisen on
geveer vijftien kabels den Atlantischen Oceaan.
Op de ondiepe plaatsen d.w.z. waar de
bodem niet meer dan honderdvijftig tot vijf
honderd meter onder de oppervlakte ligt be
staat de grond uit slijmerigen modder, hoofd
zakelijk gevormd door de overblijfselen van
millioenen schaaldieren, die eeuwen en eeuwen
lang in deze wateren hebben geleefd en er in
zijn gestorven. Op grootere diepten bestaat de
bodem uit een soort roode klei, waarin men
sporen van meteoor-ijzer aantreft.
Op iedere diepte van den Oceaan treft men
visschen aan, terwijl nabij de oppervlakte tal-
voorouders, die eenige eeuwen
ROUTE STOOMSCHEPEN
BOUTE ZEILSCHEPEN
KABSLS
