90
VON BRUCKEN FOCK
op een kamermuziekconcert zijn Préludes voor
piano uit Opus 15.
Julius Röntgen eerde Von Brucken Fock met de
compositie van drie orkestwerken op zijn naam:
Drei Praludien und Fugen auf GHGBP Gerar-
dus Hubertus Galenus von Brucken Fock]12.
De receptie van Von Brucken Fock na 1935
De receptie van Von Brucken Fock na zijn dood
kan hier niet afdoende worden omschreven;
daarvoor ontbreekt de benodigde ruimte13. Ik be
perk mij daarom tot enkele opmerkingen.
Von Brucken Fock heeft een aanzienlijk oeuvre
nagelaten, als beeldend kunstenaar en als com
ponist. Als toonkunstenaar schiep hij een groot
aantal werken voor een ruim aantal bezettingen.
Een aanzienlijk deel verscheen in druk bij be
kende uitgevers in binnen- en buitenland. Dat
oeuvre is na zijn dood niet in het vergeetboek
geraakt. De gemeente Heemstede bezit meer dan
honderd schilderijen van hem. Een zeer groot
deel van zijn werk als beeldend kunstenaar be
vindt zich in het Frans Halsmuseum te Haarlem.
Heemstede eert zijn nagedachtenis met de 'Von
Brucken Focklaan' in de componistenbuurt. Het
Concertgebouw in Amsterdam houdt de herinne
ring aan de kunstenaar levend met een schilderij
van zijn hand, Zeegezicht,dat in de omloop
hangt. Af en toe wordt zijn werk nog uitgevoerd.
In 1953 werd een eretentoonstelling van zijn
tekeningen en schilderijen gehouden in het mu
seum Het Huis van Looy te Haarlem. Jo Vincent,
die indertijd in het Concertgebouw haar debuut
maakte met enige orkestliederen van Von Bruc
ken Fock, bracht enkele liederen van hem ten ge
hore, begeleid door George Robert. De locatie
was opmerkelijk: immers, ook Jacobus van Looy
bezat als schilder en schrijver meer dan één ta
lent.
Een jaar later, op 1 februari 1954, werd het Re
quiem te Goes uitgevoerd ter herdenking van de
slachtoffers van de watersnoodramp. De uitvoe
ring was - benevens de medewerking van een
aantal solisten - in handen van het Noordhol
lands Philharmonisch Orkest en een groot koor,
samengesteld uit Zeeuwse koren. Peter van An-
rooy schreef over dit werk: 'De componist heeft
'strebend sich bemüht' het beste te geven, wat hij
in zich had. Meer kan iemand niet doen en hij zal
er de hemel, waarin hij geloofde, mee beërven'.
De weduwe van de componist schreef naar aan
leiding van de vele reacties die zij op de uitvoe
ring ontving: "Wat zal Geert genieten hierboven,
want dit komt daarvandaan en moest op de
aardse manier vertolkt worden, wat hij altijd be
treurde, omdat hij het veel mooier hoorde'.
Wanneer in het najaar van 1995 de Sequentia
uit het Requiem zal worden uitgevoerd, is een
parallel aanwijsbaar: het - mede op initiatief van
het Zeeuws Genootschap opgerichte - Zeeuws
Philharmonisch Koor is een projectkoor dat
eveneens aan zangers uit heel Zeeland de moge
lijkheid bied, niet-alledaagse koorwerken uit te
voeren. En zon werk is het Requiem van Von
Brucken Fock.
Mengelberg zei: 'Von Brucken Fock is een van
onze geniaalste componisten'. Muzikaal Zeeland
is binnenkort volop in de gelegenheid, deze ui
spraak persoonlijk te toetsen.
Noten
1. P. de la Rue, Geletterd Zeeland. 2e druk. Middelhuig
1741. Eerste afdeling, 154.
2. Vgl. Levensherinneringenmanuscript; cahier 1, p. 1-
13, aanwezig in de Zeeuwse Bibliotheek te Middelhui"
Zie ook H.I.C. Dozy-de Stoppelaar, G.H.G. von Brucken
Fock. Een mens van twee werelden. Zeist 1959, p. 8. De
volgende citaten zijn waar niet anders vermeld in deze
publikatie terug te vinden (weergave volgens moderne
spelling).
3. Ook hij zelf heeft nooit ten behoeve van zijn levensoi
derhoud hoeven werken, waarin hij zich duidelijk onder
scheidde van de gemiddelde kunstenaar uit zijn tijd.
4. Toevallig is aan dezelfde gracht thans de Vakgroep Mu
ziekwetenschap van de Rijksuniversiteit Utrecht gevestigd.
5. Julius Röntgen, geboren te Leipzig en overleden te Bil
hoven, was een zeer invloedrijk musicus: hij was onder
andere directeur van het Amsterdams Conservatorium,
piano-virtuoos, dirigent en vruchtbaar componist (van
meer dan 900 werken).
6. De muziekpedagoog/componist Bargiel, die ook nog
enige tijd dirigent van de Maatschappij tot Bevordering dei-
Toonkunst in Rotterdam is geweest, stamde uit een muzi
kale familie. Zijn moeder was de eerste echtgenote van
Friedrich Wieck; hij was dus een halfbroer van Clara Schu
mann-Wieck.
7. Uit zijn bezit is de dit jaar voor het eerst in druk ver
schenen Rudorff Sammlung afkomstig, een verzameling
orgelkoralen die door Mendelssohn in het manuscript aan
Bach wordt toegeschreven.
8. Als beeldend kunstenaar was Von Brucken Fock eer
leerling van Jan Frederik Schütz (1817-1888) te Middelburg.
9. Weergegeven bij Elbert van Zoeren, De muziekuitgeverij
A.A. Noske (1896-1926). Een bijdrage tot dertig jaar Neder
landse Muziekgeschiedenis. Haarlemmerliede 1987, p. 160.
10. Idem.
11. Het artikel in de Encyclopedie van Zeeland vermeldt
ten onrechte dat Von Brucken Fock vanaf 1920 in Aerden-
hout en Heemstede woonde; eveneens ten onrechte wordt
de indruk gewekt dat hij slechts twee symfonieën zou heb
ben gecomponeerd.
12. Deze stukken vertonen stilistische overeenkomst met
het werk van Max Reger. Von Brucken Fock droeg zelf zijt
Zeven Préludes Op. 16 voor piano aan Röntgen op, dit
grote waardering voor deze composities had.
13- Hierop zal in het voorwoord van Exempla Musica Ze
landica 3 worden ingegaan; daar zal ook een overziclr
van de literatuur met betrekking tot Von Brucken Fock
worden gegeven.
