116
VERZAMELING
Afb 7: Ian Arends, 'Het nieuw Bassein op OOST CAP-
PFI.I.F'
nummer 22 '9 Stuks Capitaale gezichten van de
buitenplaats van de Heer Mr. Johan Gualtherus
Van der Poort tot Oostcapelle, in couleuren' voor
de respectabele somma van vijftig gulden, daar
mee de andere tekeningen in waarde over
treffend. Dat Rembrandt's ets 'Ecce Homo'
(Bartsch 76), waarvan een afdruk in veiling in
1985 ongeveer 1.300.000,- opbracht, in de cata
logus van Van der Poort voor dertig gulden werd
opgeschreven, geeft aan hoe bijzonder de serie
van Arends werd gewaardeerd.
Tijdens de Franse bezetting vanaf 1794 werden
in het huis militairen en paarden ingekwartierd,
waartegen door Johan Steengracht van Oostka-
pelle in 1796 bij de 'Representanten van het Volk
van Zeeland' hevig werd geprotesteerd. In 1805
nam generaal Monnet zonder betaling van huui-
zijn intrek in het huis, dat inmiddels dringend re
paraties behoefde. Nadat Monnet had geweigerd
te vertrekken, en de Staten van Zeeland op 24
juni 1805 oordeelden dat Johan Steengracht blij
mocht zijn dat de generaal geen hospitaal van het
huis had gemaakt, voelde hij zich genoodzaakt
het op 23 december van dat jaar voor de sloop te
verkopen. De buitenplaats bracht 56.000,- op;
voor de behangsels, de schoorsteenstukken, beel
den etc. werd 4.000,- betaald door de Middel
burgse kooplieden Marinus Tak en zonen. Het
huis werd daarna inderdaad gesloopt en de tuin
werd gerooid. Vandaag de dag rest van één van
de mooiste buitenplaatsen van Walcheren weinig
meer dan een aantal afbeeldingen, waaronder de
serie van Arends wel tot de mooiste behoort.
Deze bleven tot zo'n tien jaar geleden in het bezit
van de nazaten van Johan Steengracht van Oost-
kapelle, en zullen op 13 november 1995 bij Chris
tie's in Amsterdam geveild worden. Misschien is
dit wel de laatste gelegenheid een door de eige
naren in opdracht gegeven serie contemporaine
voorstellingen van het huis en haar tuin voor
Zeeland te bewaren; in de collectie Arends van
de Historisch-Topografische Atlas Zelandia Illu-
strata zou de serie een belangrijke plaats inne
men.
De volgende personen wil ik graag hartelijk danken voor
hun medewerking en de bereidwillige terbeschikkingstel
ling van gegevens ten behoeve van dit artikel: M. van den
Broeke, Th. Laurentius, LH. Vogel-Wessels Boer en A.F.
Wennekes. Martin van den Broeke zal in samenwerking
met jhr. dr. H.M.W. van der Wyck een publikatie wijden
aan Jan Arends en zijn tekeningen van de Walcherse bui
tenplaatsen, waarin de hier beschreven serie ook zal wor
den opgenomen. Gedetailleerde gegevens over het Huis te
Oostkapelle zal Martin van den Broeke publiceren in 'Wal
cherse buitenplaatsen, lusthoven in de Tuin van Zeeland',
te verschijnen bij uitgeverij ADZ, Vlissingen.
Noten
1. 'Hetzelve anders, Poppenroede Ambacht', Zeeland
2\4, december 1993, blz. 154-158.
2. M. Smallegange, Kroniek van Zeeland. Middelburg
1696.
Afb. 8: Jan Arends, 'Het groot Basssein op OOST CAP-
PELLE'.
Afb. 9: Jan Arends, 'De Zineschen Tempel op OOST CAP-
PELLE'.
