ZEEUWEN NAAR DE ZUIDPOOL
125
A.H.L. Huiskes
Sincls 1991 is Nederland partij bij het Antarctisch Verdrag, waarin het beheer van het gebied ten zuiden
van de zestigste (zuiderjbreedtegraad is vastgelegd. Om stemrecht te verkrijgen in de vergaderingen der
verdragspartners moet een land een gevestigd belang in het Antarctisch gebied hebben. Dat kan slechts
een wetenschappelijk, belang zijn, want het verdrag voorziet niet in militaire, economische oj'geopoli
tieke belangen. Sinds 1985 heeft Nederland een Antarctisch onderzoeksprogramma in kader waarvan
universiteiten en onderzoeksinstituten projecten uitvoeren. Sinds 1989 neemt ook het Centrum voor
Estuariene en Mariene Oecologie van het Nederlands Instituut voor Oecologisch Onderzoek het vroe
gere Delta Instituut voor Hydrobiologisch Onderzoek) te Yerseke deel aan dit program ma.
Het feit dat Nederland pas twee jaar partij is bij
het Antarctisch Verdrag doet vermoeden dat de
Nederlandse belangstelling voor de zuidelijkste
delen van onze aardbol van recente datum is.
Ook uit de titel van dit artikel, dat aan de titel
van de door de Yersekse onderzoekers ten tijde
van hun eerste onderzoekperiode in Antarctica
geschreven wekelijkse column in de Provinciale
Zeeuwse Courant is ontleend, zou men kunnen
opmaken dat het hier een novum betreft. Het te
gendeel is echter waar. Hoewel de Nederlandse
bijdrage aan de kennis van Antarctica tot op he
den gering is geweest, heeft deze in sommige ge
vallen wel een bijzonder karakter gehad. Inwo
ners van Zeeland hebben bij een aantal
Nederlandse activiteiten in Antarctica een rol ge
speeld.
De ontdekking van de Dirk, Gerritsz. Archipel
Op 27 juni 1698 vertrekt van Goeree een Neder
landse expeditie van zes schepen onder com
mando van Jacques (de) Mahu, admiraal, met Si
mon de Cordes als vice-admiraal (Bruijn, Gaastra
en Schöffer, 1979). Wanneer Mahu kort na het
vertrek overlijdt, volgt De Cordes hem op als ad
miraal. Simon de Cordes heeft nauwe banden
met Zeeland. Het journaal van de chirurgijn op
één van de schepen vermeldt zelfs dat hij koop
man te Middelburg was, maar dat is niet zeker.
De Stille Oceaan is het reisdoel, maar dat men
die wil bereiken via de Straat van Magallanes
wordt geheim gehouden. Misschien omdat wordt
gevreesd dat niemand zal aanmonsteren indien
bekend wordt dat de reis via de gevaarlijke wate-
Afb. 1: Schepelingen van
het schip 'Geloof knup
pelen in Zuid-Amerilca
pinguins dood om aan
vers vlees te komen (uit:
Wieder, 1923).