56
HERSTELPLAN VOOR I)F SCHELD
&|£j§£^
Afb. 2: Hedwige- en Selenapolder, 1993. Foto: Rijkswaterstaat, Directie Zeeland.
Op weg naar een herstelplan
Besluiten inzake het beheer van watersystemen
blijken vaak gevolgen voor eeuwen te hebben.
Ze worden echter genomen door politici die den
ken en functioneren in periodes van vier jaar. Het
hiermee samenhangende korte-termijndenken
van politici mag zich verheugen in een grote
maatschappelijke belangstelling. De besluitvor
ming over een expliciete strategie, de keuze tus
sen alternatieve strategieën en de gevolgen daar
van krijgen op politiek niveau echter nauwelijks
aandacht. Toch blijkt de in werkelijkheid ge
volgde strategie op termijn vérgaande consequen
ties te kunnen hebben. Hierbij valt bij voorbeeld
te denken aan de hydrologische problemen in
het stroomgebied van de Rijn en het aan banden
leggen van het Seine-estuarium. Ook voor het
Nederlandse Deltagebied bleken de ten behoeve
van de veiligheid genomen maatregelen een
enorme invloed op het ecologisch functioneren
van de nieuw gevormde watersystemen te heb
ben.
In het Schelde-estuarium moeten we ervoor
waken dezelfde fouten te maken. Dat is mogelijk
- als we de korte-termijnpolitiek doorbreken. Ge
stuurde ontwikkelingen zijn wel degelijk mogelijk
als we rekening houden met de mogelijkheden
die het ecosysteem ons biedt. We spreken dan
van geleide ecosysteemontwikkeling, naar analo
gie van het begrip geleide economie. Het water
systeem bepaalt daarbij de randvoorwaarden
voor de ontwikkeling, waarbij we ruimte geven
aan natuurlijke processen, met andere woorden:
ruimte voor het natuurtalent.
In een intensief door de mens gebruikt water
systeem als het Schelde-estuarium moeten de
wensen van de mensen worden afgestemd op de
mogelijkheden en beperkingen van de natuurlijke
systemen - en niet andersom. Om recht te doen
aan de hoofddoelstelling uit het Beleidsplan Wes-
terschelde, waarin wordt aangegeven dat scheep
vaart en natuur hand in hand moeten kunnen
gaan en waarbij ook nog andere functies kunnen
worden vervuld, is een integrale afweging van
belangen noodzakelijk. De inzet van Rijkswater
staat is dan ook, om samen met bestuurders en
belangengroepen, in open overleg, te komen tot
een verstandig, duurzaam beheer van het estu
arium dat over de bestuurlijke grenzen heengaat.
Ik zou dan ook willen pleiten voor de oprichting
van een bekken-comité voor het Schelde-estu
arium, een forum van bestuurders en belangen
groepen uit Nederland en Vlaanderen. Dit forum
