102
RICHARD SCHILDERS
bouwcl uit een aantal gedrukte vellen, katernen
genaamd. De uitgeversprijs van een boek was in
die tijd doorgaans gebaseerd op cle katernprijs,
die vrijwel geheel werd bepaald door de kosten
van het papier en de lonen van de zetter en de
drukker. Het aantal katernen bepaalde dus de uit
geversprijs van het boek.
De prettige omstandigheid doet zich voor dat
er van Booths Perkins-vertaling een exemplaar
beschikbaar is. Dit maakt het mogelijk om de ka
ternprijs te achterhalen die Schilders in 1604 be
rekenende. De gereformeerde catholyck telt in to
taal 33 katernen. Dit komt op het totale bedrag
van 7,5 stuiver neer op een katernprijs van 0,227
stuiver. Helaas bestaat er geen vergelijkingsmate
riaal uit die tijd. Wel is bekend dat in 1628 de ka
ternprijs van soortgelijke lectuur ongeveer twee
keer zo hoog was.
Conclusies
Achter het briefje van de Middelburgse uitgever
Schilders aan de Utrechtse predikant Booth zat
het streven van de Zeeuw om via de Utrechtse
jonkheer Van Braemsloot zijn boekhandelscontac
ten, die zich nationaal beperkten tot de zeege
westen, uit te breiden tot het landgewest Utrecht.
De uitgave waarop het episteltje betrekking heeft,
Perkins' De gereformeerde catholyckwas niet
een initiatief van Booth, maar van zijn stadgenoot
Van Braemsloot. Deze heeft niet alleen zijn predi
kant zover gekregen dat hij de vertaling van het
werk op zich nam, maar heeft ook in Schilders
een uitgever gevonden, die bereid was de verta
ling op zijn pers te leggen en te distribuéren. Die
bereidwilligheid kende wel een voorwaarde: Van
Braemsloot zou zorg dragen voor de afname van
honderd exemplaren door Utrechtse boekver
kopers. Omdat Van Braemsloot recentelijk her
trouwd was, durfde Schilders het niet aan om de
pakketten boeken de Utrechtenaar te laten bezor
gen en zadelde hij Booth met die zending op.
Literatuur
Voor Schilders kan men het best terecht bij: Aarsen, P.J.
'Tot Middelburgh by Richard Schilders'. Zeeuws Tijdschrift
19 (1969), 104-108, en: Briels, J.G.C.A. Zuidnederlandse
boekdrukkers en boekverkopets in de Republiek der Ver
enigde Nederlanden omstreeks 1570-1630. Nieuwkoop
1974, 435-438. Over Booth en zijn vertaling handelen: Hof,
W.J. op 't. Engelse piëtistische geschriften in het Nederlands.
1598-1622. Rotterdam 1987, 137, 301-302, 407-410, en:
Broeyer, F.G.M. 'De irenische Perkins-vertaling van de Ar-
miniaan Everard Booth (1577-1610)'. Nederlands Archief
voor Kerkgeschiedenis 71 (1991), 177-210.
Het briefje dat Booth in 1598 schreef, staat afgedrukt in:
Ecclesiae Londini-Batavae Archivvm, dl. 3, ed. J.H. Hes
sels. Cantabrigiae 1897, 1022-1023.
Informatie over de prijzen van boeken in de eerste helft
van de zeventiende eeuw verschaffen: Seint, B. van. Een
menighte treffelijcke Boecken. Nederlandse boekhandelsca
talogi in bet begin van de zeventiende eeuw. Utrecht 1987,
344-349, en: Plof, W.J. op 't. 'Meer licht over Contemplatio-
nes Sionis'. Documentatieblad Nadere Reformatie 5 (1981),
35-36.
